Sınırsız azim, ilklerin kapısını böyle açtı: Cindy Ngamba

Kamerun, iyi futbolcuların yetiştiği, atletizmde iddialı olma potansiyeline sahip, olimpik anlamda madalya alması rengi fark etmeksizin şaşkınlıkla karşılanan Afrika ülkesi. Bu ülke, tarihi boyunca altı olimpiyat madalyası toplayabildi. Bunlardan ikisini kadınlar üç adım atlamada François Mbango Etone altın olarak elde etti. Tarihlerindeki üç altın madalyadan bir diğeri 2000 Sydney’de futbol takımından gelmişti.

O Kamerun, Paris’te toplamda yedinci boksta ise tarihinin ilk madalyasına erişebilirdi. Fakat bunu istemediler, istememe sebepleri düşünüldüğünde açıkçası hak etmediler de. Hayırlısı da olmadı değil zira kadınlar boks 75 kiloda mücadele edip bronz madalyaya uzanan Kamerun asıllı Cindy Ngamba, hikayesiyle milyonlara ilham oldu. Belki de o ilham ilerleyen olimpiyatlarda onun izinden giden birçok umuda aç çocuğa olimpiyat madalyası kapısını açacak.

Seine Nehri’nden Kuzey de şikayetçi

Ngamba 7 Eylül 1998 tarihinde Kamerun’un Douala kentinde dünyaya geldi. Küçük kız, ülkedeki iç karışıklık sonrası ailesiyle beraber henüz 11 yaşındayken İngiltere’ye iltica etmek durumunda kaldı. Ngamba burada içine dönük bir çocuk olarak yeni hayatına alışmaya çalışırken spora sarıldı. İlk aşamada futbol oynayan Kamerunlu Ngamba bir gün boks salonunun önünden geçerken içeriden gelen sesleri duydu. Merakına yenik düştü ve salona girdi. Orada ringde dövüşen çocukları gördü. Birbirlerine yumruklar savuruyorlar ve pervasızca çığlık atıyorlardı. Hem eğleniyorlar hem de sporlarını icra ediyorlardı. Ngamba yenik düşeceği ve kendisini başarıdan başarıya götürecek tutkuyu böyle keşfetti ve dövüşmeye başladı.

Ofansif tarzıyla dikkat çeken sporcu üç farklı sıklette üç farklı ulusal şampiyonluk elde edince Büyük Britanya boksunun dikkatini çekti. Ne de olsa zamanında dünya üçüncüsü ve Avrupa ikincisi Natasha Jonas’tan beri bunu başaran ilk kadın olmuştu. Ancak Britanya için yarışması mümkün değildi zira henüz vatandaşlık almamıştı. Hayatının en büyük dramlarından birini 2019’da kardeşiyle beraber göçmenlik bürosuna yapılan rutin bir ziyaret sırasında dramatik bir hal aldı. Ziyaret sırasında erkek kardeşiyle aniden ayrı düşmüşler ve İngiltere’de mülteci olmanın kırıcılığını anımsatan üzücü bir deneyim yaşamışlar. İkamet belgesi gösterildikten sonra derhal serbest bırakılmış olsa da, bu yaşananlar Ngamba’ya ağır gelmiş. Başarılı boksör o günle alakalı konuşurken şunları söylüyor: “Büyüdüğümde kendimi buralı gibi hissettim. Kendimi bir göçmen olarak görmüyordum.”

Ngamba yaşadığı drama rağmen yıkılmadı ve ülkede iki ulusal şampiyonluk daha elde etti. Bu da yetmedi akademik olarak da kendini geliştirdi ve Bolton Üniversitesi’nde cezai adalet diplomasını aldı. Fakat Cindy için nerede yarışacağı hangi ülke bayrağı için mücadele edeceği hala soru işaretiydi. Soru işareti olmayan, Cindy için acı bir diğer gerçekse, 18 yaşında açıkladığı cinsel yöneliminin ana vatanı Kamerun’da başına açacağı sorunlardı. Kamerun’da LGBTQ olmanın fiziksel şiddet ve zulüm riski taşıması nedeniyle Birleşik Krallık’ta kendisine sığınma hakkı verildi. Ancak sığınma hakkı almasına rağmen vatandaşlık hakkı beklemede kaldı. Durum böyle olunca başarılı boksörün hangi ülkeyi Paris’te temsil edeceği muallaktı.

Ngamba, ülkenin en özel yeteneklerinden biri olarak öne çıktı.

Durum böyle olunca 2023 Avrupa Oyunları’nda Mülteci Takımı adına dövüştü. 2024 Paris Olimpiyat Oyunları elemelerine de yine Mülteci Takımı adına katıldı. Ngamba buradaki başarısı ardından resmi olarak Mülteci Olimpiyat Takımına seçildi ve takıma seçilen ilk boksör oldu. Ayrıca Suriyeli Tekvando sporcusu Yahya Al-Ghotany ile birlikte açılış töreni için Mülteci Olimpiyat Takımı bayrak taşıyıcılarından biri olarak seçildi.

Ngamba, 2022 IBA Kadınlar Dünya Boks Şampiyonası’nda altın madalya kazanan Kanadalı Tammara Thibeault ile ilk turda dövüşmek üzere çekildi ve 3-2 kazandı. 2024 Paris Olimpiyatları çeyrek finalinde 2022 Dünya Şampiyonası bronz madalya sahibi Fransız Davina Michel’i oybirliği ile yenerek en azından bronz madalyayı garantiledi ve bu süreçte Mülteci Olimpiyat Takımı adına Olimpiyat madalyası kazanan ilk kişi oldu. Yarı finalde Panama’dan Atheyna Bylon ile karşılaştı ve 4:1 farklı skorla kaybederek bronz madalya aldı. Ngamba tarihi başarısı ardından yaptığı açıklamada “Madalya kazanan ilk mülteci olmak benim için dünyalara bedel. Dünyanın dört bir yanındaki tüm mültecilere şunu söylemek istiyorum… çok çalışmaya ve kendinize inanmaya devam edin. Ailem ve ekibim her gün yanımdaydı. Mülteci ekibi beni kollarını açarak karşıladı.” dedi.

İşte Ngamba’ya kollarını açan Mülteci Takımı.

Onun hikayesi başarıya aç olsa da eşitlik ve insan haklarına saygı açısından bir hayli geride kalmış ülkesinden fazlasıyla uzakta şekillendi. Sığındığı ve onlardan biri olarak kendini addettiği Britanya’da yaşadıkları bir ülkeye veya bir topluluğa değil bir spora ve sporun birleştirici yapısına kendini adamaya onu mecbur bıraktı. Fransa ve Olimpiyat Komitesi’nin insan haklarına bazen iki yüzlü şekilde yaklaşımı, Ngamba’nın hikayesinde masum insana doğru yolun açılmasını sağladı. Ngamba, daha önceden ülkesi adına yarışıp madalya kazanmış ancak Mülteci Takımı için yarışırken geçtikleri psikolojik ve fiziksel zorlu süreçlerin ardından madalyadan uzak kalmış birçok sporcunun da temsilcisi tarihin ilk madalyalı mültecisi olarak adını Olimpiyatlara altın harflerle yazdırdı.