Silikon Vadisi’nde ‘darbe’nin 5 günü: Baştan sona OpenAI’daki ‘taht’ krizi

OpenAI’da cuma gününden bu yana tanık olunanlar Game of Thrones ya da Succession izlemekten çok farklı tat vermiyor. En azından olayı dışarıdan takip edenler için böyle. Aynı şeyi şirketin yönetim kurulu için söylemek pek mümkün olmasa gerek. Bir hafta bile dolmadan tatlıya bağlanan süreci takip edememiş olabilirsiniz. OpenAI’ın eş kurucularından CEO Sam Altman’ın yönetim kurulunca “darbe” denecek şekilde kovulmasıyla başlayan süreç nasıl ilerledi, beraber görelim.

Cuma günü gelen ‘darbe’

ABD saatine göre saat 15:00 sularında (Türkiye’de ise 23:00 sularında) Altman, OpenAI’un bir diğer kurucu ortağı ve yapay zeka araştırmalarının başındaki Ilya Sutskever ile OpenAI yönetim kurulunun büyük bir kısmının katıldığı Google Meet’teki toplantıya katıldı ve bizzat kendi kurduğu şirketten kovulduğunu öğrendi. Yönetim kurulu yarım saat içinde şirketin üçüncü eş kurucu ortağı Greg Brockman’a yönetim kurulundan çıkarılacağını bildirdi. Kısacası şirketin üç eş kurucusundan ikisi dışarıda bırakıldı.

15:30 civarında yönetim kurulu, şirketin yüzü olan Altman’ın kovulma gerekçesini kamuoyuna “bize her zaman dürüst davranmadığı konusunda endişelerimiz var” diyerek duyurdu. Altman’ın yerine geçici süreyle şirketin baş teknoloji sorumlusu Mira Murati’nin getirildiği açıklandı. Bu haberi şirketin en büyük hissedarı (13 milyar dolarlık yatırımı olduğu biliniyor) Microsoft dahil bütün yatırımcıların bizimle birlikte öğrendiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Zira duyurulmadan yalnızca birkaç dakika önce verilen bilginin kamuoyuyla birlikte öğrenmekten çok farkı olduğu söylenemez.

Kovulduktan saatler sonra Altman X’te “çok yetenekli insanlardan oluşan OpenAI ekibini çok sevdiğini” ve “bundan sonra ne olacağı konusunda söyleyeceği çok şey olduğunu” yazdığı bir paylaşım yaptı. Paylaşımdan kısa süre sonra Brockman istifasını vererek “Lütfen bizim için endişelenmeye vaktinizi harcamayın. İyi olacağız. Yakında çok daha büyük şeyler olacak” dedi. Brockman’ın dediği sonraki günlerde gerçekten oldu da.

Ama önce yönetim kurulunun bu agresif kararının arkasında neler yattığına dair o günkü iddiaları bir hatırlayalım. Malum yapay zeka konusunda dünyada genel olarak büyük bir endişe hakim. Google’a yapay zeka yazarsanız çıkacak haberlerin bir kısmı, “Yapay zeka şu meslek alanında şu kadar kişiyi işinden etti”, “Şu banka yapay zeka sebebiyle şu kadar insanın işinden olacağını tahmin ediyor” gibisinden haberler görmeniz çok olası. Üretken yapay zekanın yaptıkları da bizleri her gün biraz daha şaşırtıyor. Böyle bir ortamda neredeyse tüm teknoloji şirketleri yüzünü “geleceğin teknolojisi” yapay zekaya döndü. OpenAI ise ileri araştırmalarıyla bu alanın şimdilik en üst seviyesindeki şirket.

Ancak unutmamak lazım. Şirketin üç eş kurucusu var. Altman ve görünüşe göre Brockman çok daha cüretkâr bir şekilde davranarak yapay zeka alanındaki çalışmalarını artırmak istiyor gibi görünüyor. Sutskever ve arkasında duran diğer yönetim kurulu üyeleri ise daha temkinli ilerlemek gerektiğini düşünüyor. Yönetim kurulu belli ki yapay zekayı atom bombasından hallice görüyordu ve yanlış bir hareketin tüm dünyayı kıyamet senaryosuna taşıyacağını öngörüyordu.

Yapay zekada ‘Hızlandırıcılar’ ile ‘Kıyametçiler’in kavgası ilk kellesini aldı

Yeni şirket planları ve yatırımcıları saran endişe

Altman’ın kovulmasından sonraki 24 saat epey hızlı geçti diyebiliriz. Brockman’ın ardından şirketin demirbaşları diyeceğimiz üç önemli yapay zeka araştırmacısı Jakub Pachocki, Aleksander Madry ve Syzmon Sidor da istifa etti. Bu sırada Altman da daha soluk almadan yeni bir yapay zeka şirketi kurmak için Apple’ın eski tasarım şefi Jony Ive ve Softbank CEO’su Masayoshi Son ile görüşmelere başladı.

Yönetim kurulunun içini ise hani bir şeye pişman olduğunuzda mideniz üstünde bir baskı hissedersiniz ya öyle bir his sardı. Tabii bu hissin sarmasında yatırımcıların etkisi olmuş olabilir. Zira tam bu sıralar yatırımcılar yönetim kuruluna Altman’ı geri çağırması için baskı yapmaya başladı. Daha önce de belirttiğimiz üzere Microsoft’un OpenAI’da yaklaşık 13 milyar dolarlık bir yatırımı var ve Altman’ın görevden alınması Microsoft’u da kötü etkiledi. Yavaştan yavaştan şirket çalışanları da yönetim kuruluna hafta sonu bitene kadar Altman’ı geri çağırması için ültimatom verdi. Yoksa kendileri de işlerini bırakıp Altman’ın izinden gideceklerdi.

Müzakereler başladı derken bir darbe daha

Altman şirkete olası geri dönüşünü müzakere etmek üzere misafir rozetiyle OpenAI genel merkezine geldi. Microsoft’un CEO’su Satya Nadella’nın görüşmeye aracılık ettiği bildirildi. Bu görüşmede ele alınan maddeler nelerdi peki? Tabii ki başta Altman’ın geri dönmesi vardı. Ancak Altman, yönetim kurulunun baştan aşağı değişmesini şart koşmuştu. Öbür türlü geri dönmeyi planlamıyordu. Microsoft’un istediği ise başka bir şeydi: Yönetim kurulunda sandalyeye sahip olmak.

OpenAI’ın mevcut yönetimi kurulu Sutskever, Quora CEO’su Adam D’Angelo, eski GeoSim Systems CEO’su Tasha McCauley ve Georgetown Güvenlik ve Teknoloji Merkezi’nin strateji yöneticisi Helen Toner’dan oluşuyordu ve bu ismi sayılanların hiçbirinin şirkette hissesi yoktu. Microsoft, belli ki buna benzer bir krizle tekrar ansızın karşı karşıya kalmamak için yönetim kuruluna girmek istiyordu. Yönetim kurulunun tüm bu şartları kabul etmek için 17:00’ye kadar süresi vardı. Ancak görüşmeler sonuçsuz kaldı.

Pazar gününden pazartesiye geçerken Nadella, Altman’ın ileri yapay zeka araştırma grubunu yönetmek için Microsoft’a katılacağını duyurdu. OpenAI ise bu sırada kendine yeni bir CEO bularak Murati’yi devre dışı bıraktı. Yeni CEO kim miydi? Amazon’un canlı yayın hizmeti Twitch’in kurucularından ve eski CEO’su Emmett Shear. Shear yapay zeka konusundaki epey temkinli paylaşımlarıyla yönetim kurulu için eşsiz bir aday haline gelmişti. Murati’ye ne oldu diye soracak olursanız, “OpenAI çalışanları olmadan bir hiç” paylaşımıyla baş teknoloji sorumlusu olarak eski işinin başına döndü. Peki Microsoft müzakerelere arabuluculuk ederken Altman’ı nasıl ya da neden kaptı diye soracak olursanız, bunun cevabını aşağıdaki linkteki haberimizden okuyabilirsiniz.

Dijitalin devleri kapışıyor: CEO’sunu Microsoft’a kaptıran OpenAI Twitch’ten transfer yaptı

Yeni bir hafta ve yeni bir sayfa

Twitch’teki pozisyonundan “tam zamanlı babalık yapmak” için mart ayında ayrılan Shear, X’ten yaptığı paylaşımda OpenAI’ya katılma şansının “hayatta bir kez karşılaşılacak” bir fırsat olduğunu söyledi. Shear ayrıca şirketin Altman’ı kovmasına götüren süreçte neler yaşandığını incelemesi için bağımsız bir soruşturmacıyı işe alacağını da sözlerine ekledi.

Ancak bu açıklama OpenAI çalışanlarını ikna etmeye yetmedi. Hatırlarsanız ültimatom vermişlerdi ancak bu ültimatom karşılığını bulamamıştı. 700’den fazla çalışan, şirketin yönetim kurulunu istifaya ve Altman ile Brockman’a da görevlerine iade etmeye çağıran açık mektuba imzasını attı. Taleplerinin karşılanmaması halinde Altman’ı Microsoft’a kadar takip edeceklerini de söylediler. Bu içi boş tehditlerden değildi. Zira Microsoft hepsine pozisyon sağlayacak kadar yerinin olduğu konusunda güvence vermişti.

Altman ise bu sırada, “Her zamankinden daha fazla birliğiz, birbirimize bağlıyız ve odağımız yerinde. Öyle ya da böyle hepimiz birlikte çalışacağız ve çok heyecanlıyım. Tek ekip, tek görev” diye paylaşım yaptı. Tüm bu kovma meselesinin esas sorumluları arasında görülen Sutskever ise herkesten özür dilediği bir paylaşım yaptı ve bunun karşılığında Altman’dan üç tane kalp emojisiyle karşılık aldı.

“Aman ne kadar tatlılar” diye düşünmeyin çünkü tam da bu sıralarda Altman ve Brockman, yönetim kurulu üyelerinin istifa etmesi halinde OpenAI’ya geri dönebileceklerini bir kez daha vurguladılar. CNBC’ye konuşan Nadella da Altman’ın Microsoft’ta kalıp kalmayacağı konusunda, “Her iki seçeneğin de açık. Bakın, bu OpenAI yönetim kurulunun, yönetiminin ve çalışanlarının karar vereceği bir şey. OpenAI ile açıkça ortak olmayı seçtik, buna devam etmek istiyoruz ve açıkçası bu, OpenAI çalışanlarının orada kalması ya da Microsoft’a geçmesine bağlı” sözlerini dile getirdi.

Ve her şey tatlıya bağlandı

Yönetim kurulu teslim bayrağını çekti ve gece çok geç saatlerde Altman’ın yeniden OpenAI CEO’su olarak göreve getirildiğini bildirdi. “Sam Altman’ın yeni bir yönetim kuruluyla çalışmak üzere OpenAI CEO’su olarak geri dönmesi konusunda prensipte anlaşmaya vardık” diyen şirket, yönetim kuruluna Salesforce’un eski eş CEO’su Bret Taylor’un öncülük edeceğini bildirdi. Kurulda eski Hazine Bakanı Larry Summers ve Quora CEO’su Adam D’Angelo’nun olacağı belirtildi. D’Angelo önceki kurulda da vardı.

Altman ise OpenAI’ya geri dönmeyi ve şirketin Microsoft ile “güçlü ortaklığını daha da geliştirmeyi dört gözle beklediğini” yazdı. Brockman da pek tabii OpenAI’ya geri dönecek, muhtemelen iş bırakan diğer demirbaşlar da haftayı yeniden OpenAI’da tamamlayacak. Nihayetinde bu sonuç hem Microsoft hem de Altman için epey kazançlı olacak gibi. Alman kurulmasında rol oynadığı şirketi yönetmeye devam edecek. Microsoft ise yapay zeka çalışmalarındaki hedeflerini desteklemek için milyarlarca dolar yatırdığı şirket üzerinde geçen haftaya göre çok daha büyük bir kontrole sahip.

Shear’ın ne olacağı ise belli değil. Kendisi, “72 saatlik çok yoğun çalışmadan sonra bu sonuçtan son derece memnunum. Çözümün bir parçası olduğumuz için mutluyum” diye yazdı. Eski Twitch CEO’su bir konuda haklıydı belki de: OpenAI’ya CEO olma fırsatı bir kez insanın başına gelir ve eğer Altman değilseniz 72 saati tamamlamadan CEO’luğunuz uçuverir.