Siyasi husumet kolektif hafızaya göz dikti: Soprano Chakar’ın TRT kayıtları silindi

Şu an TRT arşivlerini girip soprano Pervin Chakar’ın konuk olduğu programları dinlemek isteseniz, videolara ulaşamayacaksınız. Zira TRT, Pervin Chakar’ın arşivlerinde bulunan tüm kayıtları silindi.

Her şey, 19 Kasım’da gerçekleşen İstanbul’daki Süreyya Operası’nda soprano Pervin Chakar ve piyanist Paolo Villa’nın ‘Bir Opera Gecesi’ dinletisinde başladı. Dinleyiciler arasında CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Kadıköy Belediye Başkanı Av. Şerdil Dara Odabaşı, HEDEP Van Milletvekili ve eski HDP Eş Başkanı Pervin Buldan ve Anavatan Partisi’nin eski genel başkanı Nesrin Nas’ın da aralarında bulunduğu siyaset dünyasından isimler, gazeteciler, yazarlar ve dinleyiciler katıldığı konserde vardı.

Özel, dinletinin sonunda etkinliği sosyal medya hesabından paylaştı. “Sn. Chakar’ın performansı kadar verdiği barış kardeşlik mesajları ve deprem acımızı paylaşması da etkileyiciydi” notuyla paylaşılan yazıda Özel’in reverans yaparak Chakar’ın elini öptüğü bir fotoğraf da vardı.

Paylaşımın ardından siyasetçiler, sanatçılar ve gazeteciler bu kareyi tartışmaya başladı. İktidara yakın medya kanalları ve gazeteler, Chakar’ın önceden verdiği röportajları paylaştı, sanatçının söylemlerini ileri sürerek hedef gösteren ifadeler kullandı. MHP lideri Devlet Bahçeli Chakar için “sözde sanatçı” dedi, esas eli öpülmesi gerekenlerin Meclis’teki AKP ve MHP grubundaki hanımlar” olduğunu söyledi.

İktidara yakın medya Chakar’ın Kürt devleti sözlerini hatırlatarak hem sanatçıyı hem de Özgür Özel’i hedef gösterdi. Tartışmanın son aşaması ise TRT’nin daha önce yayınlara katılan Chakar’ın bulunduğu yayınları arşivden silmesi oldu.

Özgür Özel: Ben sanatçının elini öptüm, hiç pişman değilim

Tartışmalar devam ederken Özel, kendisine yönelik tepkilere bir röportajda cevap vermişti. Özel kendisine yönelik tepkiler hakkındaki bir soruya sanatına duyduğu saygı nedeniyle elini öptüğünü ve hiç pişman olmadığını söyledi: “Devlet Bey de kızdı geçen gün. Kızacaksa Tayyip Bey’e kızacak önce. Pervin Chakar, TRT Kürdi’de tek çıkan opera sanatçısı. Kaldı ki Pervin Chakar, ‘Türkiye Kürdistan’ı’ falan dememiş. Muhteşem bir dinletiydi. Çıktık, çiçek vereceğiz, çok da tasarladığım bir şey değildi, elini uzatınca sanatçıya ve sanatına duyduğum saygıdan nezaketle elini öptüm. Ben sanatçının elini öptüm, hiç pişman değilim. Yarın olsa yine aynı eli öperim. Pervin Chakar çıkıp da orada savaş çığırtkanlığı yapsa salonu terk ederim.”

Çok değerli takipçilerim. Dün gece Süreyya Operası’nda muhteşem bir geceye tanıklık ettik. Ravel, Delibes, Lehar, Bellini, Strauß, Massenet, Brahms, Dvorak gibi bestecilerin oda müziği eserlerini, operet ve opera aryalarını seslendirdim. Bu tarihi tiyatroda, güzel atmosferde…

— Pervin Chakar (@PervinChakar) November 20, 2023

 

Chakar: Anadilimde şarkı söylemek en büyük hakkım

Chakar ise siyasilerin konserine katılması ve Özel’in elini öpmesi üzerine gelen yorumlara sosyal medya hesabından “Irkçı ve hakaret dolu sözlere sanatımla cevap vermeyi yeğliyorum” diyerek cevap verdi:

“Çok değerli takipçilerim. Dün gece Süreyya Operası’nda muhteşem bir geceye tanıklık ettik. Ravel, Delibes, Lehar, Bellini, Strauß, Massenet, Brahms, Dvorak gibi bestecilerin oda müziği eserlerini, operet ve opera aryalarını seslendirdim. Bu tarihi tiyatroda, güzel atmosferde Almanca, Çekçe, İtalyanca ve Fransızca eserlerin yanında kendi anadilim olan Kürtçe’de de eserler seslendirdim dinleyicilerime. Anadilimde şarkı söylemek en büyük hakkım olduğunu düşünüyorum. Ve bunun için izin almayı da düşünmüyorum kimseden.

Ayrıca konserime beni dinlemek için pek çok siyasi lider, belediye başkanları, milletvekilleri, yazarlar, entelektüeller de katılım gösterdiler. Beni dün sahnede tebrik etmeyen isteyen, duygulanan ve taktir eden siyasi liderler oldu. Tıpkı Özgür Özel ve Pervin Buldan gibi. Konserlerime bugüne kadar pek çok farklı görüşten siyasiler katılmıştır nitekim sanatıma değer verdiklerinin en büyük göstergesidir bu. Kral Charles ve Camilla da İtalya’da opera temsilimize gelmişlerdi Venedik’te. Ayrıca İrlanda cumhurbaşkanı yine opera temsilimi izlemeye Lismore’a teşrif etmişti. Eski Irak Cumhurbaşkanı keza konserimi yakından takip etmiştir. Ben bundan daha doğal bir şey göremiyorum.

‘Irkçı ve hakaret dolu sözlere sanatımla cevap vermeyi yeğliyorum’

“Dünden beri yazılan ve çizilenlere inat -sanatımı icra etmeye ve bunu pek çok sahneye taşımaya – devam edeceğim. Sanatçılar aynı zamanda hem barış elçisi, hem iyiliğin hem de kültürün en büyük taşıyıcılarıdır. Yaptığım sanat siyaset üstüdür. Değerlerimiz, kültürümüz, dilimiz, sanatımız biz Kürtlerin ve benim kırmızı çizgimizdir. Kapımız herkese, her düşünceye açıktır. Irkçı ve hakaret dolu sözlere sanatımla cevap vermeyi yeğliyorum. Çünkü her şey gelip geçicidir ama sanat daima kalıcıdır.”

Kübra Par, Chakar yeterince ünlü bir soprano mu diye sorguladı, sonra özür diledi

Tartışmalara TV100 sunucusu Kübra Par da dahil olmuş hatta canlı yayındaki sözleriyle yeni bir tartışma daha başlatmıştı. Par, Chakar’ın başarısını sorguladı, adını yeni duyduğunu söyleyerek “Aslında bu kadar başarılı bir sanatçı olsaydı muhakkak duyardık” dedi:

“Pervin Chakar’ın gerçekten dünyaca ünlü bir soprano olup olmadığını Devlet Opera ve Balesi’ndeki sanatçılara sordum. Biz de adını bu vesileyle duyduk. Aslında bu kadar başarılı bir sanatçı olsaydı muhakkak duyardık. Hem İstanbul’da hem Ankara’da bizim Opera- Bale Genel Müdürlüğümüz kendisini muhakkak kadroya almak isterdi. Ama daha çok Kürt kimliği üzerinden yaptığı açıklamalarla gündeme gelmiş. Bunun üzerinden dünyada çeşitli operalara etkinliklere katılmış bir isim. Ancak sanatıyla dünya çapında başarılar elde ederek, klasik müzik otoriteleri tarafından dünyaca ünlü soprano olarak kabul edilmiş biri değil. Ben bundan hareketle Özgür Özel’i nacizane eleştirmek istiyorum.”

Bu sözler sosyal medyada yeni bir tartışma başlattı. Par’ın, Kürt sanatçı Chakar’a yönelik ırkçı bir tavır sergilediği yönünde yorumlar yapıldı. Kimileri de Par’ın Chakar’ı tanımamasını ve bilgisizliğini eleştiriyordu. Bunun üzerine Kübra Par sosyal medya hesabından bir açıklama yayınladı:

“Yorumumun Pervin Chakar’ın Kürt kimliği ile zerre ilgisi yok. Benim Kürtleri tebrik etmemek gibi bir takıntım yok, olamaz da… İtirazım günlerdir ‘Dünyaca ünlü soprano’ diye tanıtılmasına. Elbette ben bu konuda bir otorite değilim, tam da bu nedenle işi bilenlere sordum. Bu ülkede eli öpülecek Kürt ve Türk pek çok sanatçımız var. Özgür Özel de elbette istediği sanatçıyı tebrik edebilir. Önünde eğilebilir, elini öpebilir. Ama birileri ‘Bunun siyasetle ilgisi yok, dünyaca ünlü bir sopranaya selam duruyor’ diyorsa, hakikaten öyle mi diye sorguluyor insan…”

Tartışma yaratan Pervin Chakar yorumuma dair… pic.twitter.com/EB7fXgRcfR

— kübra par (@kubrapc) November 26, 2023

Kübra Par: Yorumum hem bir kırgınlığa yol açmış hem de kastını aşmış

Par’ın bu açıklaması da tepki çekince sunucu bu kez canlı yayında “kastını aşan” yorumu için özür diledi:

“Şunu söylemek isterim. Dün de Fazıl Say ve çeşitli güvendiğim opera sanatçılarıyla konuştum. O günde yorumumu onlarla konuşarak yapmıştım. Fakat anlıyorum ki yorumum hem bir kırgınlığa yol açmış hem de kastını aşmış. Yaptığım yorumum Sayın Chakar’ın Kürt olması ya da etnik kimliğiyle kesinlikle bir ilgisi yoktu yaptığım yorumun. Eğer böyle bir yanlış anlaşılmaya neden olduysam açıklıkla özür dilediğimi belirtmek isterim. Yorumumun kendisinin etnik kimliğiyle bir ilgisi yoktu. Yayıncılık ilkeleri gereği bir gazeteci olarak söylemek isterim. Eğer haksızlık olarak algılandıysa özür diliyorum.”

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Fazil Say (@fazilsay)

Fazıl Say’dan destek

Piyanist Fazıl Say da tartışmaya dahil oldu, sosyal medya hesabından Chakar ve Özel’in fotoğrafını paylaşarak “Özgür Özel, Pervin Chakar’ın elini öperek çok iyi etmiş, kutlarım” dedi. Ayrıca Chakar’ın başarılarını sorgulayanlara da tepki gösterdi:

“Pervin çok iyi bir sestir, çok iyi bir sopranodur, kardeşimdir, beraber çalışacağız,
15 yıldır Avrupa’da pek çok yerde takip ettim başarılarını. Kimse hakkını yemesin Pervin Chakar’ın. “Dünya çapında sanatçımız” dediğiniz onca sahtekarlığı, tonla yanlışı önce sorgulayın!”

Arşivler ‘silinse’ de silinmez!

Siyasi husumet nedeniyle TRT Pervin Chakar’ın dinletilerinin kaydını silse, iktidara yakın medya sanatçıyı hedef gösterse de arşiv yine unutmuyor. Tele1’in haberinde yer verdiği gibi sanatçının AKP’li Beyoğlu Belediyesi’nden 2013 yılında ödül aldı, ayrıca aralarında Hürriyet, Milliyet ve Anadolu Ajansı’nın da yer aldığı iktidara yakın medya kurumlarının medya tarafından haberleştirildiği görülüyor.

Milliyet gazetesi, “İtalya’nın ‘altın sesi’ Pervin Çakar” başlığıyla Çakar’ı överken Anadolu Ajansı, sanatçıya verilen ödülü “Soprano Pervin Çakar Avrupa’nın en prestijli ödüllerinden birine sahip oldu” başlığıyla duyurmuştu.

Siyasette reverans polemiği: Bu defa mevzu Özel’in fotoğrafı oldu