Özel sektör hesabı yüzde 48’le yaparken enflasyon yüzde 21’e düşmez

Merkez Bankası’nın anketinde 12 ay sonrası için reel sektörün enflasyon beklentisi yüzde 47.8, halkın beklentisi yüzde 64.1 çıktı. Bakan Şimşek reel sektörün beklentisinin “gerçekçi olmadığını” söyledi ama satacağı mala bu hesaba göre zam yapacak olan özel sektör bu oranı bekliyorsa, enflasyonun 2025’de yüzde 21 hedefine düşmesi de zor olacak demektir.

Merkez Bankası’nın Kasım ayı sektörel Enflasyon Beklentileri raporuna göre 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları için 0,2 puan azalarak  yüzde 27,2’ye, reel sektör için 1,7 puan azalarak yüzde 47,8’e, hanehalkı için 3,1 puan azalarak yüzde 64,1 oranına indi. Gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı, bir önceki aya göre, 2 puan azalarak yüzde 26,3 oranına düştü.

Merkez Bankası yönetimi bu yıl sadece piyasa oyuncuları değil reel sektör firmaları ve hane halkının beklentilerini de ölçmeye başladı. Beklentiler açısından en önemli unsurun piyasa oyuncuları olduğu kesin ancak imalat sanayi firmalarıyla yapılan reel sektör beklenti anketi de çok önemli. Hane halkının ise daha çok mevcut hissettiği enflasyon oranı gelecek yıl da devam edeceği varsayımıyla beklenti geliştirdiği biliniyor.

İmalat sanayi firmalarının beklentisi önümüzdeki dönem fiyat davranışlarını ölçmek açısından hayati önem taşıyor. Bu firmalar 2025 yılı hesaplarını bu beklentilerine göre yapıyorlar. Kısacası; reel sektörün 2025 yılında yüzde 48 gibi bir orana göre hesap yaptıkları, maliyet ve satış hedeflerini de bu düzeylerde ayarladıklarını söylemek yanlış olmaz. 

Bakan Şimşek gerçekçi bulmadı

Bu beklenti, malın fiyatını belirleyecek, yani zammı planlayacak şirketlerin yüzde 48’e göre hesap yapmaları, önümüzdeki yılın enflasyon oranı açısından büyük önem taşıyor Özetle; bu oranda enflasyon bekleyip satacağı mala zam yapacak olan şirketlerin beklentisi düzeltilmediği takdirde, ekonomi yönetiminin 2025 yılı için belirlediği yüzde 21’lik enflasyon hedefinin tutması da, doğal olarak zora girecek demektir.

Bu arada piyasa oyuncularının önümüzdeki 12 ay sonrası için enflasyon beklentileri düşse de, hala beklentinin yüzde 27’nin üzerinde seyretmesi de aslında piyasanın hedefe tam olarak güvenmediğini gösteriyor. Çünkü  Merkez Bankası 2025 yılı enflasyon hedefini yükselterek yüzde 21’e çıkardı ama belli ki piyasaların beklentisi bunun hala çok uzağında. Enflasyon hedef koridorunun üst sınırı yüzde 26’ya çıkarıldı ama piyasanın beklentisi bunun da üzerinde seyrediyor. 

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, bu beklentilerden söz ederken, özellikle “reel sektörün enflasyon beklentisinin çok yüksek olduğu” üzerinde durdu. Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği’nde konuşan Şimşek, reel sektör beklentilerinin hala gerçekleşen enflasyon düzeyinde olduğunu belirtip “ Finansal piyasalar ‘önümüzdeki 12 ayda enflasyon yüzde 27’ye düşecek’ diyor ama reel sektör hala yüzde 47 civarında bir enflasyon bekliyor, bu gerçekçi değil” dedi.

Enflasyonun düşmeye devam edeceğini çünkü para politikasının gecikmeli etkisinin bulunduğunu kaydeden Şimşek,  maliye politikasının da bu seneye göre daha sıkı olacağını belirtti. Dezenflasyon sürecinin zaman aldığını, önümüzdeki 2-2.5 yıl içerisinde enflasyonu şok öncesi tek hanelere düşüreceklerini kaydeden Bakan Şimşek, “Dezenflasyon en büyük önceliğimiz. Yani enflasyonun tek haneye, kalıcı bir şekilde düşürülmesi şu anda programımızın en önemli hedefi” şeklinde konuştu.

Kararlılık vurgusu

Dün bu köşede Bakan Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın son dönemde enflasyonla mücadelede kararlılık ve tek haneyi vurgulamaktan geri durduklarını söylemiştim. Yılmaz da dün bir konuşmasında “enflasyonu düşürmeden öngörülebilirlik sağlayamazsınız” şeklinde, enflasyonla mücadele konusunda yeniden kuvvetli mesaj vermeye başladı. Şimşek’in sözleri de yeniden enflasyonla mücadelede kararlılık mesajlarının verilmesine karar verildiğini gösterir gibiydi.

Bu arada Bakan Şimşek, “bu yılı 44-45 civarında bir rakamla kapatacağız gibi görünüyor” diyerek yüzde 45’i de ilk kez telaffuz etmeye başladı. Şimşek bunun nedeni olarak da, “Evet hedefimizin bir miktar üzerinde çünkü hizmet enflasyonunda maalesef büyük katılık var, o katılığın kırılması biraz zaman alıyor. Öngördüğümüzden biraz daha fazla zaman alıyor” dedi ve böylece gecikmeyi de kabul etmiş oldu. 

Bakan Şimşek, enflasyonun  önemli bir sorun olduğunu ama kolaycı bir çözüm bulunmadığını belirterek, onun için de sabırla, kararlılıkla bu dezenflasyon programını uygulayacaklarını ve başaracaklarını kaydetti. Biz de tam olarak bunu söylüyoruz; enflasyon büyük sorun ve bu sorunu çözmek için samimi ve kararlı olmak gerekiyor. Keşke Bakan Şimşek, “tek karar alıcı”yı da bu konuda ikna etse, ama…