WSJ iddiası: Rusya’nın yaptırımlardan kaçındığı ‘hayalet gemilerin’ bazıları Türk şirketlerinin
Ukrayna Savunma Bakanlığı, Türkiye'den sipariş edilen parkaların fiyatlarıyla ilgili yolsuzluk skandalıyla karşı karşıya. Türkiye'den çıkarken 29 dolar olarak kayda geçen kışlık ceketlerin Ukrayna'ya ulaştığında 86 dolar olarak gösterildiği iddia edildi. Savunma Bakanı Reznikov iddiaları reddetti.
Ukraynalı gazeteci Yuri Nikolov, Ukrayna Devlet Gümrük Hizmeti kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Ukrayna Savunma Bakanlığı’nın bir Türk firmasından 20 milyon dolar karşılığında 233 bin adet kışlık parka satın aldığını duyurdu.
Sevkiyata ilişkin gümrük belgeleri, Türkiye’den Ukrayna’ya gelen 4 bin 900 parkanın bulunduğu bir partinin maliyetinin yüksekliğini gözler önüne serdi. 142 bin dolar olan fiyat birdenbire 421 bin dolara yükselmişti, bu da tanesi aslen 29 dolar olan parkaların fiyatının 86 dolara çıktığı anlamına geliyor. Buna ek olarak, kışlık diye pazarlanan parkaların ince ve soğuğa dayanıksız olduğu ortaya çıktı.
Ukrainska Pravda’ya röportaj veren Nikolov, “Sonbahar geliyor ve şu andaki durum tam bir facia. Ukraynalılar hiç parka üretmedi. Yazın başlarında yetkililer bize Türk malı kıyafetler getireceklerini söyledi” dedi.
Sözlerine devam eden Nikolov, “Türkiye’den çıkış fiyatı 28 dolar, varış fiyatı ise 86 dolar olan bu parkalarla dolu arabalar geldi. Bu faturaların yol boyunca nasıl değiştiğini gördüm. İlk faturada ‘kamuflaj mont’ yazarken son faturada, 86 dolarlık bir fiyatla, ‘kışlık mont’ yazıyordu” ifadelerini dile getirdi.
Ukrainska Pravda’nın soruşturmasından elde edilen bilgilere göre, parkalar Vector Avia adındaki bir Türk şirketinden tedarik edildi. Şirketin şu anki sahibinin Zaporijya’dan Roman Pletnov olduğu biliniyor.
Bununla birlikte Şubat 2023’e kadar şirketin ortaklarından birinin de Oleksandır Kasay adında 26 yaşındaki bir hentbol oyuncusu olduğu öğrenildi. Kasay’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin kurucusu olduğu Halkın Hizmetkarı Partisi’nden milletvekili ve aynı zamanda Verkhovna Rada Ulusal Güvenlik, Savunma ve İstihbarat Komitesi üyesi olan Hennadiy Kasay’ın yeğeni olduğu biliniyor.
Yeğeninin iş girişimlerinden haberdar olmadığını iddia eden Milletvekili Kasay, Savunma Bakanlığı’na Türk ceketlerini tedarik eden şirketle hiçbir bağı olmadığını vurguladı.
Aynı şirketle geçen yıl ekim ayında da yine buna benzer başka bir olay yaşanmış, ceketler Türkiye’den Moldova’ya, oradan da Ukrayna’ya gönderilmişti. Ceketler Türkiye’den Moldova’ya aynı maliyetle giderken, Moldova’dan Ukrayna’ya geçişi sırasında büyük ölçüde fiyatının arttığı görülmüştü. Bu olay sırasında kamyon şoförünün elinde aynı ürün için iki farklı fiyat belgesi olduğu, birinde 367 bin 500 dolar değer biçilirken, diğerinde 27 bin 500 dolar değer biçildiği görülmüştü.
Şirketin şimdiki tek sahibi Pletnov, bu olaydan sonra zan altına alınmış, Nisan 2023’te de hakkında ihtiyati tutuklama tedbiri uygulanmıştı. Ancak o olaya rağmen Savunma Bakanlığı’nın aynı şirketle çalışmaya devam ettiği görülüyor.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov, 25 Ağustos’ta yaptığı açıklamada kışlık ceket yerine yazlık ceketlerin tedarik edilmesine ilişkin iddiaların gerçek çıkması durumunda istifasını sunacağını açıkladı. Reznikov, tersi çıkması halinde Milletvekili Anastasia Rodina’nın görevini bırakmasını ve Ukrainska Pravda’dan gazeteci Mıhaylo Tkaç’ın üç yıl boyunca gazetecilik faaliyetlerinden uzak durmasını istedi.
Söz konusu iddiaları LIGA.net’e değerlendiren Reznikov, yaşanan karmaşıklığın ‘Türk tarafının neden olduğu bir sorundan kaynaklandığını’ iddia etti. Reznikov’a göre geçen yıl Savunma Bakanlığı Türkiye’den tanesi 86 dolardan 180 bin kışlık ceket almıştı. 29 dolar meselesinden emin olmadığını söyleyen Reznikov, durumun ‘Türkiye’deki olası vergi usulsüzlükleriyle ilgili olabileceğini’ öne sürdü.