Akla zarar bir tartışma: ABD ıslak imza mı istedi?
Ekonomi yönetiminin tüm çabalarına rağmen yabancı sermayenin neden gelmediği herkesin merak konusu. Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara sorunun yanıtını verdi: Merkez Bankası üst yönetiminin görevden alınması kanunla zorlaştırılsın.
Son günlerde herkes şu soruyu soruyor: “Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan aylardır adeta Evliya Çelebi gibi ülke ülke dolaşarak yatırımcılara sunum yapıyor, ortodoks politikalara geçiş sürecini anlatıyor. İzledikleri ekonomi politikaları ve yaklaşımları çok da beğeniliyor, övgü alıyor ama bekledikleri müjdeli haberler bir türlü gelmiyor, Türkiye’ye yabancı sermaye akışı başlamıyor. Neden?”
Aslında bu sorunun yanıtını birçok insan tahmin ediyor ama dillendirmeye de pek dili varmıyor. İşte bu sorunun yanıtını net olarak Merkez Bankası eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara X hesabından yaptığı paylaşımla verdi. Ekonomide somut icraatın önemine dikkat çeken Kara şöyle dedi:
Ekonomi yönetimi sermaye çekmek epey çabalıyor. İletişim tabii ki önemli, fakat bana göre şu an somut icraat daha önemli.
Mesela bir kanun değişikliğiyle Merkez Bankası üst düzey yöneticilerinin görevden alınması zorlaştırılsa sermaye kendiliğinden gelir, hem de kalitelisi gelir.— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) October 13, 2023
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” ve “Nas neyi gerektiriyorsa onu yapacağız” sözleriyle eskiden sık sık ifade ettiği “düşük faiz” politikası ısrarı yabancıların en büyük tereddütlerinin başında. Erdoğan son zamanlarda ekonomi yönetimine desteğini ifade etse de, 2021 yılında Naci Ağbal ve Lütfi Elvan’ın bu politikanın kurbanı olması bir türlü akıllardan çıkmıyor.
10 Kasım 2020’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’tan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine Lütfi Elvan atanmıştı. Aradan geçen 13 aylık sürede Elvan’ın Albayrak döneminde atanan Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati ile para politikaları konusunda anlaşamadığı, “bakanlıktaki bazı bürokratlara sözünü dinletemediği” ileri sürülmüş, faiz indirimleri konusunda Erdoğan’la anlaşamadığına dair birçok haber yayınlanmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 2021 Ocak’taki grup konuşmasında “Bu yolda faizi savunanlarla beraber olamam” sözleriyle Lütfi Elvan’ı üstü kapalı hedef almış, Erdoğan’ın bu sözlerini milletvekilleri alkışlarken Elvan tepkisiz kalmıştı. Her gün görevden alınacağı konuşulan Elvan Resmi Gazete’nin 2 Aralık 2021 tarihli sayısında yer alan atama kararına göre, görevden affını istemişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan da talebi kabul ederek yerine Elvan’ın yardımcısı Nureddin Nebati’yi atamıştı.
Lütfi Elvan’la aynı dönemde Merkez Bankası Başkanlığı görevini yürüten Naci Ağbal da 7 Kasım 2020’de Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal’ın yerine atanmış, ancak 20 Mart 2021’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından görevinden alınmıştı. Ağbal görevde kaldığı 132 günde politika faizini yüzde 10,25’ten yüzde 19’a çıkarmıştı. Ağbal’ın görev süresi boyunca Cumhurbaşkanı Erdoğan faiz politikalarına çok sık değinmese de 22 Ocak 2021’de yaptığı açıklamada Merkez Bankası’nı eleştirmiş, “Şimdi bizim arkadaşlar da bana kızıyor biliyorum ama kusura bakmasınlar. Eğer ben bu ülkenin başkanıysam, cumhurbaşkanıysam ben bunu anlatmaya devam edeceğim. Çünkü ben yüksek faizle ülkemin kalkınacağına inanmıyorum” demişti. Ardından da Elvan’ı görevden alarak yerine Şahap Kavcıoğlu’nu atamıştı.