Türkiye’nin hava kalitesi karnesi… En kirli havayı soluyan 5 şehir
Uzmanlar, hava kirliliğinin yaşamımızda tahmin ettiğimizden daha çok etkisi olduğunu söylüyor. Eğer yeterli önlemler alınmazsa, hava kirliliğinin insanlığa hem maddi hem de manevi maliyeti çok yüksek olacak.
Uzmanlar son 10 yılda yapılan 35 binden fazla çalışmadan yola çıkarak, hava kirliliğinin insanlar üzerindeki etkilerine ilişkin bulguları inceledi. The Journal dergisinden yayımlanan araştırma, hava kirliliğinin anne karnındaki dönemden yaşlılığa kadar yaşamın her anında insanların sağlığını olumsuz yönde etkilediğini gözler önüne serdi.
Ekip özellikle araç egzozlarından yayılan PM2.5 kirletici partikül maddesi ile nitrojen dioksitin insan sağlığına zararının dokunduğunu vurguladı. Hava kirliğinin sağlığa etkilerini erken ölüm sayısı üzerinden ölçtüklerini belirten ekip, kirliliğin daha geniş etkilerinin kronik hastalıkların arkasına saklandığının altını çizdi.
Ayrıca bebeklerin olması gerekenden daha zayıf doğması ve hamilelerin düşük yapması gibi durumlarda da hava kirliliğinin rolü olduğu vurgulandı. Çocukluk döneminde akciğer büyümesini engelleyen, çocukların bilişsel yeteneklerine ve zihinsel sağlıklarına zarar verebilen hava kirliliği, yetişkinlik döneminde ise birden fazla kronik hastalığa neden olabiliyor, kanser ya da inme yoluyla erken ölümü daha olası hale getirebiliyor.
İngiltere’nin Sağlık Bakanlığı’na bağlı Kamu Sağlığı kurumu, ülkelerinde yılda yaklaşık 43 bin kişinin hava kirliliği nedeniyle öldüğünü söylüyor. Önlem alınmazsa 2035’e kadar hava kirliliğinin İngiltere’ye maliyetinin 18,6 milyar sterline çıkabileceği tahmin ediliyor.
Türkiye’de de durum pek farklı sayılmaz. Temiz Hava Hakkı Platformu’nun ‘Kara Rapor 2022: Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri’ raporuna göre, 2021’de Türkiye’de hava kirliliğinden ölenlerin sayısı 42 bindi. Bu ölümlerin en çok gerçekleştiği iller ise İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir.