ABD Seçim Günlüğü: Demokratların Z kuşağıyla sınavı
Arjantin'de seçimleri farkla kazanan Javier Milei, "Yahudi sayılırım" diyerek ilk ziyaretini İsrail'e yapacağını, İsrail'deki Arjantin Büyükelçiliği'ni Kudüs'e taşıyacağını söyledi. Milei'nin Papa hakkındaki sözleri de yeniden gündem oldu.
Arjantin’de 19 Kasım’da düzenlenen seçimleri açık ara farkla kazanan aşırı sağcı siyasetçi Javier Milei ülke tarihinin en tartışmalı figürleri arasında gösteriliyor. Eski ABD ve Brezilya devlet başkanları Donald Trump ve Jair Bolsonaro hayranlığıyla bilinen Milei sansanyonel açıklamalarıyla gündemde. 10 Aralık’ta görevi devr alacak politikacı, hükümeti kurmadan yurt dışına turlarına başlayacak.
İlk olarak ABD ve İsrail’e ziyaret gerçekleştirmeyi planlayan Milei “Kiliseye gitmem, tapınağa giderim. Rahiple konuşmam, bana haham danışmanlık eder, Yahudi sayılırım, kan bağım eksik. Seçilirsem ilk ziyaretim İsrail’e olacak” demişti. Dün ülkenin bir radyo kanalına röportaj veren Milei ziyarete ilişkin fazla ayrıntı vermeden “Gezinin diğer özelliklerden çok manevi bir anlamı var” dedi.
🇦🇷 Milei: “If I become president my first trip would be to Israel.” 🤡 pic.twitter.com/vaGx4BgKmk
— COMBATE |🇵🇷 (@upholdreality) November 20, 2023
Seçimleri en yakın rakibine neredeyse yüzde 12 fark atarak kazanan Arjantinli politikacı seçim kutlamalarında yaptığı dansla dünyada gündem olmuş, seçilir seçilmez Merkez Bankası’nı lağvedip ABD dolarını resmi para birimi yapacağını söylemişti. Zaferinin ardından ABD ve İsrail ile ilişkileri derinleştirme sözü veren Milei önümüzdeki günlerde İsrail’e gitmeden önce Miami ve New York’u ziyaret edecek. Yolculuğu sırasında hahamlarla buluşacağını söyleyen Milei İsrail’in Arjantin Büyükelçisi ile İsrail gezisi hakkında görüştüğünü de sözlerine ekledi. Diğer Latin Amerikalı liderlerin Filistin’e destek söylemlerinin arttığı bu dönemde bu ziyaret “İsrail’in Gazze’deki savaş stratejisine destek” olarak okunacak.
Hamas’ın saldırılarının ardından 12 Ekim’de İsrail’i ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da “Bugün sadece ABD Dışişleri Bakanı olarak değil, bir Yahudi olarak da buradayım” demiş, İsrail’e yardım etmek için binlerce yedek askerin seferber edildiğini söylemişti.
Seçim galibiyetinin ardından ilk tebrik mesajını İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen’den alan Milei aynı mesajda İsrail’e davet de aldı. Cohen gönderisinde “Diyaloğumuzu sürdürmek ve İsrail’in başkenti Kudüs’teki Arjantin Büyükelçiliği’nin açılışını yapmak üzere sizi yakında İsrail’i ziyaret etmeye davet ediyorum. İsrail ile Arjantin arasındaki ilişkileri güçlendirmek ve ülkeler arasındaki bağları derinleştirmek için sizinle birlikte çalışmayı umuyoruz” diye yazdı.
Bu mesaja olumlu dönüş yapan Milei “Büyükelçiliği Tel Aviv’den Kudüs’e taşımak istiyorum. Seçilirsem ilk ziyaretim İsrail’e olacak” dedi. İlk icraatlarından birinin İsrail’deki Arjantin Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den de facto başkent Kudüs’e taşımak olacağı tahmin ediliyor.
Ağustos ayındaki ön seçimlerde de birinciliği kazanarak adaylığını kesinleştiren Milei, Roş Haşanah (İbrani Yılbaşı) öncesinde dua etmek ve Yahudilik hakkında bilgi edinmek için Miami’ye gitmişti.
“Sosyal adalet” kavramını savunduğunu öne süren Arjantinli politikacının “Papa karşıtı” olduğu da biliniyor. Kilisenin sosyal doktrinini sıklıkla eleştiren Milei Papa’ya “pis solcu,” “embesil” ve “komünist” demişti.
NEW: Argentina’s new president Javier Milei is against abortion, pro-gun, vowed to cut ties with China, insulted Pope Francis and says humans are not behind climate change
READ: https://t.co/iU8wMvdW2D pic.twitter.com/iyl8e1wh3A
— Insider Paper (@TheInsiderPaper) November 20, 2023
İki ay önce verdiği bir röportajda da Papa Francis hakkında konuşan Milei, Katoliklerin Arjantinli ruhani lideri için “diktatör sevici” demişti: “Papa politik oyunlar oynuyor. Diktatörlere sempati duyuyor. Örneğin, Maduro ve Fidel Castro gibi kanlı diktatörlerin yanında duruyor. Tanrı’nın evini işgal eden şeytanın yeryüzündeki temsilcisi Papa, fakirliği teşvik ederken komünistleri de motive ediyor.”
Papa’nın komünist liderlerle arasının iyi olduğunu, her zaman onları desteklediğini söyleyen Milei “Elbette katil komünistlerle kanlı bağları olduğu için onunla muhabbeti vardı. Zaten onları kınamaz, iyi geçinirdi. Aynı şekilde (Nicolas Maduro’yu kast ederek) Venezuela diktatörü ile de gayet samimiydi. Kısacası onun sol eksenli yasa dışı suç örgütleriyle arası iyiydi” demişti.
Başka röportajlarında da Papa Francis için “utanç verici komünist,” “b*k parçası” ve “patates” (İspanyolca “papa kelimesi” “patates” anlamına da gelir) diye konuşmuştu.
2016-2022 yılları arasında Filipinler Devlet Başkanı olarak ülkeyi yöneten Rodrigo Duterte de sansasyonel açıklamalarıyla sıklıkla gündeme gelmiş, Papa’yı çok kez hedef almıştı.
Küfürbazlığı ve suçlularla mücadele yöntemleri nedeniyle o dönem uluslararası arenada adından çokça bahsettiren Duterte Papa için “O… çocuğu” demişti. Filipinler lideri “Trafik beş saat sürdü. Neden olduğunu sordum, yolun kapalı olduğunu söylediler. Kimin geldiğini sordum. Papa dediler. Papa’yı arayıp ‘O…. çocuğu. Bir daha bizi ziyarete gelme’ demek istedim” açıklaması yapmıştı.
Papa hakkındaki sözleri gündem olan Javier Milei’nin de Papa’ya yönelik tavrını sürdürüp sürdürmeyeceği tartışılırken, ikinci bir Duterte vakasına henüz seçilmeden imza atan politikacının bu konuda tavır değişikliğine gitmesi pek mümkün görünmüyor.