Sudan’da mahkumlar serbest bırakıldı: El Beşir askeri hastanede

Sudan’ı 30 yıl boyunca yöneten Devlet Başkanı Ömer El Beşir; şu anda çatışma halinde olan Abdulfettah El Burhan ile Muhammed Hamdan Dagalo’nun işbirliği sonucunda 2019’da devrilmişti. Sudan’ın batısındaki Darfur’da 2000’li yıllarda yaşanan çatışmalar sırasında işlediği iddia edilen soykırım ve diğer suçlardan dolayı Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) El Beşir hakkında tutuklama kararı çıkarmıştı.

El Beşir devrildikten sonra başa kimin geçeceği tartışma konusu oldu. Önce ordunun eline geçen yönetim daha sonra sivillerin de katılımının olduğu başka bir yapıya geçiş yaptı. Ancak 2021’de El Burhan, Dagalo’nun da yardımıyla darbe yaparak yönetimi ele geçirdi.

Ne ideoloji açısından ne de mezhep bakımından birbirinden çok farklı olmayan bu iki tarafı 15 Nisan’dan beri karşı karşıya getiren ise son zamanlarda halihazırda biriken ve 15 Nisan’da fitili ateşlenen iktidar mücadelesi. Her iki taraf da ülkeye sözde demokrasiyi getireceğini iddia ediyor. Bu kapsamda El Burhan öncülüğündeki ordu ile Dagalo liderliğindeki paramiliter örgüt Hızlı Destek Güçleri (RSF) başta Hartum olmak üzere pek çok kentte birbiriyle savaş halinde.

Mahkumlar serbest kaldı

Çatışmalar hafta sonu Hartum’daki Kober cezaevine kadar ulaştı. Yetkililer, dün yaptıkları açıklamada RSF güçlerinin cezaevine girerek bazı cezaevi görevlilerini öldürdüğünü söyledi. Ordu ile işbirliği halindeki polis güçleri, PSF’in hapishanedeki tüm mahkumları serbest bıraktığını bildirdi.

İnternette dolaşıma giren videolarda da uzun bir sıra oluşturan mahkumların, omuzlarına astıkları çantalarıyla tesisten ayrıldıkları görüldü. Polis, bölgedeki diğer cezaevlerinin de RSF tarafından hedef alındığını söyledi. Dagalo ise iddiaları reddederek, bunun ordunun El Beşir’i yeniden iktidara getirme planının bir parçası olarak tesisi ‘zorla tahliye etmesi olarak’ değerlendirdi.

Thousands of inmates have escaped from prisons around Sudan, including the jail where former president Omar al-Bashir was being held.

This has led to questions about where Bashir is now ⤵️ pic.twitter.com/amirpzsAki

— Al Jazeera English (@AJEnglish) April 25, 2023

‘Hayatımız tehlikedeydi’

UCM tarafından hakkında tutuklama kararı çıkarılan bir diğer isim Ahmed Harun ise Sudan televizyonunda yayımlanan açıklamasında kendisinin ve Beşir hükümetinin eski yetkililerinin Kober cezaevinden ayrılmalarına izin verildiğini söyledi. Harun, çatışmalar yüzünden sıkıntıya giren yiyecek, su ve güvenlik ihityaçları için hapishaneyi terk ettiklerini söyledi.

Yargı devreye girdiğinde mahkeme önüne çıkmaya hazır olduğunu iddia eden Harun, kendi güvenliğinin sorumluluğunu alacağını da sözlerine ekledi.

Öte yandan Kober cezaevinde pek çok aktivist de yatıyordu. Savunma avukatlarının açıklamalarına göre serbest kalan aktivistlerden Ahmed El Fatih, polis karakoluna teslim olmak istemiş ancak çatışmanın ortasında işler halde bir karakol bulamamış. Aktivistler de hapishanede yiyecek ve suyun azalması nedeniyle hayatlarının tehlikede olduğunu söyledi.

Sudan’da bu kez biyolojik kabus: Ölümcül virüsler bulunan laboratuvarda işgal