Otoriterlikte post-modern devrim

Moderne ve her türlü büyük anlatılara karşı olduğundan post modernin genel kabul gören bir tanımını vermek zor.

ama kavramı ortaya atan Lyotard gibi bunu bir ‘postmodern durum’ olarak görürsek, bunun başta sanat, mimarlık  olmak üzere hayatın her alanına dair belirgin bir duruşu olduğunu söylemek mümkün.

hangi alanı ele alırsanız, eğer orada bir post modern fikir varsa zaten bunu fark etmemek de mümkün değil.

çünkü anlamsızlığın sınırında dolaşıp da anlamsızlıktan anlam çıkarma ve var olması imkansız gibi görünen bir fikirden anlam yaratma becerisinde post modernin üstüne yoktur. Buna modernin savunucusu İsmet Berkan kızacak ama bu özellikleri nedeniyle el attıkları hangi alan olursa olsun ilginç fikirler daima post-modernlerden çıkar.

***

Bunu bilmekle birlikte otoriter tavrın da bir gün post modern durumu benimseyeceğini hiç düşünmezdim.

ama işte konserve edilmiş dışkının sanat kabul edilmesine benzer tuhaf bir gelişme otoriter kafa yapısında da oldu.

***

Rusya’nın Ukraynada saldırgan savaşını protesto eden Moskova’da bir kadın  üzerinde hiçbir şey yazmayan, sadece beyaz zeminden oluşan bir pankart taşıyor diye otoriterlerce göz altına alındı.

***

Hong Kong ve Çin’de protestocular da sadece boş pankart taşımalarına rağmen göz altına alındı.

***

üzerinde hiçbir şey yazmayan beyaz bir pankartla protesto yapmak gayet tabii ki beyaz bir tuvali sanat diye sunabilen post modern tavrı çağrıştırıyor.

***

Bu boş pankartlı protesto trendinin örneklerini yazan New York Times bunun anlamının ne olabileceğini Londra’da yaşanmış bir olayı anlatarak açıklamaya çalışmış. 

Londra’daki monarşi karşıtı gösteride elindeki boş pankart nedeniyle polisin sorgusuyla kaşı karşıya kalan bir adam bu nedir diye sorduğunda polis ona ‘ileride bu pankarta birilerini rahatsız edecek bir şeyler yazman durumunda seni şimdiden kayıt altına almak istedim’ diye cevap vermiş.

***

Yani post modern dönemin siyasi ortamında boş pankartla yapılan bir protesto bile otoriter kafa yapısını tehdit edebiliyor. Boş protesto pankartına ileride kim bilir neler yazar diye insanlar engelleniyor.

***

kendi düşüncelerinden, hareketlerinden aslında son derece  rahatsız olan otoriter kafa ortada hiçbir şey yokken, sadece bir boşluk varken bile ya o boşluk benim hareketlerim, düşüncelerim nedeniyle dolarsa diye korkarak post modern tavır alabiliyor.

***

beyazlık aslında son derece güçlü bir metafordur.

Beyaz pankart asla göründüğü kadarıyla sınırlı değildir çünkü nasıl ki gördüğü sanat eserine karşı sadece pasif duran izleyici olmaktan çıkanlar artık aktif olabiliyor, katılımcı  yorumlarıyla o esere yeni anlamlar verebiliyorsa başka bir protestocu da gördüğü boş pankarta istediği sloganı kafasında yazarak ona başka anlamlar verebilir ve bu da otoritere karşı daha büyük tehdit olabilir.

***

Ressam Rauschenberg ressam Willem Kooning’in bir resmini ondan almış ve bütün resmi bir aylık uğraştan sonra silerek beyaz bir tuval oluşturmuştu. Bu da ’silinmiş Kooning tablosu’ adıyla meşhur olmuştu.

Kazimir Malevich Beyaz üstüne beyaz eseriyle hem resimde devrim yaratmış hem de tablosuna bakan her insanın yorumuna açık bir beyaz boşluk bırakmıştır.

***

O protestolarda kullanılan beyaz pankartlar da Malevich’in tablosundaki yorum çokluğu gibi her bakanın kafasındaki protestoyu yazacağı bir yer haline gelerek tek bir slogan yerine binlerce slogan haline gelmiştir. yani otoriterin korkusu haklıdır.