İstanbul’da Sarayburnu’ndan Bakırköy’e kadar denizanası istilası
1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramı'nın 97'nci yıl dönümü Sarayburnu Atatürk Anıtı önünde düzenlenen törenle kutlandı. Tören sonunda Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Kurtarma Botları ile gemilerin denizdeki gösterisi vatandaşlar tarafından ilgiyle izlendi.
Sarayburnu’ndaki törene İstanbul Valisi Davut Gül, Kuzey Deniz Saha Komutanı Tümamiral İbrahim Özdem Koçer, İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Meclis Başkanı Başaran Bayrak, Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Durmuş Ünüvar, İstanbul İl Jandarma Komutanı Tümgeneral Yusuf Kenan Topçu ve vatandaşlar katıldı. Saygı duruşunun ardından törende konuşan Tümamiral İbrahim Özdem Koçer, “Halen Atlantik’ten Hint Okyanusuna kadar harekat alanını genişleten ve dünya denizlerinde Türk sancağını şerefle dalgalandıran Türk Deniz Kuvvetleri TCG Anadolu başta olmak üzere tamamı ülkemizde inşa edilmiş yüzde 80’e yakın yerli ürün kullanılan Türk mühendislerin tasarımı MİLGEM korvetler, ilki bu ay içinde tecrübe seyrine başlayan ve bu yıl donanmamıza teslim edilecek yerli ve milli firkateynler, Bayraktar sınıfı tank çıkarma gemileri, ANKA, Bayraktar, Aksungur gibi insansız hava araçları, çok yakında hizmete girecek ve dünyada çok az ülkenin sahip olduğu yerli ve milli tasarımla inşa edilen insansız deniz araçları ve bunları destekleyen uçaklar, helikopterler ve yetişmiş insan gücü sayesinde 16. yüzyılda Akdeniz’de erişilen kuvvet seviyesinden sonra tarihimizin en güçlü dönemini yaşamaktadır” şeklinde konuştu.
Törene katılan Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Durmuş Ünüvar şöyle konuştu: “Türk denizciliğini daha ileri noktalara taşımak için denizcilik sektörümüzle birlikte Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı olarak çaba sarf edilmekte, sektörün önünü açacak projelerin geliştirilmesi yönünde çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmalar kapsamında son 20 yılda Türk sahipli deniz ticaret filosunda tonaj bazında yüzde 340’lık artış, liman tesisi sayımızda yüzde 46’lık artış, Türk limanlarındaki yük elleçlemede yüzde 185’lik artış, 37 olan tersane sayımızın 84’e yükselmesi, gemi inşa sektöründeki yüzde 520’lik istihdam artışı, dünyanın önde gelen yat imalatçıları arasında bulunmamız, bakım onarım alanında tersanelerimizin dünya markası haline gelmesi, gemi geri dönüşümü konusunda geldiğimiz seviye, Mavi Vatan’ın Türk ekonomisine sağladığı katkının en önemli göstergelerinden biridir ” dedi.
Konuşmaların ardından Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Birinci Sınıf Bando Komutanlığı konser verdi. İstanbul Valisi Davut Gül ve beraberindekiler şehitler için denize çelenk bıraktı. Törenin bitmesiyle Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Kurtarma Botları ve gemilerin gösterisi ilgiyle izlendi. Vatandaşlar, fotoğraf çekerek gösteriye yoğun ilgi gösterdi. Vali Gül, Beşiktaş’taki Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi’ni ve Deniz Müzesi’ni de ziyaret etti.
Kabotaj Bayramı, her yıl 1 Temmuz tarihinde kutlanan bir milli bayramdır. Denizcilik Bayramı olarak da bilinmektedir. Kabotaj bir ülkenin kendi karasularında ve kendi limanları arasında gemi işletme ve her türlü liman hizmetlerini kendi kontrolünde bulundurma hakkıdır. Büyük Türkçe Sözlük kabotajın kelime anlamını “Bir ülkenin iskele veya limanları arasında gemi işletme işi” olarak vermektedir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde imparatorluğun kabotaj hakkı yoktu. Çünkü Batılı ülkelere verilmiş olan kapitülasyon hakları sebebiyle Osmanlı İmparatorluğu kıyılarında genellikle yabancı bandıralı tekneler hizmet görürlerdi. Ancak 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması uyarınca kapitülasyonlar lağvedildi. Böylece Türkiye kabotaj hakkına kavuştu. Türkiye’nin büyük ölçüde bir yarımada ülkesi oluşu ve kıyı uzunluğunun 8333 kilometre olduğu dikkate alınırsa bu Türk denizciliğine büyük bir imkân tanıyordu. Gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra 19 Nisan 1926 tarihinde çıkarılan 815 sayılı yasaya göre Türkiye limanları arasında sadece Türk teknelerinin hizmet görmesi zorunluluğu getirildi. Yasa aynı yıl 1 Temmuz’da yürürlüğe girdi. Bu tarih 1935 yılından itibaren Kabotaj Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. 2007 tarihinde kabotaj kelimesine denizcilik kelimesi de eklenerek bayramın adı Denizcilik ve Kabotaj Bayramı olmuştur.