ABD, dünyanın en büyük lityum yatağına ev sahipliği yapıyor olabilir

Science Advances dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, Nevada-Oregon sınırındaki volkanik bir krater olan McDermitt Kalderası’nın 20 ila 40 milyon metrik tonluk devasa bir lityum yatağını barındırdığını tahmin ediyor. Bu yeni miktarlar doğruysa yaklaşık 23 milyon ton lityuma ev sahipliği yapan Bolivya’nın tuz ovalarındaki lityum miktarı bile gölgede kalabilir.

Çalışmada yer almayan KU Leuven Üniversitesi’nden jeolog Anouk Borst Chemistry World’e verdiği demeçte, “Yuvarlak hesap yaptıkları bu tahminleri doğruysa bu çok ama çok önemli bir lityum yatağı. Fiyat, arz güvenliği ve jeopolitik açıdan küresel olarak lityum dinamiklerini değiştirebilir” dedi.

Dünyanın en zengin lityum depolarından bazıları tuzlu suda bulunuyor. Ancak McDermitt Kalderası’nın lityumu özellikle Nevada’daki güneyde Thacker Geçici adı verilen bölgede kile bulanmış halde.

Kaldera yaklaşık 16,4 milyon yıl önce büyük bir magma patlamasının ardından oluşmuş, zamanında buraya bir sürü lityum ve başka başka  diğer. Sonunda kalderada bir göl oluşmuş ve bu göl, lityumla birlikte bugün 600 metreyi aşan derinlikte bir tortu tabakası biriktirmiş. Sonuç ne mi? Smektit adı verilen bir kil.

Ancak volkanik aktivite tekrar başlayınca lityum içeren sıcak tuzlu su mevcut smektitin içine doğru akarak kili daha fazla lityumla doldurdu. Artık smektitten değil lityum açısından zengin bir illit söz konusuydu. Borst Chemistry World’e verdiği demeçte, “Killerin yüzeye yakın olduğu bir yeri bulmuş gibiler. Dolayısıyla çok fazla kaya çıkarmak zorunda kalmayacaklar ama daha ayrışmamışlar” dedi.

Bu madenciler için iyi bir haber. Bu özel illit hem metal açısından zengin hem de ayrıştırılmasının daha kolay olduğu düşünülüyor. Üstelik lityum yatağı çoğunlukla geçidin güney ucunda yoğunlaşıyor. Bu da madencilik faaliyetinin yapılacağı yeri sınırlıyor.

Tabii teoride her şey güzel olsa da işin bir de çevre için olası zararlı sonuçları var. Lityumun çıkarılması sırasında kullanılacak yöntemlere bağlı olarak atmosfere büyük miktarlarda karbondioksit yayılabilir, yeraltı suları tehlikeli ağır metallerle kirlenebilir.

Bu nedenlerden dolayı proje tartışmalara yol açtı. Çevreciler, çevre yasalarını ihlal edeceğine inandıkları madencilik faaliyetlerinin önüne geçmeye çalıştı. Thacker Geçici yerel kabilelerin bazıları tarafından kutsal kabul edildiği için yerliler de eylemlere katıldı. Ancak federal mahkeme temmuz ayında itirazları reddetti ve böylece işçiler bu hafta sahada çalışmalara başladı.

Madencilerin yeni gözdesi ‘yeşil hurda metaller’