Sanat endüstrisi giderek daha fazla süper zenginlere bağımlı hale geldi

2020 yılından itibaren sanat dünyası, süper zenginlere daha da bağımlı bir hale geldi. 2022’de 1 milyon doların üzerinde satılan eserler müzayede satışlarının yüzde 60’ını oluştururken bu oran 2019’da yüzde 55, 10 yıl önce ise yüzde 45’ti. En pahalı eserlerin alımını gerçekleştiren müşteri kitlesi ise doğal olarak çok küçük bir kitle.

Sektörün performansı, yaklaşık 2 bin 600 milyarderden oluşan küçük bir grubun performansıyla doğrudan ilintili bir hale geldi. Koronavirüs salgınının ilk günlerinde teknoloji hisseleri yükselişe geçerken, 2020 yılında bu küme servetlerini neredeyse üçte bir oranında artırdı. Bu durum sanat piyasasının zirvesindeki satışların artmasına da katkı sağladı.

2022’de 10 milyon doların üzerindeki sanat eserlerine yapılan harcamalar 2020’ye kıyasla yüzde 177 artış gösterdi. Daha ucuz sanat eserlerine olan talep, işten çıkarmaların en çok teknoloji gibi sektörlerdeki iyi maaşlı profesyonelleri vurması nedeniyle o kadar coşkulu olmadı. Elbette en üst ve daha alt kesimler arasında uçurum yeni bir şey değil. Çok da uzak olmayan geçmişe dönüp baktığımızda 2022’de 10 milyon doların üzerindeki eserlerin satış adedi 2009 yılına göre yüzde 700 gibi devasa bir farkla artış göstermiş durumda.

Aralarında Francis Bacon, Mark Rothko ve Andy Warhol gibi isimlerin yer aldığı bazı sanatçıların eserleri en üst segmentteki birkaç bin milyarderin zevklerine hitap etmeye devam ediyor. Sayıları yirmiyi aşmayan bu sanatçıların eserlerinin satışından elde edilen gelir, toplam gelirin yüzde 56’sında tekabül ediyor. Geçen yıl Andy Warhol’un  Marilyn Monroe’yu resmettiği tablosu 195 milyon dolara alıcı bularak müzayedede satılan en pahalı ikinci eser olmuştu.

Son 10 yılda yerinde saydı

Birkaç bin milyarderin yön verdiği ve büyük meblağların konuşulduğu sanat endüstrisinde daha alt seviyelerde gözlenen talep azalması satışların da düşmesini beraberinde getirdi. Piyasadaki dalgalanmalardan da etkilenen kitle bir süredir oldukça temkinli. Hal böyle olunca orta segmente hitap eden sektör son 10 yılda hiçbir büyüme kaydedemedi.

Sanatta cinsel sansür: Kraliçe Victoria’nın sarayında yonca yapraklı bir Davut heykeli