Klasik Türk Müziği’ni halka ulaştıran Nevzat Atlığ yaşamını yitirdi

Doğan Hızlan onun için 500 yıllık Klasik Türk Müziği’nin tarihi demişti. Ömrünü bu müziğe adayan Nevzat Atlığ 98 yaşında yaşamını yitirdi. Atlığ 2014 yılından beri yaşadığı Bodrum’da 9 Aralık’ta hayata veda etti. 14 Ekim 1925 yılında Denizli’nin Sarayköy ilçesinde dünyaya gelen Atlığ İstanbul Üniversitesi’nde tıp eğitimi sırasında okulun korosuna katıldı. 1976 yılında Devlet Klasik Türk Müziği Korosu’nu kuran ve yıllarca şefliğini üstlenen Atlığ Klasik Türk Müziği’nin hem radyolarda yayınlanması, hem de toplum nezdinde yaygınlık kazanması için büyük çaba sarf etmişti.

Nevzat Atlığ’ın kurduğu Devlet Klasik Türk Müziği Korosu devletin yıllar boyunca sadece Klasik Batı Müziği’ne verdiği destekten sonra bu alanda attığı ilk adım oldu. Böyle bir koronun kurulmasının bu köklü müzik geleneğinin yaşaması ve gelişiminin yanı sıra kültürel süreklilik açısından da büyük önem taşıdığını savunan Atlığ kökleri 16. yüzyıla uzanan Klasik Türk Müziği’nin bilinirliğini artırmak için yüzlerce konser verdi. Kimi eserler bu konserler sayesinde unutulup yok olmaktan kurtuldu.

Nevzat Atlığ birkaç kuşağın yaşamına iz bıraktı

Babası Albay Nazmi Atlığ’dan keman ve nota dersleri alan Nevzat Atlığ İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdikten sonra radyoloji ihtisası yaparken bir yandan da korodaki görevini sürdürdü. 1955 yılında İstanbul Radyosu Müdürü olan Atlığ bu görevde üç yıl kaldı. İstanbul Radyosu Küçük Koro’sunu yönetirken 1963’te Klasik Koro’nun şefliğine getirildi. 1976’ya kadar bu görevde kalan Atlığ Milli Eğitim Bakanlığı Türk Musikisi Araştırma ve Değerlendirme Komisyonu Başkanlığı, 1000 Temel Eser Komisyonu üyeliği ve TRT yönetim kurulu üyeliği yaptı. 1983’te Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Üyeliğine seçilen Atlığ bir yıl sonra da Radyo Televizyon Yüksek Kurulu üyesi oldu.

Bonn’da Itri ve Dede Efendi yankılanmıştı

1980’li yıllar boyunca AKM’de her hafta Pazar Konserleri adlı seriyi düzenlendi. Bu sayede çok daha geniş kitlelere ulaşmayı başardı. Bu dönemde konserleri televizyonda da yayınlanıyordu. Sadece İstanbul’da değil Türkiye’nin pek çok yerinde konserler veren sanatçı Klasik Türk Müziği’ni yurtdışında da duyurmuştu. O dönemde Batı Almanya’nın başkenti olan Bonn’da Itri ve Dede Efendi gibi Türk müziğinin büyük bestecilerinin eserlerinden oluşan bir konser veren Atlığ büyük ilgiyle karşılanmıştı. Atlığ Almanya dışında Fransa, Cezayir, Tunus ve Mısır gibi ülkelerde de Klasik Türk Müziği konserleri düzenlendi.

Yıllarca yönettiği korolarda büyük saygı gören sanatçı solistler arasında ayrım gözetmeyen tavrıyla ün salmıştı. Öyle ki eşitliği tam manasıyla sağlamak düşüncesiyle kadın solistlerin takı kullanmasına dahi izin vermediği dönemler oldu. Sanatçı Klasik Türk Müziği alanında yaptığı çalışmaları nedeniyle 1985 yılında profesör oldu. Aynı kararla profesörlük alan diğer isimler Cemal Reşit Rey, Ahmed Adnan Saygun, Cüneyt Gökçer, Kazım Akses ve İlhan Usmanbaş’tı.

Hayatı boyunca çok sayıda ödül kazanan Nevzat Atlığ Klasik Türk Müziği’ne katkılarından ötürü 1987’de Devlet Sanatçısı unvanı da aldı. O yıl bu unvana layık görülen diğer isimler Bedia Muvahhit, Ayhan Boran, Gülsin Onay, Vasıf Rıza Zobu ve Muharrem Berk’ti. 1999’da Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat büyük ödülüne layık görüldü. 2004’te de Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Sanat Büyük ödülünü alan Nevzat Atlığ çok sayıda sanatçı yetiştirdi.

Nevzat Atlığ 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın katıldığı bir konserde orkestrayı yönetiyor.

30 yıl boyunca ders verdi

Prof. Dr. Nevzat Atlığ’ın yönettiği sayısız sahne, radyo ve konser dışında yirmi cd’lik müzik yayını ve beş ciltlik Türk Musikisi Klasikleri nota yayınları bulunuyor. Hem Türkiye’de, hem de yurtdışında ilgiyle karşılanan çok sayıda plak da kaydeden Atlığ bu kayıtları yıllar sonra gerçekleştiren ilk isim oldu. 1985’te YÖK kararıyla profesör unvanı aldıktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı öğretim üyeliği görevini 30 yıl boyunca hiç aksatmadan sürdürdü. Hakkında birçok makale ve kitap yazılan Atlığ’a Aydın Doğan Vakfı tarafından 2013’te Klasik Türk Müziği’ne yaptığı katkılardan ötürü Sanat Ödülü verildi. Atlığ’a son olarak 2018’de de Cumhurbaşkanlığı Necip Fazıl’a Saygı Ödülü takdim edilmişti.

Bir asra yakın hayatında çok sayıda kalıcı başarıya imza atan değerli sanatçı ve  bilim insanı Prof. Dr. Nevzat Atlığ sesli ve görüntülü arşiv kayıtlarının tüm kullanım haklarını 2019 yılında düzenlenen protokolle İstanbul Üniversitesi Osmanlı Dönemi Müziği Uygulama ve Araştırma Merkezine bağışlamıştı. Koleksiyon özellikle araştırmacıların Klasik Türk Müziği alanında faydalanabileceği materyaller içermesi bakımında büyük önem taşıyor.

La Diva Turca: Türkiye’nin dünya çapında yıldızı Leyla Gencer