Doların yükselmesi neden kaçınılmaz?
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek kamuda maaş artışlarının hedef enflasyona göre belirleneceğini belirterek ekledi: "Gelecek sene maaş artışları enflasyonun, muhtemelen neredeyse bu seneki enflasyon farkını dikkate alırsanız çok çok üzerinde olacak." Bu açıklama kamu çalışanlarında heyecan yarattı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, daha önce kamuda enflasyon tahminine göre yapılan maaş artışlarının artık hedef enflasyona göre yapılacağını belirterek, “Ama çalışanlar hiçbir şekilde enflasyona ezdirilmeyecek. Çünkü enflasyon dezenflasyon süreciyle tutarlı bir yaklaşım içerisine girmemiz lazım. Ama belli kesimlerin durumlarının iyileştirilmesine yönelik bütçe imkanları zaten ona göre kurgulanmış. Dolayısıyla orada gereken adımlar atılır ama o bütçe disiplini içerisinde kalınarak. Dar kesimlerin alım gücünün kalıcı bir şekilde artırılmasının bir tek yolu var. O da enflasyonu düşük, tek hanelere düşürmekle olur. Ve zaten bu programın da ana hedefi, enflasyonu düşük tek haneye zamanla çekmek ve orada tutmaktır” dedi.
Şimşek, ücret artışlarının bu seneki enflasyon farkı yüzde 65 olacaksa çok yüksek düzeylerde olacağını ifade ederek, “Yani gelecek sene memur maaş artışları enflasyonun, muhtemelen neredeyse bu seneki enflasyon farkını dikkate alırsanız çok çok üzerinde olacak. Dolayısıyla hiçbir dönemde hiçbir kesimin ne asgari ücretlinin ne emeklilerimizi ne de memurlarımızı biz enflasyona ezdirmediğimiz gibi aslında çok yüksek reel ücret artışlarının da olduğu 2002-2023 döneminden bahsediyoruz” diye konuştu.
Şimşek’in açıklamaları, birçok kamu çalışanının “Acaba seneye ek zam yapılır mı?” diye düşünmesine neden oldu. Merkez Bankası ve Orta Vadeli Plan’da 2024 ve 2025 yılı için belirlenen enflasyon tahmini sırasıyla yüzde 33 ve yüzde 15 olarak belirlenirken, enflasyon hedefi ise yüzde 5 olarak öngörülüyor. Hakem Kurulu, 1 Eylül’de memur ve memur emeklisinin 2 yıllık zam oranını hükümetin istediği şekilde karara bağlamıştı. Bu durumda memurlar 2024 için yüzde 15+10 (yüzde 26,5), 2025 için yüzde 6+5 zam (yüzde 16,5) alacaklar. Oysa Merkez Bankası 2024 enflasyon tahminini yüzde 33, 2025 içinse yüzde 15 açıklamıştı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’la birlikte bugün Ankara’da sadece ajans muhabirlerinin davetli olduğu bir basın toplantısı düzenleyerek, Orta Vadeli Program (OVP) ile ilgili gazetecilerin sorularını yanıtladı. OVP’ye ilk tepkilerin olumlu olduğunu ifade eden Şimşek, dezenflasyon programına Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın desteğinin tam olduğunu söyledi.
“Bu programın başarılı olması için Cumhurbaşkanımızın tam desteği çok önemli. Bunu sadece hissetmiyoruz, görüyoruz” diyen Şimşek, yıl sonuna kadar G20, Almanya, New York, Londra, Asya ve Orta Doğu’da görüşülmedik yatırımcı bırakmayacaklarını ifade etti. Şimşek, programın dış kaynak ayağının çok güçlü olacağına inandığını belirterek, “Birleşik Arap Emirlikleri’nde sonuç yakın” dedi. Kur hedefi olmadığını da belirten Şimşek, “OVP’de işin doğası gereği bir kur tahmini olması gerekiyor” diye konuştu.
İç talebin yeniden dengelenmesi ihtiyacının çok net olduğunu belirten Şimşek, “İç talep yavaşlayacak, yatırımlara ihracata çok güçlü destek vereceğiz” dedi. Önce rezervleri güçlendireceklerini, sonra kur korumalı mevduattan çıkış olacağını belirten Şimşek, işverenin katkısı olduğu yeni bir bireysel emeklilik modeli öngördüklerini açıkladı. Şimşek, bu modelin amacının sistemde kalış süresini ve fon tutarını artırmak olduğunu söyledi. Şimşek son olarak KKM’den çıkış ile ilgili, “Önce rezervlerimizi güçlendireceğiz. Sonra çıkış stratejisini kamuoyuyla paylaşacağız” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da OVP’nin en büyük gücünün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “OVP için hükümet olarak arkasındayız” demesi olduğunu belirterek, “Bu, planın hayata geçmesini sağlayacak en önemli unsurdur” dedi. Yılmaz, büyüme ve enflasyon hedefinin tutarlı olduğunu belirterek, büyüme kompozisyonunun enflasyonu artırıcı değil, dezenflasyona katkı verici yönde olacağını söyledi.
Yılmaz, kur hedeflerinin olmadığını belirterek, “Serbest piyasa esastır” dedi. Yılmaz, cari fazla hedefinden vazgeçilmediğini ancak sürecin zaman alacağını belirterek, “Bu hedefe ulaşmak için gerekli adımları atmaya devam edeceğiz” dedi.
Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan da toplantıda açıklamalarda bulundu. Erkan, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın beklenenden kötü olması ve petrol baskılarının belirginleşmesinin enflasyonu tahmin üst bandının (yüzde 62) üstüne taşıma ihtimalini artırdığını belirterek, “OVP için (enflasyonda) yukarı yönlü riskleri dikkate alan bir tahminle çıkmanın daha doğru olacağına karar verdik” dedi. Erkan, parasal sıkılaştırmanın enflasyonda belirgin iyileşme sağlanana kadar devam edeceğini belirterek, “Enflasyon hedef patikamıza 2024 içinde bir miktar gecikmeli oturma riski taşımasına rağmen 2024’te dezenflasyonu sağlamak için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız” diye konuştu.
KKM bakiyesinin şu an için yatay seyretmesinin amaçlandığını belirten Erkan, “KKM’de sakin ama kararlı bir strateji ile ilerleyeceğiz” dedi. Erkan, dezenflasyonun birinci öncelik olduğunu vurgulayarak, “Bundan taviz yok” diye konuştu. Erkan, sistemin TL’ye dönme hızının kararlı ve kademeli şekilde yapılacağını belirterek, “Son dönemde fiyat istikrarı ve finansal istikrar oluşuyor algısının sermaye hareketlerini devreye soktuğunu görüyoruz, bunun devam edeceğini öngörmekteyiz” dedi.
Yatırımcıların Türkiye’ye olan iştahının yüksek olduğunu belirterek, “Tahvil yatırımcısının ilgi artışını bekliyoruz” diye konuştu. Erkan, Dünya Bankası’nın Türkiye ekonomisine verdiği desteğin önemli olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Bu karar, doğru para ve maliye politikalarının eşgüdümü, kararlı ve istikrarlı bir Merkez Bankası ve güçlü bir OVP’ye verilen desteğin göstergesidir.”
Erkan sözlerini “Enflasyon ve kur hareketlerinin sene içinde oynaklık göstermesi, hele ki geçiş dönemlerinde bazı durumlarda yıl ortalaması ve yıl sonu üzerinden yapılan hesaplarda ciddi farklılıklar gösterebilmektedir” diyerek tamamladı.