Anlaşma tamam: İtalya göçmenleri Arnavutluk’a ‘paslayacak’

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni Balkan ülkesi Arnavutluk topraklarında İtalya’nın yöneteceği göçmen merkezleri kurulması konusunda Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile anlaşmaya vardıklarını bildirdi. Roma’da bir araya gelen iki Başbakan ortak açıklama yaptı. Ev sahibi Başbakan Meloni İtalya’nın karşı karşıya kaldığı göç olgusunun yönetimine dair Arnavutluk ile anlaşmaya vardıklarını belirterek, ”İtalya Arnavutluk’un en büyük ticaret ortağı. Yasadışılığa karşı mücadelede çok yakın işbirliği var” dedi.

İki başbakan ortak basın açıklamasının ardından söz konusu mutabakat metnini imzaladı.

Italia e Albania oggi firmano un importante protocollo d’intesa che si pone gli obiettivi di contrastare il traffico di esseri umani e prevenire i flussi migratori irregolari. Uno storico accordo per il quale voglio ringraziare il Primo Ministro @ediramaal e l’intero governo… pic.twitter.com/1EhVUMfHGn

— Giorgia Meloni (@GiorgiaMeloni) November 6, 2023

Aşırı sağ partisi İtalya’nın Kardeşleri (Fratelli d’Italia) lideri Giorgia Meloni geçen sene ekim ayında Başbakan seçilmişti. Meloni’nin en önemli seçim vaadi Akdeniz’den gelen göçmenlere ”Deniz ablukası” uygulamaktı. Vaatlerine rağmen bir sene içinde göçmen sayısı iki katına çıktı, ama sığınmacı ve göçmen hakları da iyice daraldı. Örneğin Eylül ayında çıkan bir kanun yasa dışı göçmenlerin 18 aya kadar hapiste tutulmasını sağlıyor.

Üç bin göçmen kapasiteli iki merkez

Giorgia Meloni anlaşmanın üç amacı olduğunu aktararak, bunları insan kaçakçılığına karşı koymak, düzensiz akışları önlemek ve gerçekten uluslararası koruma hakkına sahip kişilerin belirlenmesine yardımda bulunmak olarak sıraladı. İtalya İçişleri Bakanlığının verilerine göre, 1 Ocak-3 Kasım 2023 tarihlerinde, Akdeniz’i aşarak İtalya’ya gelen göçmen sayısı 144 bin 708 oldu. Geçen yıl aynı dönemde bu sayı 87 bin 332 iken, 2021’in aynı dönemde ise 54 bin 251 olmuştu. İlk etapta üç bin göçmen kapasiteli iki merkez açılacağını duyuran Meloni ”Merkezler tam olarak faaliyete geçtiğinde yıllık toplam 36 bin kişilik bir akış gerçekleşebilir” dedi. Merkezlerin 2024 baharında açılması bekleniyor.

Anlaşmaya göre İtalya’ya sığınma talebinde bulunanlar değil, yalnızca İtalyan gemileri tarafından Akdeniz’de bulunan göçmenler Arnavutluk’a gönderilecek. Yani kendi imkanlarıyla bir şekilde Akdeniz’i geçerek İtalyan topraklarına ulaşan düzensiz göçmenler Arnavutluk’taki bu merkezlere götürülmeyecek. Arnavutluğa gönderilen göçmenlerin kayıt ve iltica taleplerinin burada inceleneceği aktarıldı.

Ayrıca, çocuklar, hamile kadınlar ve savunmasız kişiler de bu merkezlere gönderilmeyecek.

Arnavutluk’un Avrupa Birliği’ne girmesine destek

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama da İtalya’nın düzensiz göç konusunda zor bir durumda olduğuna işaret ederek “İtalya, Arnavutluk’u ararsa, Arnavutluk orada. Burada ve diğer kurumlarda alınan kararların siyasi değerini yargılamak bize düşmez. Konu yardım olduğunda bize ‘buradayız’ yanıtı vermek düşer. İtalya yardım istediğinde kafamızı çeviremeyiz. Bizim çözüm olma gücümüz yok, ama İtalya’ya el verme, yardım etme kapasitemiz var” dedi.

Rama Arnavutluk’un henüz Avrupa Birliği (AB) üyesi olmadığını, ama bir Avrupa ülkesi olduğunu vurgulayarak, üye olmamanın Avrupalı olmalarına ve dünyaya Avrupalı olarak bakmalarına engel teşkil etmediğini söyledi.

İtalya’nın anlaşma doğrultusunda Arnavutluk’un AB üyeliği sürecini desteklemesi bekleniyor. Meloni ortak basın açıklamasında “Arnavutluk dost bir ulus olmaya devam ediyor ve henüz AB üyesi olmasa da sanki üye ülkeymiş gibi davranıyor. İtalya’nın her zaman AB’nin Batı Balkanlar’a genişlemesini destekleyen ülkelerden biri olmasından gurur duymamın nedenlerinden biri de budur” dedi.

Arnavutluk Nisan 2009’da AB üyeliğine başvurdu ve Haziran 2014’ten bu yana tam üye adayı. Avrupa Birliği Konseyi Mart 2020’de Arnavutluk ile katılım müzakerelerinin başlatılmasına karar vermişti.

İki ülkenin de muhalefet partilerinden sert eleştiri

Göçmen anlaşmasına hem Arnavut hem de İtalyan muhalefet partilerinden sert tepki geldi. İtalya’da liberal muhalefet partisi Daha Fazla Avrupa lideri Riccardo Magi sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada ”Bu korkunç bir anlaşma. Hiçbir dünya standardına uyulmadan İtalyan Guantanamosu (birçok tutuklunun işkence gördüğünü iddia ettiği Amerikan askeri hapishane) inşa ediliyor. İtalya denizde kurtardığı insanları koli veya mal taşır gibi AB sınırları dışına gönderemez” dedi.

L’accordo annunciato oggi da Giorgia Meloni ed Edi Rama per la delocalizzazione dei migranti fa spavento. Praticamente si crea una sorta di Guantanamo italiana, al di fuori di ogni standard internazionale, al di fuori dell’Ue senza che possa esserci la possibilità di controllare…

— Riccardo Magi (@riccardomagi) November 6, 2023

Arnavutluk’ta da Başbakan Rama sert eleştirildi. Edi Rama Rus bir oligark için çalışmak ve ABD’ye karşı istihbarat suçundan yargılanan bir FBİ ajanına rüşvet vermekle suçlanıyor. Ana muhalefet partisi Arnavutluk Demokrat Partisi lideri Sali Berisha yerel basına verdiği röportajda olayı hatırlatarak ”Rama yüzünü bu umutsuz uluslararası soruşturmadan kurtarmak için her şeyi imzalamaya hazır” dedi.

Arnavutluk Demokrasi ve Arabuluculuk Enstitüsü isimli düşünce kuruluşunda araştırmacı Gjergji Vurmo da X üzerinden Edi Rama’nın 2021 yılında sarf ettiği ”Arnavutluk asla zengin ülkelerin göçmen deposu olmayacaktır” dediği bir konuşmayı paylaştı.

“Albania will never be that place where very rich countries establish camps to dump their own #refugees. NEVER!”

– #EdiRama, PM of #Albania in 2021 (2 years before signing the #agreement with #Italy …that is yesterday…which allows for the exact same thing) pic.twitter.com/y5tlWp90HL

— Gjergji Vurmo (@GjergjiVurmo) November 7, 2023

Arnavutluk’ta hesap ödemeyen İtalyan turistlerin faturasını büyükelçilik ödedi: ‘Gidin ve bu aptalların faturasını ödeyin’