‘Son’a ’90 saniye kala’: Kıyamet Saati’nden insanlığa ihtar
3 Temmuz 2023 Pazartesi günü dünya genelinde kaydedilen en sıcak gün ilan edilmesinden sadece birkaç saat sonra tacı 4 Temmuz 2023 Salı gününe devretti.
Pazartesi ve salı günleri dışarıdayken adeta sıcağın saldırıya geçerek sırtınıza sırtınıza vurduğunu hissetmiş, yüzünüzden sicim sicim ter akarken yediğiniz yemekten keyif alamamış olabilirsiniz. Önce 3 Temmuz’da sonra da 4 Temmuz’da hepimiz dünya tarihinin kayıtlara geçen en sıcak gününü yaşadık.
Ortalama küresel sıcaklık 17.01 dereceye ulaştı ve böylelikle Ağustos 2016’da kaydedilen 16.92 derecelik sıcaklık rekoru kırıldı. Hemen ertesi günü, 4 Temmuz 2023 Salı tarihinde, ise sıcaklıklar daha yükselerek 17.18 dereceyi buldu. Uzmanlar rekorun bu yıl birkaç kez daha kırılabileceği konusunda uyarıyor. Berkeley Earth’ten bilim insanı Robert Rohde, salı günü Twitter’dan yaptığı paylaşımda dünyanın ‘önümüzdeki altı hafta boyunca çok daha sıcak günler görebileceğini’ söyledi.
Bu dünya rekoru, havanın daha çok ısınmasına yol açan doğal hava olayı El Nino’nun gelişinin, iklim değişikliği kaynaklı küresel ısınmanın üzerine eklenmesiyle dünyanın ne kadar hızlı ısındığının da bir başka göstergesi.
İngiltere’deki Grantham İklim Değişikliği ve Çevre Enstitüsü’nde iklim bilimi alanında kıdemli öğretim görevlisi Friederike Otto, “Bu kutlanacak bir rekor değil. Kuzey yarımkürede yaz mevsiminin devam etmesi ve El Nino’nun başlamasıyla uzun süre de rekor olarak kalmayacak” dedi. Bu yıl şimdiden dünyanın dört bir yanında sıcaklık rekorları kırıldı.
Uzmanlar, sera gazı salınımlarından kaynaklanan iklim krizinin yarattığı olağanüstü hava koşulları nedeniyle son haftalarda yoğun bir sıcaklık kubbesinin ABD’nin güneyini kapladığını belirtiyor. Çin’in bazı bölgelerinde 35 derecenin üzerindeki sıcaklıklar halkı bunaltırken, Kuzey Afrika’da sıcaklıklar 50 dereceye yaklaştı. Hac ibadetini yerine getirmek için Suudi Arabistan’a giden 1.8 milyon hacı adayı da sıcaklıklardan şikayetçi.
Şu anda kışı yaşayan Antarktika’da bile buzul erimesinin hızlanması ve güneş ışınlarının şiddetinin artması nedeniyle anormal denilebilecek yüksek sıcaklıklar kaydedildi. Ukrayna’nın donmuş kıtadaki Vernadski Araştırma Üssü, geçen gün ölçtüğü 8.7 derece ile temmuz ayı sıcaklık rekorunu kırdı.
Sağlık kuruluşlarından oluşan uluslararası bir konsorsiyum olan Küresel İklim ve Sağlık İttifakı’nın Yöneticisi Jeni Miller The Guardian’a yaptığı açıklamada, “Dünyanın dört bir yanındaki insanlar sıcak hava dalgaları, orman yangınları, hava kirliliği, seller ve büyük fırtınalar gibi iklim krizinin etkileriyle başa çıkmaya çalışıyor. Küresel ısınma mahsul kayıplarının ve bulaşıcı hastalıkların yayılması bir tarafa göçün şiddetini de artırıyor” dedi.
“Kömür, petrol ve doğalgazın çıkarılıp kullanılması insan sağlığına zarar veriyor, küresel ısınmanın da başlıca sebebi ve sağlıklı bir iklim geleceğiyle de bağdaşmıyor” diyen Miller, kasım ayında yapılacak Cop28’de hükümetlerin tüm fosil yakıtları kademeli olarak terk etme ve dünyanın her yerinde yenilenebilir enerjiye geçiş taahhüdünde bulunmaya hazırlanmasının bir nedeninin de bu olduğunu söylüyor. Yıllardır verdikleri taahhütlere uymayan ülkelerin, bu yeni taahhüde uyup uymayacağı ise muamma.