Amerika’da İsrail’e karşı tutum değiştirme işaretleri
İsrail 7 ekim sabahı uğradığı şok edici ve vahşi Hamas saldırısının ardından, daha Hamas saldırısının devam ettiği saatlerde reflekse dönüşmüş yöntemini uygulamaya başladı: Gazze’ye sivil asker ayrımı yapmadan bomba yağdırdı.
Verilen kısa bir ara dışında o gün bugündür de bomba yağdırmaya devam ediyor. Gazze’de ölenlerin sayısı 20 bine doğru gidiyor. Gerçek insanların, çocukların, kadınların hayatları dünya medyası açısından zaten çoktan birer sayıya dönüşmüştü, artık bu sayıyı hatırlatan bile kalmadı.
Alman asıllı ünlü Amerikalı filozof Hanna Arendt, zamanında Nazi savaş suçlusu Eichmann’ın İsrail’deki yargılanması izlerken ‘Kötülüğün sıradanlığı’ diye bir kavram ortaya atmıştı. Bugün İsrail’in yaptığına baksa herhalde aynı şeyi söylerdi: Kötülüğün sıradanlaşmasına, İsrail devletinin ayrım gözetmeksizin bir halkın üzerine bomba yağdırmasına tanıklık ediyoruz hep birlikte.
İsrail, Hamas’ın katliamına kendi kısa tarihinin siyaseten en bölünmüş halinde yakalandı. Normalde bütün ülkeler ama en çok İsrail, saldırıya uğradığında siyasi bölünmüşlüğünü unutur ve birleşir. Ama İsrail’de bu sefer öyle olmadı.
Ülkede devletin ve hükümetin Gazze’ye yönelik bu ayrım gözetmeyen saldırısına başından beri ciddi bir muhalefet var, bu muhalefet her gün biraz daha büyüyor. İşte solcu ve saygın, çok satan Haaretz gazetesinin bazen son derece sert eleştirel yayınlarını ilk günden beri aktarmaya çalışıyoruz 10Haber’de.
İsrail’de hükümete yönelik eleştirilerin yegane sebebi ayrım gözetmeksizin yapılan bombardıman değil. Esas eleştiri Netanyahu hükümetinin bu savaştan bir çıkış stratejisi olmamasına, savaşın siyasi hedeflerinin bulunmamasına. Böyle olduğu için saldırı intikamdan başka bir amaç gütmeyen düpedüz bir katliama dönüşüyor muhalif İsrailli’nin gözünde de.
Gerçi Netanyahu bir ‘çıkış stratejisi’ ve bir ‘siyasi hedefi’ olduğunu öne sürüyor: Hamas’ı yok etmek.
İsrail devleti de, İsrailliler de ve dünya da bu konuda yeterince tecrübeli: Birincisi ‘Hamas’ı yok etmek’ imkansıza yakın bir hedef. Ama diyelim ki Hamas yok edildi, yerine çok daha radikal bir başka direnişin geleceğini en iyi İsrail biliyor, çünkü görece ılımlı ve konuşulabilir Fetih’in yerine Hamas’ı ortaya çıkaran da zaten İsrail’in bugünkü politikaları dün de uygulaması olmuştu.
Netanyahu’nun bu imkansız hedefini gerçekleştirmesinin bir tek yolu var: Gazze’deki Filistin varlığını tamamen yok etmek, hatta mümkünse Batı Şeria’yı da yok etmek.
Eh, bu da herhalde daha da büyük bir imkansızlık. Gazze ve Barı Şeria’da İsrail’in çok şikayetçi olduğu hızlı nüfus artışının başlıca sebebi İsrail’in öldürmeye ve süründürmeye dönük politikaları. Filistinlilerin sığındığı bu iki bölge İsrail’in sahip olduğu refahın ve sağlık/eğitim sistemlerinin dörtte birine sahip olsa nüfus artış hızı hemen düşecek.
Netanyahu hükümetinin bu nihayete ermesi imkansız savaşı bütün hızıyla sürdürmek istemesi yavaş yavaş İsrail’in en büyük destekçisi ülkelerin bile tepkisini çekmeye başladı.
İşte geçen gün ABD Başkanı Joe Biden ile Netanyahu arasında hayli sert bir telefon konuşmasının geçtiğini bizzat Biden’dan öğreniyoruz. ABD Başkanı, İsrail Başbakanına ‘Ayrım gözetmeyen bombardımanı durdurmasını’ söyleyince Netanyahu’dan ‘Ama siz de 2. Dünya Savaşı’nda Almanya’yı topyekün bombaladınız (Meşhur Dresden bombardımanını kastediyor, bütün şehri bir gecede yerle bir etmişti müttefikler) ve atom bombası kullandınız’ diyor.
Aslen tarihçi olan Netanyahu’nun verdiği örnek çok dikkat çekici. Neyse ki Biden hemen cevabı yapıştırmış: ‘Evet yaptık ama bunlar hataydı, bu hatalar tekrar edilmesin diye savaştan sonra onca uluslararası kurum kuruldu.’
Burada daha önce yazmıştım, ABD İsrail’in arkasında kayıtsız şartsız durmaya devam edecek olursa bu bölgede zaten artık çok azalmış olan yumuşak gücünü tamamen kaybedecek, geriye bir tek askeri tehdit gücü kalacak diye. Bu tehlikeyi ABD kendisi de görüyor elbette, o yüzden İsrail’e ‘savaşı durdurmasını’ tavsiye ediyor, Netanyahu bu tavsiyeye uymayınca da Biden ‘Netanyahu değişmeli’ deyiveriyor.
Netanyahu iki devletli çözüme de karşı, zamanında yapılan Oslo Anlaşmaları’nı ‘hata’ olarak görüyor. Peki yerine ne öneriyor? Hiçbir şey. Biden buna da kızıyor, ‘Filistin devletini yok sayamazsınız’ diyor.
Netanyahu bu görüşlerinde yalnız değil. Ülkesinde ciddi bir kesim onun gibi düşünüyor. Ama bir o kadar ciddi bir başka kalabalık da İsrail’in sürdürülebilir çıkarının Filistin’le barış içinde beraber yaşamaktan geçtiğinin farkında. Şimdi Amerikan Başkanı da bu görüşü daha yüksek sesle dile getirir oldu.
Amerika’nın bu nüanslı tutum değişikliği ne sonuç yaratır bilinmez ama daha birkaç gün önce ABD Başkanı’nın kendi parlamentosunu by-pass edip İsrail’e sadece 45 bin top mermisi gönderdiğini unutmayın.
Sevgili arkadaşım Murat Yetkin’in hesabıyla, ‘İsrail’in 1000 tankı olsa, tank başına 45 mermi eder…’ Yani İsrail bu kadar muhtaç durumda şu an Amerika’ya.