Süper zenginler neden daha çok vergi ödemek istiyor?

Süper zenginlerden ek bir vergi alınması sadece politikacıların zaman zaman gündeme getirdiği bir öneri olmaktan çıktı. 2021 senesinde Alexandria Ocasio-Cortez’in Met Gala’da giydiği elbisenin üzerinde yer alan sloganla aynı adı taşıyan Avrupa Birliği “Tax The Rich” inisiyatifinin destekleyicilerinden biri multimilyoner Marlène Engelhorn. Taxmenow platformunun da üyelerinden olan Avusturyalı Engelhorn “In Tax We Trust” kampanyasını imzalayan multimilyoner arasında da yer alıyor. Taxmenow platformunun yanı sıra Patriotic Millionaires ve Millionaires For Humanity de multimilyoner ve milyarderlerden daha fazla vergi alınması gerektiğini vurguluyor ve bu alanda aktif çalışmalar yürütüyor. Peki multimilyonerler ve milyarderler neden güçlerini birleştirerek daha fazla vergilendirilmek için seslerini duyurmaya çalışıyor?

Akla ilk gelen neden bazı süper zenginlerin içinde yaşadıkları topluma ve dünyaya katkı sunmak istemesi, hatta belki bunun sorumluluğunu hissetmeleri. Bu katkıyı elbette bireysel bağışlar yoluyla da sunabilirler ki, bilindiği üzere bu yolu izleyenlerin sayısı da az değil. Fakat bu katkının özellikle gelişmiş ülkelerde devlet tarafından yapılması, daha kökten ve sistematik bir değişikliğin hayata geçirilebilmesini vadediyor. Devletler, toplumun genel ihtiyaçlarını saptamada, nüfusun dezavantajlı kesimlerine ulaşarak destek sağlamada ve genel olarak kalkınma için gerekli adımların atılmasında anahtar bir konuma sahip. Bu nedenle de mütevazı sayılabilecek bir servet vergisinin yaratacağı etkinin, milyon dolarlarla ifade edilen bireysel bağışların yaratacağı etkiden çok daha büyük olma ihtimali son derece yüksek.

Multimilyonerler kendileri için en doğruyu yapmaya çalışıyor

Süper zenginlerden alınacak bir servet vergisinin geliri mevcut pek çok soruna çare üretebilecek nitelikte. Devlet tarafından yapılacak çeşitli yatırımlar, eğitim, sağlık, küresel ısınma gibi konularda önemli bir iyileşme sağlayabilir. Yapılan yatırımların sonuçları hiç azımsanmayacak dolaylı katkılar da sunabileceği muhakkak, örneğin ekonominin daha güçlü hale gelmesi ve suç oranlarının azalması muhtemel.

Süper zenginlerin vergilendirilme isteğinin ardında sadece ülkelerine ve dünyaya katkı sağlayabilmek yatmıyor. Ek bir servet vergisine ya da benzer bir vergiye tâbi olmaları aslında süper zenginlerin bireysel çıkarlarına da daha fazla hizmet ediyor. Bazı multimilyoner ve milyarderlerin örgütlenerek ısrarla vergilendirmeyi talep etmelerinin temel nedeni de bu. Hem devletleri hem de bu fikre henüz sıcak bakmayan süper zenginleri ikna ederek, kendileri için en doğru olanı yapmaya çalışıyorlar.

Genel olarak daha eşit bir toplumdan, güçlenmiş bir ekonomiden ve daha önemlisi gerçek bir demokrasiden süper zenginlerin de yüksek ölçüde istifade edecekleri tartışmasız. Süper zenginlerin ekonomiden politikaya her alanda söz sahibi haline geldikleri biliniyor. Fakat, bu bir nev’i ölçüsüz gücün getirdiği hatırı sayılır toplumsal yıpranmanın, artık bizzat süper zenginlerin kendilerine de zarar verecek boyuta geldiği de bir gerçek.

Daha güçlü bir ekonomi ve demokrasi haricinde, vergilendirilmelerinin süper zenginlere sağlayacağı başka ve çok daha kıymetli bir avantaj var: mevcut toplumsal statülerini koruyabilmek. Zira, ekonomi tarihi alanında uzman Prof. Guido Alfani’nin görüşüne göre, süper zenginler Batı kültüründe yüzyıllardır süregelen temel sosyal fonksiyonlarını kaybetmiş durumda. Bu da süper zenginlerin toplumsal statülerinin belirsizleşmeye başlaması anlamına geliyor.

Yetersiz destek tarihin tekerrür etmesine yol açabilir

Alfani, süper zenginlere Batı kültüründe atfedilen temel sosyal fonksiyonun majör krizlerin maddi faturasının ödenmesine destek olmak olduğunun altını çiziyor; ve tarihte, bu temel görevin yerine getirilmemesi neticesinde oluşan istikrarsızlığın, ayaklanmalara ve zengin karşıtı şiddete yol açmış olduğunu belirtiyor. Günümüzde, Covid-19, küresel ısınma gibi büyük ölçekli sorunların çözümlenmesine süper zenginlerin maddi olarak destek vermekte yetersiz kalmaları, tarihin tekerrür etmesine yol açabilir. Bu noktanın altı, Blinkist’in kurucularından Sebastian Klein’in konuya ilişkin bir Alman kanalı olan DW’ye verdiği röportajda da çiziliyor. Klein, süper zenginlerin vergi ödemek isteme nedenlerinden bahsederken, demokrasinin güçlenmesi, ekonomik istikrar, topluma katkı sunma gibi bir dizi amaçtan sıraladıktan sonra; böylesi bir verginin süper zenginlerin toplumsal statülerini korumak için de gerekli olduğunu, yoksa yakın gelecekte bir “big bang” yaşanabileceğini belirtiyor.

Süper zenginlerin yaşam standardını hiç değiştirmeyecek mütevazı bir servet vergisi mi, yoksa toplumsal statülerini ve hatta belki de servetlerinin büyük bir bölümünü kaybetmelerine yol açacak bir “big bang” mi? Seçim yapmak çok da zor olmasa gerek…