Merkez Bankası KKM’nin defterini dürmeye kararlı

Kur korumalı mevduattan (KKM) çıkışı hızlandırmak ve Türk Lirası (TL) mevduatın bankacılık sistemindeki payını artırmak için iki aydır çok sayıda düzenlemeyi hayata geçiren Merkez Bankası (TCMB) bu konudaki kararlılığını gösteren bir adım daha attı.

TCMB’nin Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre KKM’de zorunlu karşılık oranı yükseltildi ve döviz mevduat için TL cinsi ilave zorunlu karşılık getirildi.

Böylece piyasada oluşan TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oran artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda KKM’den TL mevduata geçiş teşvik edilecek. Düzenleme ile bankacılık sisteminden yaklaşık 350 milyar TL likidite çekilmesi öngörülüyor.

KKM mum gibi eriyor: İki haftada 150 milyar lira çıktı

Tebliğe göre, KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 5 puan artırılarak yüzde 30’a yükseltildi. 1 yıla kadar vadeli ile 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarıldı.

TCMB, eylül ayında KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranını yüzde 15’ten yüzde 25’e yükseltmiş, 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranını ise yüzde 5 olarak belirlemişti.

KKM’de döviz mevduatın faturası daha da arttı

Yabancı para cinsinden mevduat/katılım fonu için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 1’er puan artırıldı. Piyasada oluşan TL likidite fazlasının sistemden çekilmesi ve TL mevduata geçişin desteklenmesi amacıyla TL cinsinden tesis edilmek üzere tüm vadelerde döviz mevduata yüzde 4 ilave zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi.

Yurt dışından sağlanan yatırımların teşvik edilmesi amacıyla söz konusu kaynaklara zorunlu karşılık istisnasının süresi 31 Aralık 2023’ten 2024 yılı sonuna kadar uzatıldı. Sadeleşme adımları kapsamında menkul kıymet düzenlemesinde yapılan değişiklikle uyumlu olarak finansman şirketlerince kullandırılan ticari krediler için yüzde 20 oranında zorunlu karşılık tesisi uygulaması sona erdirildi.

Duyunca şaşırmayın! Müşteriye aylardır KKM öven bankacınız artık ‘uzak dur’ diyecek

Neler yapılmıştı?

TCMB, Para Politikası Kurulu’nun 26 Ekim 2023 tarihli kararıyla TL mevduat payının artırılmasına yönelik ilave adımlarla parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmeye devam edileceğini, faiz artırımının yanı sıra parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdüreceğini kamuoyuyla paylaşmıştı.

TCMB, bunun ardından bankacılık sisteminde TL payını artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve firmaların krediye erişimine yönelik uygulama kolaylıkları getirmişti.

Şirketlerin krediye erişimini kolaylaştırmak amacıyla bankalarca kullandırılan krediler için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesis edilmesi uygulaması ile fatura karşılığı kredi uygulaması sona erdirilmişti.

Bankaların TL ticari kredilere referans oranın 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz oranına göre menkul kıymet tesisi uygulaması kaldırılmıştı. TL’ye geçişlerin hızlandığını gösteren veriler doğrultusunda gerçek kişiler için daha önce aylık yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltilen TL payı artış hedefi, aylık yüzde 3,5’e çıkarılmıştı.

Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmayı amaçlayan TL payı artış hedefi, menkul kıymet uygulamasından çıkarılarak bankaların yabancı para mevduat için tesis ettikleri zorunlu karşılıklar üzerinden komisyon alınması uygulamasına eklenmişti.

Merkez’in çıkış stratejisi etkili oldu: KKM 8 ay sonra ilk kez düştü

‘Acelemiz yok” dedi, KKM’den çıkış 400 milyar TL oldu

TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın ‘Enflasyon Raporu” toplantısında gazetecilerin sorusuna “KKM’den aceleyle çıkış stratejisinde değiliz. Rezervler artarken KKM bakiyesinde düşüş olması TL mevduata geçiş stratejisinin doğru yolda olduğunu gösteriyor” demesinin ardından gelen veriler de Başkan’ı doğruluyor. Yeni ekonomi yönetiminin kur korumalı mevduatı azaltma ve standart TL mevduatın payını artırma hedefleri kapsamında 18 Ağustos’tan bu yana kur korumalı mevduat(KKM) büyüklüğü 400 milyar lira azalırken, TL mevduat 686.9 milyar lira arttı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerine göre KKM 27 Ekim itibariyle 3 trilyon 7,9 milyon liraya geriledi, TL mevduat 8 trilyon 241,2 milyar liraya yükseldi. KKM’de haftalık düşüş 62.3 milyar lira olurken, TL mevduattaki artış da 121.6 milyar lira olarak hesaplandı. geçiş teşviki verilecek.

Döviz mevduatı 141 milyon dolar arttı

Öte yandan Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistikleri 27 Ekim haftasında yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatının parite etkisinden arındırılmış olarak 141 milyon dolar arttığını gösterdi. Gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 731 milyon dolar azalırken, tüzel kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 872 milyon dolar arttı.