Titan’ın yolcuları yükselen bir trendin kurbanı: Ekstrem turizm

Dünyanın gözü kulağı, Titanik batığını görmek için denizaltıyla indikleri 4 bin metre derinlikte mahsur kalan ve artık öldükleri açıklanan beş kişide. Kim bu insanlar ve 111 yıl önce batan Titanik gemisinin enkazını neden görmek istediler?

59 yaşındaki Hamish Harding, Birleşik Arap Emirlikleri’nde yaşayan İngiliz milyarder iş insanı, kaşif ve uzay turistiydi. Geçen yıl Jeff Bezos’un Blue Origin şirketiyle uzaya gidip gelmişti.

48 yaşındaki İngiliz iş insanı Şahzada Davud, Pakistan’ın en zengin ailelerinden birine mensuptu. Karısı Christine ve iki çocuğuyla birlikte Londra’da yaşıyordu. Ailesine ait Dawood Vakfı aracılığıyla, İngiliz Kralı 3’üncü Charles’ın kurduğu sivil toplum kuruluşlarını destekliyordu. Merkezi Kaliforniya’da bulunan ve uzayda yaşamı araştıran SETI Enstitüsü’yle birlikte çalışmalar yapıyordu. 19 yaşındaki Süleyman Davud, Titan’da babasıyla birlikteydi. Glasgow’daki Strathclyde Üniversitesi İşletme bölümünde birinci yılını tamamlayan genç bilim kurguya olan merakıyla biliniyordu.

77 yaşındaki Paul-Henry Nargeolet, Fransız donanmasının eski dalgıçlarındandı. Lakabı Bay Titanik’ti; enkazının bulunduğu 1985’ten iki yıl sonra enkazı ziyaret eden ilk keşif grubunda yer almıştı. Titanik enkazının haklarına sahip olan bir şirketin sualtı araştırma direktörüydü.

Son olarak 61 yaşındaki Stockton Rush, Titanik seferini düzenleyen OceanGate firmasının kurucusu ve CEO’suydu. Daha önce uçak tasarlamış ve küçük dalgıç gemilerinde çalışmış deneyimli bir mühendisti. Princeton Üniversitesi’nden mezun olan Rush her dalışa bizzat katılıyordu. 

Grubun en güçlü halkası

Stockton Rush, OceanGate’i 2009’da müşterilerine derin deniz seyahati deneyimi yaşatmak için kurdu. Web sitesine göre, şirket Pasifik Okyanusu ve Meksika Körfezi’nde 14’ten fazla keşif gezisi ve 200’den fazla dalışı başarıyla tamamladı. Son iki senedir Titanik enkazının bulunduğu bölgeye seyahatler düzenliyordu. Rush her dalışta olduğu gibi bu kez de yolcular arasındaydı. 

Ekibin en yaşlısı olmasına rağmen ‘en güçlü halkası’ sayılabilecek Paul-Henry Nargeolet ise hayatını Titanik’e adamış bir isimdi. Neden en güçlü halka olduğuna gelince, askerlik geçmişi sebebiyle oksijenin idareli kullanılması ve dar alanda sükunetin korunabilmesi için ekibe liderlik etme işi muhtemelen ona düştü.

Hamish Harding, Şahzada Davud ve Süleyman Davud’un motivasyonu ise muhtemelen meraktı. Gezinin kişi başı maliyetinin 250 bin dolar (6 milyon liradan fazla) olduğu düşünülürse bu merakı giderecek paraları da vardı.

ABD’de yayınlanan prestijli The Wall Street Journal gazetesi önceki gün, ‘Titanik batığını görmek için yapılan denizaltı yolculuğunun, tehlike dozu yüksek pahalı seyahat trendinin bir parçası olduğunu’ yazdı.

Lüks seyahat danışmanları, teknolojinin gelişmesi ve dünyanın daha bağlantılı hale gelmesinin bu tür yolculukları daha mümkün kıldığını söylüyor. White Desert gibi turizm şirketleri Antarktika’ya özel jet seferleri yapıyor, Blue Origin uzaya ticari uçuşlar düzenliyor, Zephalto sizi yalnız uzaya çıkarmakla kalmıyor Dünya manzarası eşliğinde yemek deneyimi de vaat ediyor.

Ekstrem turizmin alt kolu olarak ‘Karanlık turizm’ (Dark Tourism) kavramından da söz edilebilir. Netflix’te bir belgesel serisinde de örneklendiği gibi bu kez destinasyon; bir çatışma bölgesi, Çernobil gibi nükleer felaket bölgeleri olabiliyor.

Ekstrem turizmin tehlike riski bir yan sektörün daha büyümesine yol açtı. Web sitesi ‘Cesurca sehayat edin’ sloganıyla açılan Global Rescue, yaşanabilecek aksi durumlarda her türlü arama kurtarma, tahliye ve medikal destek hizmeti veriyor. Şirketin CEO’su Dan Richards, WSJ’de macera seyahatlerinin ve lüks seyahatin en hızlı büyüyen iki segment olduğunu belirtiyor ve bir de öngörüsünü paylaşıyor: “Nepal hükümeti bu son sezonda Everest Dağı için rekor sayıda izin verdi. Bu sezon rekor sayıda Himalaya kurtarması bekliyorum çünkü insanlar henüz hazır olmadıkları maceralara atılıyor.”

Yolcu profiline bakınca Titan’ın da en iyi şekilde arandığını tahmin etmek hiç zor değil. Titan’ın bulunması için elden gelen her şey yapıldı. İngiltere Kralı Charles, varlıklı iş insanları, teknik becerisi yüksek şirketler arama kurtarma çalışmalarına ya destek verdi ya da bizzat katıldı.

Turizmci anlatıyor: Aç kaldığı için mutlu olan müşterilerim var

40 yıldır turizm işiyle uğraşan Cem Polatoğlu’ndan ekstrem turizm kavramını değerlendirmesin istedim. İnsanların tüm dünyayı gezip gördükten sonra farklı arayışlara girdiklerini söyledi ve bunu gayet anlaşılır bulduğunu ekledi: “Çok uzun süredir çalıştığım bir müşterim var, çok seyahat etti, dünyayı gezdi. Yakın zamanda bir seyahatlerinde üç gün aç kalmışlar, sadece muz yiyebilmişler. Çok hoşlarına gitmiş. İnsanlar bir yerden sonra fantezi arıyorlar.”

‘Avrupa’da bir şehir görelim’ diye çıktığımız turizm yolculuğunda çıtanın nasıl yükselttiğini şöyle anlattı Polatoğlu: “Bir dönem Amerika merakı oldu. Ardından dünya mirasını takip etmek istedik. Daha az gidilen kıtalara ilgi oldu. Sonra gezilere temalar eklendi. Av gezisi, Şaman ayini gezisi, Çernobil’e gitmek isteyenler… İnsanlar sınırları zorlamayı seviyor.” 

Ölüm riski için rıza

OceanGate, müşterilerine ölüm riskini anladıklarını herhangi bir terslik durumunda gördükleri zarardan şirketi sorumlu tutmayacaklarını beyan eden bir rıza metni imzalatıyor. Geçen Temmuz’da, Titan’la bir yere keşif gezisine çıkan 63 yaşındaki Mike Reiss da böyle bir sözleşmeyi imzaladığı söylüyor. Simpsonlar’ın yaratıcısı Reiss seyahat etmeyi sevmese de o yolculukta karısına eşlik etmek istediğini ekliyor:

“Titan’daki risk uyarıları bana göre gayet açıktı, ölümün olası bir sonuç olduğunu bilerek yolculuğa çıktım. Yine de Titan yolcularının macera ve heyecan peşinde koşan insanlar olduğunu düşünmüyorum. Onlar paraşütçü ya da yelkenci değil, sadece bir şeyler görmek isteyen meraklı gezginler, kaşifler. Buna ben de dahilim. Uçaktan atlamam ama Titanik’i görmek isterim.”

Titanik yolunda benzer son: Titan mürettebatının tamamı öldü