Kritik zirve öncesi ABD müdahalesi: ABD Başkanı Joe Biden, İsveç Başbakanı’yla görüşecek
NATO üyeleri iki gün sürecek zirve için Vilnius'ta. İttifakta anlaşmazlık yaratan İsveç'in NATO üyeliği meselesi, Erdoğan'ın yeşil ışık yakmasıyla çözülürken, bir diğer anlaşmazlık olan Ukrayna'nın üyeliği hâlâ sürüncemede. ABD Başkanı Biden'ın açıklamaları, bunun yakında olmayacağına işaret ediyor.
NATO üyeleri, bugün Ukrayna konulu zirve için Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta bir araya geliyor. Gündem konularından biri İsveç’in birliğe üyeliğinin kabul edilmesiydi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un dün akşam bir araya geldi ve Stoltenberg, Erdoğan’ın İsveç’in ittifaka üyeliğinde mutabık kaldığını bildirdi.
İttifakı zora sokan bir diğer anlaşmazlık ise Ukrayna’nın birliğe ne zaman üye olacağı. İttifakın özellikle doğusundaki ülkeler, Ukrayna’nın ittifaka üyeliğinin Rusya’yı saldırganlığından caydırıcı bir etki yaratacağını savunurken, ABD ise işgal altındaki ülkenin üyeliğine pek sıcak bakmıyor.
Bu konudaki tutumunu CNN’den Fareed Zakaria’ya verdiği demeçte açık açık belirten Biden, “NATO’da şu anda Ukrayna’yı ittifaka katıp katmama konusunda oybirliği olduğunu düşünmüyorum” dedi.
Birliğin ortak savunma taahhüdüne dikkat çeken Biden sözlerine, “Savaş devam ederse hepimiz bir parçası haline geliriz. Bu durumda da Rusya ile savaşa girmiş oluruz” diyerek devam etti. ABD Başkanı, Ukrayna’nın üyeliğe kabulü için demokratikleşme gibi yerine getirilmesi gereken başka koşullar olacağını da sözlerine ekledi.
Biden, ABD’nin en yakın müttefiklerinin çoğunda yasaklanan misket bombalarını Ukrayna’ya verme kararını da savundu. Bunun kendisi için zor bir karar olduğunu belirten Biden, Ukrayna’nın cephanesinin azalmasından dolayı ya misket bombası tedarik etmek ya da Ukrayna’yı savunmasız bırakmak arasında kaldığını söyledi.
Bu arada NATO zirvesinde en merak edilen sorulardan biri de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin zirveye gelip gelmeyeceğiydi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg daha önce gazetecilere yaptığı açıklamada, Zelenski’nin zirvenin NATO-Ukrayna Konseyi’nin açılış toplantısına katılacağını söylemiş ancak bunun internet üzerinden mi yoksa yüz yüze mi olacağı belirtilmemişti.
Bloomberg, Zelenski’nin zirve için 12 Temmuz’da Vilnius’ta olacağını söylüyor. NATO’nun internet sitesinde Zelenski ve Stoltenberg’in ikili görüşme sonrası basın toplantısı düzenleyeceği yazıyor. Halbuki Zelenski henüz resmi bir açıklama yapmadı. Daha önce Zelenski ittifaktan üyelik daveti almadığı ya da ‘bir çeşit sinyal’ verilmediği sürece 11-12 Temmuz’daki zirveye katılmasının ‘bir anlamı olmayacağını’ söylemişti.