Ayasofya’daki yeni uygulamayı test ettik: Namaz yabancıya 25 Euro

Ayasofya’da Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın duyurduğu biletli dönem başladı. Türk vatandaşları ve yabancıların UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki tarihi yapıya girişlerinin nasıl yapılacağı yönünde kafalarda soru işaretleri doğurmuştu. Biz de uygulamanın ilk gününde Ayasofya’ya gittik ve yeni dönemi gözlemledik.

Bizi 1500 yıllık tarihi yapının mimarisine uygun olmayan yeni bir kapı karşıladı. Sosyal medyada da eleştirilerin odağındaki kapı hem Roma hem de Osmanlı döneminin tarihi dokusuyla uyumsuz. İnşa edilen yeni kapıdan caminin ‘müze’ kısmına, Ayasofya’nın üst katında biletle ziyaret edilebilecek galeri kısmına ulaşılıyor. İbadet için Sultanahmet Meydanı tarafındaki ana kapıyı kullanmak gerekiyor. Topkapı Sarayı’nın girişindeki 3. Ahmet Çeşmesi’nin yan tarafına inşa edilen bilet gişelerinde uygulamanın ilk gününde turistler uzun kuyruklar oluşturup galeri alanını ziyaret etmeye başladı.

Peki uygulama nasıl?

Kültür ve Turizm Bakanlığı ilk olarak Kasım 2023’te yaptığı açıklamayla yeni dönemi duyurmuştu. Açıklamada Ayasofya’nın ibadet alanının Türk vatandaşlarına ücretsiz olacağı, turistik ziyaret amacıyla gelen yabancıları ise 25 euro ödeyeceği belirtilmişti. Ancak sadece ziyaret amacıyla gelen Türk vatandaşları ya da ibadet için gelen yabancı ülke vatandaşı Müslümanların akıbeti belirsizdi. Şimdi ilk günkü uygulama ışığında Ayasofya’daki yeni döneme bakalım:

– Türk vatandaşları Ayasofya’nın cami bölümüne ücretsiz girebiliyor mu?

– Evet. Türk vatandaşları Ayasofya’nın Sultanahmet Meydanı tarafındaki ana kapısından ibadet alanına ücretsiz bir şekilde girebiliyor. Girerken kimlik göstermek yeterli.

– Türk vatandaşı olmayan Müslümanlar Ayasofya’da ibadet etmek için ücret ödeyecek mi?

– Türk vatandaşı olmayan herkes için girişler sadece yeni inşa edilen kapıdan gerçekleşiyor. Girişin karşısına kurulan gişelerden 25 Euro’ya bilet alıp içeriye giren Müslüman turistler Ayasofya’nın üst katını gezdikten sonra namaz kılmak için görevlilere bu isteklerini belirtip alt kata inebilir. Sultanahmet Meydanı’ndaki ana kapıyı Türk vatandaşı olmayanlar kullanamıyor. Yani Müslüman olsanız bile Türk vatandaşı değilseniz namaz kılmak için Ayasofya’da namaz kılmanın bedeli 25 Euro.

3. Ahmet Çeşmesi’nin karşısındaki gişelerde Ayasofya’nın ziyaret alanını gezmek isteyen herkes 25 Euro karşılığı bilet almak zorunda.

– Türk vatandaşları Ayasofya’nın üst katındaki galeri kısmını ücretsiz ziyaret edebiliyor mu?

– Hayır. Ayasofya’nın üst katındaki galeri bölümünü ziyaret etmek isteyen Türk vatandaşları, tıpkı yabancı turistler gibi Bab-ı Humayun tarafında inşa edilen yeni kapıdan 25 Euro ödeyip bu alana girebilecek. 2020’de cami olarak kapılarını açan Ayasofya’yı, müze olduğu dönemde Müze Kart sahibi Türk vatandaşları ücretsiz bir şekilde ziyaret edebiliyordu.

Dünyadaki uygulamalar nasıl?

Ayasofya’daki yeni dönemle birlikte dünyadaki uygulamalar da gündeme geldi. Paris’in sembollerinden Notre Dame Katedrali büyük yangın öncesinde ibadet amacıyla gelen herkese ücretsizdi. Benzeri bir uygulama katedralin giriş kısmındaki narteks, doğu kısmındaki apsis ve batı tarafındaki atrium da ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebiliyor. Ancak katedralin bin yıllık tarihinde koleksiyonuna eklenen çeşitli mücevher ve kutsal eşyaların muhafaza edildiği odaları ziyaret etmek isteyen turistler bunun için ücret ödüyordu. Beş yılı aşkın bir süredir restorasyon çalışmalarının devam ettiği katedralin yenilenmiş halindeki uygulama ve olası ücret tarifesi şimdilik bilinmiyor.

Bir diğer örnek için rotamızı Berlin’e çeviriyoruz. Kentin en ünlü yapılarından Kaiser Wilhelm Anıt Kilisesi’nin 2. Dünya Savaşı’nda ayakta kalan kısmında bulunan ziyaret alanını turistler ücretsiz gezebiliyor. Barcelona’da Gaudi’nin şaheseri Sagrada di Familia 2010 yılından bu yana ibadete açık ve ücretsiz. Ama meşhur kulelerine çıkmak isterseniz bedeli 13 euro.

2023 yılında Türkiye’de en önemli 10 arkeolojik keşif