21 yıl sonra bir ilk: Mevduat faizi yüzde 50’yi aştı
Konutçunun yeni rüyası: KKM’den gelmesini beklediği 1,1 trilyon lira
Konut üreticileri KKM hesaplarında bulunan yaklaşık 3,5 trilyon liranın Merkez Bankası'nın son önlemlerinin ardından zaman içinde yüzde 30’unun konuta, yüzde 30’unun altına ve yüzde 30’unun da dövize gitmesini bekliyorlar.
KKM'de biriken 3 trilyon 357 milyar 708 milyon liranın yüzde 30'unun yani 1.1 trilyon liranın konuta gitmesi bekleniyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından Kur Korumalı Mevduat’ın (KKM) payını azaltacak ve TL mevduat hesabına dönüşleri sağlamaya yönelik düzenlemeler yapıldıktan sonra bu hesaplarda 11 Ağustos haftası itibarıyla bulunan 3 trilyon 357 milyar 708 milyon liranın muhtemel rotasıyla ilgili spekülasyonlar başladı. Gayrimenkul üreticilerine göre KKM’den çıkan paranın yüzde 30’u yani 1.1 trilyon lirası zaman içinde konuta gelebilir. Konutçular özellikle eylül ayından itibaren fonlardaki bu yön değiştirmeyi görmeye başlayacaklarını belirtiyorlar. Buna karşın ekonomistler ise paranın yine yüzde 80’inin yine döviz ve altına gideceğini öngörüyor. Kalan yüzde 20’lik bölümünün konut, borsa TL mevduat gibi diğer yatırım enstrümanları arasında dağılacağı tahmin ediliyor.
Konut sektörüne yönelik özel faiz
Artan maliyetler ve konut fiyatları nedeniyle bu yılın ilk 7 ayında konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,7 azalarak 675 bin 327 olarak gerçekleşti. Dolayısıyla KKM’den gelen paranın aylık 1.20 faiz ve 15 yıl vade ile planlanan ‘ilk konut kampanyası’ ile buluşması halinde sektörde yeniden satışları ve üretimi artırması bekleniyor. Konutta halihazırda aylık faiz oranları 1 ila 120 ay (10 yıl) arasında yüzde 2.49 ila 2.90 arasında değişiyor.
“Bir anda patlama olmaz”
KKM’den çıkışların olası yönü hakkında konuşan İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Başkanı Nazmi Durbakayım, “Son dönemde altın ve dövizin yatay seyrediyor. Tarih yine tekerrür edecek. Bu alanlara giden para yine sağlam bir liman olan konuta dönecek. Şu anda da kısmen de olsa bir hareket başladı” dedi.
Kira artışlarında sınırlama olsa dahi konutun değer artışıyla yatırımcıya kazandıracağını da belirten Durbakayım, “Bir anda bir patlama olmaz. Önce gelip bakacaklar sonrada yavaş yavaş bunun etkisini göreceğiz” diye konuştu. Öte yandan üretimin yüzde 80’ini yapan ancak şu anda şu anda kenarda duran sivil müteahhitlere kamu projelerinde olduğu gibi vergi ve harçlarda eşitlik getirilmesini talep eden Durbakayım, “Böylelikle müteahhitler hızlıca sahaya dönebilir. Konut arzı çoğaltılarak konut ihtiyacı karşılanabilecek. Çünkü müteahhitler de sürümden kazanıyor” diye konuştu.
“KKM’den sepet yapacaklar”
Bankaların TL mevduata halihazırda en fazla yüzde 20 oranında faiz verdiğini söyleyen BOSS4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş ise son dönemde en fazla kazandıran yatırım aracının konut olduğunu belirtti. Faiz ve dolarda çok fazla bir yükseliş beklemediklerini aktaran Akkuş, “Diğer yandan kamu bankalarının 180 ay vadeli 1.20 faizle konut kredisi vermeye başlayacağı beklentisi var. Bunlar da devreye girip, insanlar da KKM’den çıkarsa ağırlıkla konuta gelmelerini bekliyoruz. Eylül ayından bunu hissedeceğiz” dedi.
KKM’den çıkanların bu birikimlerini konut, altın ve dövize yüzde 30’luk paylar halinde yatırım araçları arasında dağıtmasını beklediklerini anlatan Akkuş, “Dolayısıyla bu paranın en az yüzde 30 ile 40’ının konuta gelmesini bekliyoruz” diye konuştu,
“Fiyatlarda oynaklık yaratmaz”
Şu anda birçok müteahhidin ruhsat aldığını ancak üretime başlamak için bekle gör politikası uyguladığını söyleyen Akkuş, şöyle konuştu:
“Eğer hem konut kredilerinde düşüş olur hem de KKM’den dönüş olursa ruhsatı alınmış projelere başlanabilir. Bütün müteahhitler de çarkını döndürmeye odaklandığı için şu anda fiyatlarda aşırı oynaklık beklemiyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Eylül ayında açıklanması bekleniyor… https://t.co/OhJZJPZaPq
— Şenol Babuşcu (@senolbabuscu) August 21, 2023
“Yüzde 20’si KKM’den çıkar”
KKM’den çıkışların nereye gideceği hakkında değerleme yapan Ziraat Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı ve Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Şenol Babuşcu ise “KKM’dekilerin önemli bir bölümü dolar ve altın yatırımcısı. Dolayısıyla bunlar TL mevduatına dönmez. Çünkü dolar ve altın müşterisi çok muhafazakar. Dolar müşterisi dolardan, altın müşterisi de altından çıkmaz. Dolayısıyla yüzde 80’i dolar ve KKM’de kalır. Ancak yüzde yüzde 20 gibi bir oranı konut, mevduat ve borsa gibi alanlarda gider” diye konuştu.
Oyunlar ve Bulmacalar