89 kişiye mezar olan Galeria Sitesi’nde denetimsizliğin izleri

Kahramanmaraş merkezli iki depremden etkilenen illerden biri de Diyarbakır’dı. Kentte 1’i boş, 7 bina yıkıldı, 414 kişi öldü, 912 kişi de yaralandı. Yıkılan binalara ilişkin soruşturma kapsamında Elazığ Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü’nden bilirkişi  heyeti oluşturuldu. Heyet bir rapor da hazırladı ancak savcılık bu raporu yetersiz buldu. Bu nedenle savcılık, 5 Temmuz’da İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü’nden kapsamlı bir rapor için bilirkişi heyeti talep etti. Bu talep üzerine 6 kişilik heyet gönderildi ve Merkez Bağlar ve Yenişehir ilçelerinde olan binalarla ilgili olarak ekipler alan belirledi.

Belirlenen alanlara iş makineleri, kamyonlar ve polis ekipleri de sevk edildi. Binaların bulunduğu sokaklar da giriş ve çıkışlara kapatıldı. Bilirkişi heyeti, avukat ve savcı eşliğinde alanlarda inceleme yaparak, numuneler aldı. Heyet çalışmalarını 15 günde tamamlarken, alınan numuneler ise laboratuvara gönderildi. Hazırlanan rapor ise soruşturma dosyasına eklenecek.

Galeria Sitesi’nin B bloku depremde yıkılmıştı.

Hazırlanan raporda Galeria Sitesi ise ayrıca dikkat çekiyor. Galeria Sitesi’nin, deprem sırasında 1 bloku çökmüş ve 89 kişiye mezar olmuştu. 22 kişinin de yaralandığı site daha sonra kontrollü yıkılmıştı. Müteahhit Sedat Eser de tutuklanmış ve ifadesinde “Zeminde su çıktığı, sıvılaşma olduğu ya da zeminde, inşaatta herhangi bir durum olduğu söylenmedi. 1999 yılından önce zemin etüdü raporunun alınması, ilgili yönetmeliğe göre zorunlu değildi” demişti. Raporda bu sitenin yapı kullanım izin belgesinin bulunmadığı ortaya çıktı.

Galeria Sitesi’nin depremi atlatan 3 bloku ise deprem sonrası kontrollü yıkıldı.

Sitenin çöken B blokunun temelinde yapılan incelemede ise kolon kesildiğine dair herhangi bir işarete rastlanmadı. Raporda “Binanın deprem hasarı üzerinde B Blok kaynaklı bir etki olmamıştır. Deprem sırasında Diyar Galeria binasında deprem ivmelerinden kaynaklı oluşacak deprem yüklerini hesaplamada kullanılan sismik katsayı 1975 deprem yönetmeliğinde belirtilen tasarım değerini aşmamıştır. Onaylı tek betonarme proje olan 1995 tarihli proje dikkate alındığında, beton karot numuneleri projedeki beton sınıfını sağlamadığı, betonarme donatılarının projedeki donatını sınıfını sağlamadığı belirlendi. Bina yapımı sırasında betonarme imalatlar TS500 ve 1975 deprem yönetmeliğindeki konstrüktif koşullara uygun yapılmamıştır. Binada kolon kesmeye yönelik herhangi bir tespit bulunmadı. Bodrum kattaki yüzme havuzunun B Blok altında olmaması nedeniyle bu blokun yıkılmasında bir etkisi bulunmamıştır” denildi.

Yıkılan B blokun denetimsizlik yüzünden yıkıldığı da belirtilen raporda; binanın belediye arşiv dosyasındaki onaylı ve onaylı olmayan projelere aykırı olarak inşa edildiği, malzeme özelliklerinde yetersizlik olduğu, uygulama ve işçilik hatalarının olduğu ifade edildi ve “Fenni mesuliyet kapsamında yapım denetimindeki yetersizlik nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır” yazıldı.

Galeria Sitesi konut olarak kullanımının yanı sıra AVM de barındırıyordu.

Bunlarla birlikte ilgili belediye ve varsa diğer kurumların yetkililerinin binanın ruhsat eki projelere uygun olarak yapılmaması nedeniyle sorumlu olduğu görüşüne de varıldı. Bu görüş şu sözlerle açıklandı:

“Binanın yapı ruhsatlarının gerekli ekleri olan mimari, statik betonarme ve tesisat projeleri tam olmadan düzenlenmiş olması, temel üstü vizesi alınmadığı halde, inşaata devam edilmesine müsaade edilmesi, binada yapılan mühürlenme sonrası resmi izin olmadan inşaata devam edilmesine müsaade edilmesi, binanın imar durumuna uygunluğunun kontrol edilmemesi, binanın yapı kullanım izin belgesi düzenlemeden iskana açılması nedeniyle ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkilileri, binanın ruhsat eki projelere uygun olarak yapılmaması mevcut beton ve donatı özelliklerinin 1995 tarihli tek onaylı statik betonarme projede öngörülen beton ve donatı sınıfını sağlamaması nedeniyle de bina fenni mesulünün ve bina müteahhidinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.”

Öte yandan önceki gün Galeria Sitesi’nin alt katında işletmeleri olan ve kolon kesmekle suçlanan 7 sanığın avukatları da tahliye talep etti. Talebi değerlendiren hakimlik, tutuklulukta geçirilen süre ve delillerin toplanmış olmasını değerlendirerek, tutuklu olan B.Y., E.T., M.T., M.A.K.Ö., N.Y., R.Ş. ve S.Ö.’nün tahliyesine karar verdi. Deprem Soruşturma Bürosu’nda görevli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından soruşturma sürüyor.

89 kişiye mezar olan Galeria’nın yargılamasında tutuklu 4 sanık kaldı