Lavrov’un Türkiye ve Suriye formülü: Adana Mutabakatı 25 yıl sonra raftan iniyor

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova Devlet Diplomasi Enstitüsü’nde düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada kritik konulara değindi. Ülkesinin G20 Zirvesi’ne yönelik tavrını da anlatan Lavrov, Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesine yönelik söyledikleri dikkat çekiciydi.

Lavrov, Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşme sürecine dair, “Resmi olmayan temaslarımızda 1998’de Adana Mutabakatı imzalandığı zamanki felsefeye dönülmesini önerdik” ifadesini kullandı. Söz konusu anlaşmanın, Türkiye’ye, terör tehdidine Suriye’de müdahale hakkı tanıdığına işaret eden Lavrov, “Bu anlaşma hâlâ yürürlükte, kimse anlaşmayı feshetmedi” dedi.

Normalleşmenin önündeki engel ABD

Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşmenin önündeki engelin ABD kaynaklı olduğu değerlendirmesinde bulunan Lavrov, “Türklerin güvenliklerine tehdit olarak nitelendirdiği radikal Kürt örgütlerinin ayrılıkçılığını kararlı bir şekilde körükleyen ABD’dir, dolayısıyla bu süreçler birbiriyle bağlantılıdır” ifadesini kullandı.

1998 Adana Mutabakatı: 2010’da adı değişti, 3 yıl geçerliydi

Adı 2010’da ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Terör ve Terör Örgütlerine Karşı Ortak İşbirliği Anlaşması’ olarak değiştirilen ve 3 yıl geçerli olduğu belirtilen 23 maddelik mutabakata göre, başta PKK olmak üzere her iki devlet de kendilerini tehdit eden terör örgütlerine karşı önlemler alacak ve kendi topraklarında onların gerçekleştireceği tüm faaliyetlere engel olacaktı. Karşılıklı olarak hiçbir ikamet, lojistik, eğitim, ulaşım ve silah kapasitesine izin verilmemesi konusunda anlaşan iki ülke, ortak operasyonlar, tutukluların iadesi ile bilgi, belge ve istihbarat paylaşımı alanlarında işbirliği yapmaya karar vermişti.

‘Görüşümüzü yansıtmazsa G20 genel bildirisi olmayacak’

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in katılmayacağı ve kendisinin Rusya’yı temsil edeceği, Hindistan’da düzenlenecek G20 Zirvesi’ne ilişkin de Lavrov, “G20’de görüşümüzün yansıtılmaması durumunda tüm üyeler adına genel bildiri olmayacak” dedi.

Rusya’nın Kazakistan ve Özbekistan’la ortak enerji projelerine yönelik çalışmalar yürüttüğünü söyleyen Lavrov, “Rusya, Kazakistan ve Özbekistan liderleri arasında, Kazakistan’ın altyapısını kullanarak Özbekistan’a doğal gaz sevkiyatı yapılmasıyla ilgili temaslar oldu. Bununla ilgili teknik çalışmalar zaman alacak ancak son derece gerçekleştirilebilir bir proje” diye konuştu.

Çin’e yönelik doğal gaz sevkiyatı için Rusya’nın kendi altyapısına sahip olduğuna işaret eden Rusya Dışişleri Bakanı, “Bu, kimse için sorun yaratmaz. Çin’in çok fazla doğal gaz ihtiyacı var. Hiç kimse, ne Kazakistan ne de Türkmenistan, oyunun dışında kalmayacak” dedi.

Rusya’nın davet edilmediği zirve, ‘Rusya’sız zirve olmaz’ demek içinmiş

Suudi Arabistan’da Ukrayna krizinin çözümüne ilişkin düzenlenen ve Rusya’nın davet edilmediği zirveye ilişkin ise Lavrov, “Suudi dostlarımız, bize Cidde’de bu formatta bir toplantı daha düzenlemek istediklerini söylediler. Bunun yalnızca, Batılı katılımcılara ve bizzat Ukrayna’ya, Rusya’nın katılımı olmadan herhangi bir tartışmanın anlamsız olacağı fikrini iletmek için yapıldığını söylediler” şeklinde konuştu.