Türkiye’nin son yıllarda çarpıcı dolandırıcılık vakalarına sahne olması şaşırtıcı değil.

ÇiftlikBank olayı hepimizin aklında. Binlerce küçük tasarruf sahibi ortada bir ‘çok ortaklı şirket’ olduğuna ve bu şirketin inanılmaz miktarlarda kâr payı dağıttığına inandı, paraları buhar oldu gitti.

Kripto para üzerinden dehşetengiz paralar kazanacağını sananlar Thodex’den ‘Bitcoin Safiye’ye kadar uzanan çok sayıda dolandırıcıya paralarını kaptırdı.

Bugünlerde Galatasaray futbol takımının önde gelen isimlerini dolandıran bankacı Seçil Erzan’ın yargılaması başladı diye bu olayla ilgili haberleri okuyoruz.

İster üç-beş bin lirasını, bileğindeki altınını veya çocuğunun okul taksidini kaptırsın, ister futboldan kazandığı milyonlarca doları, hiç fark etmiyor…

Bütün bu çeşit, yani ‘Saadet Zinciri’ türü dolandırıcılık olaylarının mağdurları birbirine benziyor: Hepsi paradan para kazanmak konusunda son derece aç gözlü.

Bakın, Türk futbolunun yetiştirdiği en iyi kariyerli oyunculardan biri olan, bugün de Eyüpspor’un Teknik Direktörlüğünü yapan Arda Turan bu bankacı hanıma toplamda 13 milyon 900 bin dolar kaptırmış. Bu paranın 6 milyon 400 bin dolarını ‘faiz’ veya ‘kâr payı’ adı altında geri almış ama giden para 7,5 milyon dolar. Arda Turan, sırf daha fazla para kazanma ümidiyle Seçil Erzan’ın çalıştığı bankadan 33 milyon lira kredi bile çekmiş, arkadaşından borç almış, Sütlüce’deki değerli arsasını satmış.

En çarpıcısı şu: Depremzedelere bağışta bulunabilmek için dolandırıcısı Seçil Erzan’dan 100 bin dolar istemiş!

Dava dosyasına bakınca insan başkalarının bu açgözlülükle ne hale geldiğini görüyor.

Örneğin bir başka müthiş kariyerli futbolcu ve bugünün Teknik Direktörü Emre Belözoğlu toplamda 4 milyon 293 bin dolar vermiş bu bankacı hanıma. Paraları elden teslim etmiş, bazen şoförüyle yollamış ve dekont bile almamış.

Hepsi yüksek faiz için.

Seçil Erzan’ın bu dolandırıcılık ‘fon’una ilk para yatıran isim dünyaca ünlü futbol adamı Fatih Terim olmuş. Hatta o yüzden arkadaş arasında fonun adı ‘Fatih Terim Fonu’ diye de anılmış.

Para kaptıranlardan biri de Terim’in damadı Volkan Bahçekapılı. Bankacı hanım Bahçekapılı’ya sahte dekont ve belgeler vermiş, o da bu durumdan şüphelenmemiş bile.

Ama verilen sahte belgelerden önce vaat edilen faizden şüphelenmeleri gerekmiyor muydu zaten?

Bakın, dolandırıcının bizzat kendisi, Seçil Erzan ne diyor?

‘Bu kadar kısa sürede yüzde 40 kâr elde edeceğine kimse inanmazdı. Öyle çok sıkışmıştım ki fazla faiz parası dağıttığım için insanlardan fon vaadi ile para alıp istedikleri faizleri ödemeye çalıştım.’

O bile çok kısa vadelerde (30 gün, 46 gün gibi) bu denli yüksek kazanç vaat etmesine kimsenin inanmayacağını düşünüyor.

Ama inanmışlar.

Bakın olayla ilgili inceleme yapan Denizbank müfettişleri raporlarına ne yazmış?

“…. Erzan’ın 46 gün vadede dolar bazında yüzde 253 getiri vaadine inanmış olsa bile dokümanlardan şüphelenmemesi, elden ve üçüncü kişi hesabı üzerinden para vermesi ortalama zekaya sahip herhangi bir kişiden beklenmeyecek bir davranıştır.”

Anlaşılan müfettiş bile dayanamamış, para kaptıranları ‘ortalama zekadan yoksun kimseler’ olarak nitelemiş.

Tamam ama bu insanlar bu müthiş paraları da kazanmışlar ki, dolandırıcıya kaptırıyorlar.

Hadi, diyelim ki futboldaki özel yeteneklerinden ötürü çok para kazanmış insanların hukuktan, paradan anlamasını beklemeyebilir.

Peki ya içlerindeki ‘iş insanı’ sıfatlı, yani her gün gerçek dünyada gerçek para kazanmak için ter döken, stres çeken insanlara ne diyeceğiz?

Onların en azından paradan anlamasını ve bu dünya üzerinde kimsenin dolar bazında yüzde 253 faiz vaat edemeyeceğini bilmesi gerekmez mi?

Yaptıkları ticarette veya üretimde yüzde 20-25 kâr edebilmek için bin dereden su getiren insanların, sırf birisi tavsiye etti diye yüzde 253 faizin olabileceğine inanması sahiden insanın aklını alıyor.

Sevgili arkadaşım eski bankacı Attila Köksal epeydir hayatını bu konuya adadı, finansal okur yazarlığı arttırmak için elinden geleni yapıyor, bu konuda kitap yazdı, konferanslar veriyor… Onun ‘Parasal Konularda Yaptığımız Hatalar’ kitabını herkese tavsiye ederim.

Para kolay kazanılmıyor.