Amerikan gazetesi The Wall Street Journal’ın “Vladimir Putin’in en çok korktuğu kişi” olarak tanımladığı muhalif lider Aleksey Navalni 5 Aralık’tan beri kayıptı, avukatları kendisine ulaşamıyordu. Artık Navalni’nin nerede olduğunu biliyoruz: Sürgünde.
Zamanında zehirlenerek ölümlerden dönen, Almanya’da tedavi olduktan sonra Rusya topraklarına yeniden ayak basan Navalni’nin avukatları muhalif siyasetçiye iki haftadır ulaşamıyordu. Muhalif liderin duruşması vardı, ama yetkililer “cezaevinde elektrik kesintisi olduğu” bahanesini öne sürüp video konferans yoluyla duruşmaya katılması beklenen Navalni için “davaya katılamaz” demişti.
Destekçileri endişelendi çünkü…
Birleşmiş Milletler (BM) Navalni’nin esrarengiz kayboluşunu “zorla kaybetme” olarak nitelendirirken yargılama da “yeri tespit edilene kadar” durdurulmuştu. Navalni’nin tam da Rusya’daki seçimlerden önce ortadan kaybolması avukatları ve destekçileri arasında endişe yaratmıştı. Ekibi Navalni’den “hiç bu kadar uzun süre haber almadıklarının olmadığını” söylemişti. Navalni’nin kaybolmadan önce “yiyecekten mahrum bırakıldığı” ve “havalandırması olmayan bir hücrede tutulduğu için sağlık durumunun kötüleştiği” belirtilmişti.
Navalni seçim tarihinin belirlenmesinden kısa süre sonra cezaevinden seçmenlerine seslenerek mevcut Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dışında birine oy vermelerini istemişti. Rusya’da seçimler Mart 2024’te yapılacak.
Navalni’nin transferine Kremlin’den henüz yanıt gelmedi. Rus hükümeti bu zamana kadar Navalni hakkında kayıtsız bir tavır sergiledi. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov 14 Aralık’taki açıklamasında Navalni’yi kastederek Kremlin’in “mahkumların akıbetini takip etmeye ne imkânı ne hakkı ne de arzusu olduğunu” söyledi.
En uzak ceza kolonisine sürüldü
Şimdiyse ekibi Navalni’nin Sibirya’da sürgünde olduğunu belirtiyor. Sözcüsü Kira Yarmış sosyal medya hesabı Twitter’da “Aleksey’i bulduk. Kendisi şu anda Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi’ndeki Kharp yerleşiminde” diye yazdı. Yarmış Navalni’nin avukatının dün sabah saatlerinde muhalif siyasetçiyi ziyaret ettiğini ve hapisteki aktivistin “durumunun iyi olduğunu” söyledi.
Navalni’nin yolsuzlukla mücadele vakfının yöneticisi İvan Zıdanov Navalni’nin şu an tutulduğu ve “Kutup Kurdu” olarak bilinen Kharp’ın “en kuzeyde ve en uzak sürgün yerlerinden biri” olduğunu söyledi. Zıdanov “Oradaki koşullar çok sıkıntılı, donmuş bölgede özel bir rejim uygulanıyor. Kharp’a ulaşmak çok zor ve mektup dağıtım sistemi de olmadığından iletişim kurmak zor” diye anlattı. Kharp’a giden tren Moskova’dan iki günde bir kalkıyor ve şehre ancak 44 saatte ulaşıyor.
Navalni’nin Sibirya’daki Tyumen kasabasındaki ofisinin eski başkanı İvan Vostrikov Kharp’tan kaçmanın neredeyse imkansız olduğunu söyleyerek bölgenin bir tarafında tundra, diğer tarafında ise kutba uzanan Ural Dağları olduğunu söylüyor. Vostrikov “Bu yüzden en kötü suçluları ve seri katilleri oraya gönderiyorlar” diyor.
Siyasetçinin avukatının ceza kolonisine girmesine izin verilmediğini söyleyen Zıdanov “Görünüşe göre koloni onun gelişine önceden hazırlanmış. Federal Cezaevi Yöneticisi Arkadi Gostev nisan ayında oradaydı. Belki de Aleksey’i nakletmeye o zaman karar verdiler” dedi.
Navalni şimdiye kadar Moskova’nın yaklaşık 150 mil doğusundaydı, şimdiyse Moskova’dan neredeyse 2000 km uzakta. Ağustos ayında aşırılık yanlısı bir topluluk oluşturmak, aşırılık yanlısı faaliyetleri finanse etmek gibi gerekçelerden 19 yıl hapse mahkum edilmişti. Navalni’nin destekçileri ise muhalif siyasetçinin tutuklanıp hapsedilmesinin Putin’e yönelik eleştirileri bastırmak amacıyla hayata geçirildiği inancında.
‘Putin’in en korktuğu adam’ deniyordu: Navalni cezaevinde kayboldu
Aleksey Navalni. Fotoğraf: Rusya 
Oyunlar ve Bulmacalar