Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhur İttifakı adayı Tayyip Erdoğan ve ATA İttifakı adayı Sinan Oğan’ın cumhurbaşkanlığı için yarıştığı seçimlerde önem taşıyan bir konu da son yıllarda yaşanan felaketler. Bunlar arasında akla ilk gelenler 2014’te yaşanan ve hâlâ madencilerin eylem yaparak hakkını aradığı Soma maden faciası, 2018 seçimlerinden bir ay sonra yaşanan Çorlu tren faciası ve geçen yıl yaşanan Amasra maden faciası. Söz konusu olayların yaşandığı illerde durum şöyle:
Manisa
Manisa’da açılan yüzde 97,9 sandık oranına göre AKP oyların yüzde 31,23’ünü, CHP yüzde 29,56’sını, MHP yüzde 14,19’unu ve İYİ Parti de yüzde 11,26’sını aldı. AKP ve CHP 4’er vekil çıkarırken, MHP ve İYİ Parti birer vekil çıkardı. Manisa’nın bir ilçesi olan Soma’da 13 Mayıs 2014’te yaşanan ve 301 madencinin hayatını kaybetmesine neden olan maden faciasından 4 yıl sonra gerçekleşen bu seçimlerde Soma’da AKP yüzde 35,52, CHP 27,60, İYİ Parti 10,17, BBP 9,51 ve MHP 7,11 oy aldı.
Manisa’da 2018 seçimlerine katılım oranı yüzde 91,53’tü. Cumhurbaşkanlığında Tayyip Erdoğan yüzde 48,61, Muharrem ince 34,64, Meral Akşener 11,04 ve Selahattin Demirtaş 4,86 oranında oy almıştı. 1.073.362 kayıtlı seçmenden 958.932 kişinin oy kullandığı kentten 10 milletvekili çıkmıştı. Bu milletvekillerinden 5’i AKP, 3’ü CHP, biri MHP ve biri İYİ Parti’dendi. AKP ve MHP’nin oluşturduğu Cumhur İttifakı’nda toplam oy oranı yüzde 51,6’yken; bunlardan yüzde 40.06’sını AKP, yüzde 11,48’ini ise MHP oluşturuyordu. Toplamda 40,83’lük bir orana sahip Millet İttifakı’nda ise oy dağılımları şöyleydi: CHP yüzde 26,41, İYİ Parti yüzde 13,64 ve Saadet Partisi yüzde 0,93’lük bir oy oranına sahipti. Seçimlere bağımsız katılan HDP ise oyların yüzde 7’sini almıştı.
2018’de Soma’daki oy dağılımları ise şöyleydi: AKP yüzde 48,43 ile ilk sırada yer alırken onu; yüzde 23,68 ile CHP, yüzde 12,11 ile İYİ Parti, yüzde 11,23 ile MHP, yüzde 2,79 ile HDP ve son olarak yüzde 1,27 ile Saadet Partisi takip etti. Cumhurbaşkanlığında ise Erdoğan yüzde 57,01 oranında oy almıştı.
Bu noktada AKP’nin oylarının yüzde 13’lük bir düşüş yaşadığı görülüyor. Ancak bu oylar muhtemelen ittifakları olan BBP’ye ve MHP’ye gitti. Zira BBP yüzde 9’luk bir oy oranına sahipken, MHP’nin oranları 4’lük bir artış gösterdi.
Tekirdağ
Sandıkların yüzde 96,8’inin açıldığı Tekirdağ’da Millet İttifakı yüzde 47,82, Cumhur İttifakı ise yüzde 39’luk bir oy oranı aldı. CHP’nin oy oranı 36,46 ve İYİ Parti’ninki ise 11,36’yken; AKP’nin 30,46, MHP 6,38 oy aldı. CHP 4, AKP 3 ve İYİ Parti bir vekil çıkardı. Tekirdağ’ın bir ilçesi olan ve 8 Temmuz 2018’de 7’si çocuk 25 kişinin hayatını kaybettiği tren kazasına sahne olan Çorlu’da ise CHP yüzde 41,84, AKP 27,38, İYİ Parti 11,51, Yeşil Sol ise 5,81 oy aldı.
Tekirdağ’da 2018 seçimlerinde oy kullanma oranı yüzde 89,52’ydi. Cumhurbaşkanlığında İnce yüzde 47,20, Erdoğan 40,31, Akşener 7,53 ve Demirtaş 4,28 oranında oy almıştı. 756.497 kayıtlı seçmenden 664.389’unun oy kullandığı kentten toplam 7 milletvekili çıkmıştı. Bu milletvekillerinden 3’ü CHP, 3’ü AKP ve biri de İYİ Parti’dendi. Cumhur İttifakı toplamda yüzde 42,29’luk bir oy oranına sahipken, bu oranın yüzde 34,73’ünü AKP, yüzde 7,56’sını MHP oluşturuyordu. Millet İttifakı’nda ise toplamda yüzde 50,71 olan oy oranının yüzde 38,18’ü CHP, yüzde 11,74’ü İYİ Parti ve yüzde 0,79’u Saadet Partisi’nindi. Seçime bağımsız katılan HDP ise yüzde 6,46’lık bir oy oranına sahipti.
2018’de Çorlu’da durum şöyleydi: CHP yüzde 42,79’luk oy oranı ile ilk sırada yer alırken onu; yüzde 30,52 ile AKP, yüzde 12,34 ile İYİ Parti, yüzde 6,71 ile HDP, yüzde 6,58 ile MHP ve son olarak yüzde 0,74 ile Saadet Partisi takip ediyordu. Cumhurbaşkanlığında ise İnce yüzde 53,03 oranında oy almıştı.
Çorlu’da partilerin genelinde düşüş yaşandığı söylenebilir. Bu da oyların seçime katılan diğer partilere dağıldığını gösteriyor.
Bartın
Bartın’da sandıkların yüzde 87,3’ü açıldı. 156.469 kayıtlı seçmenden ise 118.663’ü oy kullandı. AKP bu oylardan yüzde 36,25’ini AKP, 32,18’ini CHP, 23,53’ünü ise MHP aldı. Bartın’ın bir ilçesi olan Amasra’da 14 Ekim 2022’de yaşanan ve 42 madencinin hayatını kaybettiği tren faciasından 4 sene önce gerçekleşen seçimde Amasra’da ise CHP yüzde 43,26, AKP 26,99, MHP ise 21,09 oy aldı. Kentte AKP ve MHP birer oy aldı.
Bartın’da 2018 seçimlerinde oy kullanma oranı yüzde 86,23’tü. Cumhurbaşkanlığında Erdoğan yüzde 60,51, İnce 30,20, Akşener 6,81 ve Demirtaş 0,57 oranında oy almıştı. 149.490 kayıtlı seçmenden 131.260’ının oy kullandığı kentten toplam 2 milletvekili çıkmıştı. Bu milletvekillerinden biri AKP, diğeri ise CHP’dendi. Cumhur İttifakı toplamda yüzde 64,06’lık bir oy oranına sahipken, bu oranın yüzde 47,03’ünü AKP, yüzde 17,03’ünü MHP oluşturuyordu. Millet İttifakı’nda ise toplamda yüzde 33,42 olan oy oranının yüzde 25,46’sını CHP, yüzde 5,84’ü İYİ Parti ve yüzde 2,12’si Saadet Partisi’nindi. HDP ise yüzde 1,72’lik bir oy oranına sahipti.
Amasra’da ise durum şöyleydi: CHP yüzde 37,5’lik oy oranı ile ilk sırada yer alırken onu; yüzde 35,7 ile AKP, yüzde 15,1 ile MHP, yüzde 7,2 ile İYİ Parti, yüzde 1,9 ile HDP ve son olarak yüzde 1,3 ile Saadet Partisi takip ediyordu. Cumhurbaşkanlığında ise Erdoğan yüzde 46,87 oranında oy almıştı.
AKP’nin Amasra’daki oylarında yüzde 9’luk bir düşüş olurken, MHP’nin oyları yüzde 6 oranında yükseldi. CHP ise yüzde 6’lık bir yükseliş yaşadı.
Milli görüşün merkezi Konya’da sonuç: AKP’nin oyları düştü, YRP vekil çıkardı
Oyunlar ve Bulmacalar