Rauf Orbay’ın Ağustos ayı başında Başbakanlıktan ayrılması sonrası kurulan Ali Fethi Okyar Başkanlığındaki hükümet, henüz göreve başlayalı iki ay olmasına rağmen Meclis’te başlayan bir hoşnutsuzluğa muhataptı.

Bu hoşnutsuzluk, Mustafa Kemal’e göre bazı milletvekillerinin bakan olmak istemesinden kaynaklanıyordu. Dönemin Meclis İkinci Başkanı Ali Fuat Cebesoy’a göre ise Halk Fırkası içinde hükümetin geçici olduğuna, yakında İsmet Paşa başkanlığında yeni bir hükümet kurulacağına dair söylentiler vardı.

Bakın Cebesoy o günleri hatıralarında nasıl anlatıyor:

Halk Fırkası, kendi hükümeti olan Fethi Bey kabinesine ittifakla itimat beyan etmişti. Meclis, Fethi Beyin programında teceddüt ve terakki hususundaki tereddütsüzlüğü ve azmi görünce kabineyi iyi karşılamış, itimat reyi vermişti. Bütün gazeteler de hükümete yardımcı vaziyet almıştı. İktidar için bundan müsait şartlar olamazken kimse tam bir istikrarın başladığından ve devam edeceğinden emin değildi.

Halk Fırkası’nın muayyen bir zümresi, kabinenin muvakkat olduğuna, yakında İsmet Paşa’nın iş başına geleceğine dair şayialar çıkartmıştı. Hoşnutsuzluğun sebebi, Fethi Bey ve arkadaşlarının keyfi yollara sapmak istememesiydi.

İktidarın inhisarcı zümresi memlekette istikrar ümitlerinin uyandığını hissedince ortalığı karıştırmak maksadıyla türlü türlü şayialar çıkarıyordu. Meclisin fesh edileceği, Gazi’nin riyasetten istifa edeceği,  Kozan mebusu Ali Saip Beyin münakaşa ve tenkidi kaldıracak bir kanun teklifi hazırladığı cümledendi.

İki cereyan tespit edilmişti:

1. Milli hakimiyet, tabii hal, istikrar

2. Şahsi nüfuz, umumi kuvvetlerin hususi menfaatler hesabına inhisar altına alınması.

Her milletin tarihinde olduğu gibi bizde de bu mübareze muhtelif safhalar geçirecekti.

Ali Fuat Cebesoy’un ‘inhisarcı zümre’ yani ‘Tekelci kesim’ dediği kişiler aslında onun imasına göre Mustafa Kemal’i kuşatmış ve kandırmakta olan kesimdi. Yine Cebesoy’a göre ‘Şahsi nüfuz ve umumi kuvvetlerin hususi menfaatler hesabına inhisara alınması’ akımı da Mustafa Kemal’in ‘etrafı’nın özellikleri.

Cebesoy her fırsatta bu ‘etraf’ı kendisi ve Rauf Orbay, Kazım Karabekir, Refet Bele gibi arkadaşlarıyla Atatürk’ün arasını açmakla suçluyor anılarında ama bu ‘etraf’ın tam olarak kim ve kimlerden oluştuğunu söylemiyor.

Cebesoy’a göre Mustafa Kemal’i ‘tek adam’ yapanlar da bu ‘etraf’tı.