İsrail’in savaş hükümetinde eski başbakan Lapid yok

İslami Direniş Hareketi ya da bilinen adıyla Hamas’ın 7 Ekim sabahı İsrail’i hedef aldığı Aksa Tuhafı operasyonu  bölgeyi yeni bir savaşa sürükleyeli yedi gün oldu. Mısır’ın üç gün öncesinde ‘uyardığını’ söylemesine rağmen Hamas’ın operasyonuna hazırlıksız yakalanan İsrail’de savaş hükümeti kuruldu. ‘Birlik Hükümeti’ adı verilen savaş kabinesinde muhalefet lideri ve eski Savunma Bakanı Benny Gantz yer alıyor. Kabinede yer alması beklenen eski Başbakan ve  ana muhalefetteki Gelecek Partisi Başkanı Yair Lapid sürece dahil olmayacağını açıkladı.

Kara harekatı hazırlıklarının sürdüğü İsrail’de anlaşmaya varıldığı duyurulan savaş kabinesi için Knesset’ten (İsrail Parlamentosu) onay çıktı. The Times of Israel’de yer alan habere göre karar 66 kabul oyuna karşı dört ret ile alındı. Kabinede İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun lideri olduğu Likud Partisi, Ulusal Birlik Partisi, Otzma Yehudit (Yahudi Gücü), Shas Partisi, Dini Siyonist Parti, Birleşik Tevrat Yahudiliği ile Noam partileri yer alıyor.

Ülkenin eski Başbakanı ve ana muhalefetteki Gelecek Partisi (Yeş Atid) Başkanı Yair Lapid ise savaş kabinesine katılmadı. Lapid, Netanyahu’nun mevcut kabinesinin böyle zamanda görev yürütecek kadar profesyonel olmadığını savunarak isim vermeden bazı bakanların görevden alınması imasında bulunmuştu. Lapid savaş kabinesine katılmaya yanaşmasa da Netanyahu ve Gantz ortak açıklama yapıp Lapid’e savaş kabinesinde bir koltuğu ‘hazır’ beklettiklerini söylediler. Daha önce dışişleri bakanı olan Lapid geçen yıl kısa süre için de olsa başbakanlık yapmıştı. Siyasi analistler Lapid’in kabinede yer almasının İsrail’in savaş sırasındaki diplomasisini güçlendireceği görüşünde.

Netanyahu eleştirilerin hedefinden sıyrılabilecek mi?

‘Birlik’ ismi verilen savaş kabinesinin gündemi elbette Filistin’le yaşanmakta olan çatışma olacak. Uzmanlar Netanyahu’nun savaş kabinesiyle Hamas’ın operasyonuna ‘hazırlıksız’ yakalandığı, Aksa Tufanı’nı aşırı sağcı koalisyonunun tetiklediği yönündeki eleştirileri dağıtmayı hedeflediğini de  düşünüyor. Netanyahu’ya İsrail halkının öfkesi sadece bununla da sınırlı değil, savaştan önce Netanyahu’nun ülkenin yargı sistemini elden geçirme planları İsrail tarihindeki en büyük protesto hareketinin fitilini ateşlemişti. 40 haftadan uzun süren protestolarda Netanyahu için açılan pankartlarda ‘Crime Minister’ (suç Bakanı) ifadeleri yer almıştı. Muhalefetin de yer aldığı savaş hükümetinin bu anlamda ‘Birlik’ duygusunu canlandırması da bekleniyor. Gantz ve Netanyahu birlik hükümeti oluşturmak için siyasi farklılıklarını ikinci kez bir kenara koyarak beraber çalışacaklar. 2019 ile 2020 yılları arasındaki hükümet krizi ve Covid-19 döneminde de Gantz, Netanyahu ile beraber çalışmayı kabul etmişti. Gerçi o zamanki ‘birlik’ bir yıldan kısa sürmüştü.

ABD merkezli Wall Street Journal’a göre İsrailli analistler Gantz ve Eizenkot’un da gelişiyle halkın ordu ve yönetim kararlarına güveninin artacağını öngörüyor.

‘Holokost’tan bu yana en kötü gün’

Yeni kabinenin ardından parlamentoda konuşan Netanyahu 7 ekim günü Hamas’ın saldırısı ardından yaşananların Yahudiler için ‘Holokost’tan bu yana en kötü gün’ olarak nitelendirdi.

Netanyahu açıklamasının devamında “Bu evimiz için verilen bir mücadeledir” ifadelerini kullandı. İsrail Başbakanı sözlerine şunları ekledi: “Yahudi halkı karanlık zorluklara belki de diğer milletlerden daha fazla direndi. Ama hiçbir zaman pes etmedik.”

Ne olmuştu?

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın 7 Ekim’de başlattığı, kısa süre içinde diğer Filistinli direniş gruplarının da dahil olduğu ‘Aksa Tufanı’ operasyonu kapsamında abluka altındaki Gazze Şeridi’nden İsrail’e saldırılar düzenlendi. Gazze’den İsrail yönüne binlerce roket atılırken, Filistinli direniş grupları bölgedeki yerleşim birimlerine ve askeri noktalara baskınlar düzenleyerek birçok İsrailliyi esir aldı.

İsrail ordusu ‘Demir Kılıçlar Operasyonu’ adıyla Gazze’ye yönelik yoğun hava saldırıları başlatırken, Batı Şeria’daki Filistinli gruplar da İsrail ordusuna karşı ayaklanma çağrısında bulunuyor. Savaş yedinci gününde sürerken iki tarafın da ölü sayıları binlerle ifade ediliyor.

İsrail, Şam ve Halep’i vurdu, Lübnan teyakkuzda