Polonya, Belarus sınırına 10 bin asker konuşlandırıyor: Nedir bu gerginliğin sebebi?
ABD, Rusya'nın Avrupa'da Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması'ndan (AKKA) çekilmesinin ardından antlaşmadaki yükümlülüklerini askıya aldığını duyurdu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı ülkenin çıkarları göz ardı edilerek Avrupa’da askeri güvenliğin sağlanması yönündeki girişimlerin iyi sonuçlara yol açmayacağını bildirdi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Rusya’nın Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması’ndan (AKKA) çekilme sürecinin tamamlandığı belirtildi.
Bu antlaşmayla bağlantılı diğer anlaşmaların da geçerliliğini yitirdiğine işaret edilen açıklamada, Rusya’nın “ABD ve müttefiklerinin yıkıcı pozisyonu” nedeniyle antlaşmayı 2007’de askıya aldığı vurgulandı.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
“Rusya’nın çıkarlarını dikkate almadan Avrupa’da askeri güvenliği sağlamaya yönelik girişimler, iyi sonuçlara yol açmaz. Yeni koşullar için uygun olmayan eski anlaşmalara bağlı kalma girişimleri de başarısızlığa mahkum ve silahların kontrolü alanındaki işbirliği mekanizmalarının çökmesine yol açabilir. NATO üyesi ve ittifakın etkisindeki ülke yetkilileri, müzakere etme kapasitesine sahip olmadıklarını gösterdi. Bu aşamada, onlarla silahların kontrolü alanında herhangi bir anlaşma yapılması mümkün değil.”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 29 Mayıs’ta AKKA’yı feshetme yönünde kararname imzalamıştı.
Rusya’nın kararının ardından ABD de antlaşmadaki yükümlülüklerini askıya aldığını duyurdu.
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Rusya’nın AKKA’dan çekilmesine tepki olarak bu kararın alındığı bildirildi.
Açıklamada, AKKA’daki yükümlülüklerin askıya alınması kararının, 7 Aralık’ta yürürlüğe gireceği kaydedildi.
Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın AKKA’dan çekilme kararının üzüntüyle karşılandığını bildirdi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Rusya’nın AKKA’dan çekilme kararının, 7 Kasım’da yürürlüğe girmesiyle antlaşmanın diğer taraf devletlerce uygulanmasının “imkansız hale geldiği” belirtilerek, “Çekilme kararını üzüntüyle karşılıyoruz” ifadesi kullanıldı.
Türkiye’nin, bu koşullar altında, NATO müttefiki diğer AKKA taraf devletleriyle antlaşmanın uygulamasını bir süre askıya aldığı aktarılan açıklamada, askıya alma kararının, “özünde geri alınabilir nitelikte” olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Kanat rejimi dahil alt bölgesel sistemiyle ve sayısal sınırlamalarla askeri kuvvetler arasında denge, şeffaflık ve öngörülebilirlik sağlayan hukuki bağlayıcı nitelikteki AKKA’nın temellerine ve esas ilkelerine duyulan ihtiyaç devam etmektedir. Önümüzdeki süreçte Avrupa güvenlik mimarisinde ihtiyaç duyulabilecek güncelleme, ancak bu temeller üzerine inşa edilebilecektir. Bu itibarla konuya ilişkin temaslarımızı ilgili tüm taraflarla sürdüreceğiz. İçinden geçmekte olduğumuz olağanüstü dönemde, silahların kontrolü, silahsızlanma ve yayılmanın önlenmesi düzenlemelerinin tam olarak uygulanmasına geri dönülmesi, uluslararası güvenlik bakımından her zamankinden daha da büyük önem taşımaktadır.”
Tarafların konvansiyonel güçlerine sınırlamalar getiren AKKA, NATO ve Sovyetler Birliği’nin de yer aldığı Varşova Paktı ülkeleri arasında 1990’da Paris’te imzalanmıştı.
Soğuk Savaş’ın son yıllarında müzakere edilen ve tamamlanan antlaşma, Avrupa’da konvansiyonel askerî ekipmanların önemli kategorilerine kapsamlı sınırlar getirdi ve fazla silahların imha edilmesini şart koştu.