Troya Müzesi: Troyalı kadınların acısını hissetmek istedik
Homeros'un İlyada Destanı'nda anlattığı Troyalı Helen, 2700 yıl sonra Prof. Naci Kalmukoğlu'nun yaptığı bir tablodan esinlenilerek yeniden hayat buldu. Esmer olarak resmedilen Helen'in sarışın olduğu iddia edilince Troya Müzesi müdürü açıklama yaptı: Türk Helen tipi resmedildi.
Netfyix’te yayınlanan ‘Kleopatra’ dizisi sonrası Kleopatra’nın fiziki özelliklerine dair tartışma sıcaklığını korurken biz de de bir Troyalı Helen tartışması başladı.
Son yıllarda dünya çapında pek çok ödül kazanan hatta bu yüzden adı ödül avcısı müzeye de çıkan Troya Müzesi’nin sosyal medya hesabından birkaç gün önce ‘Troyalı Helen’ adlı bir tablo paylaşılmıştı. Esmer olarak resmedilen Troyalı Helen’in sarışın ve mavi gözlü olduğuna dair itarazlar gelince müzenin müdürü Rıdvan Gölcük, Prof. Dr. Naci Kalmukoğlu’nun resmettiği ve tartışmalara neden olan tablo hakkında açıklamalarda bulundu.
Rıdvan Gölcük ‘Troyalı Helen’ gelen tepkiler hakkında yaptığı açıklamada: “Prof. Dr. Naci Kalmukoğlu’nun tasarladığı Helen esmer, siyah gözlü, belki biraz balık etli, daha çok Türk tipine uygundu ve bize çok samimi geldi. O canlandırmayı takipçilerimiz ile paylaştık. Takipçilerimiz, ‘Esmer Helen olur mu?’, ‘Helen’in sarışın olması lazım, mavi gözlü olması lazım’ gibi yorumlar yaptılar. Bu tartışmalar derinleşince baktık ki bu durum görme biçimiyle alakalı. Modernitenin bir görme biçimi bu. Belki buna Hollywood etkisi de diyebiliriz” dedi.
Açıklamalarına devam eden müze müdürü Rıdvan Gölcük, Batı merkezli görme biçiminin Troyalı Helen algısını da şekillendirdiğini vurguladı. Gölcük sözlerine şu şekilde devam etti: “Batı onu nasıl tanımlamışsa biz de çağı öyle algılamaya devam ediyoruz gibi bir durum var. Bizim Helen’i çizen Kalmukoğlu da Ukrayna’da Harkov’da dünyaya geliyor, yıllar sonra Naci ismini alıyor, Türk vatandaşlığına geçiyor. Özellikle İstanbul ile ilgili de çok iyi işleri var ve dünyanın en büyük müzayedelerinde de eserleri satılmış çok meşhur bir ressam. Kalmukoğlu, Helen ile harika bir iş yapmış. Yani Batı’nın çizdiği Helen tipi dışında bir Türk Helen tipi çizmiş” dedi.
Rıdvan Gölcük, bu tartışmalar sürerken Troyalı Helen’i canlandırma fikrinin ortaya çıktığını ve bunun için müzede görevli arkeolog Hazal Fırat’ı seçtiklerini söyledi. Müzede çalışan Arkeolog Hazal Fırat’ın, Kalmukoğlu’nun resmettiği tarihi isme çok benzediğini ifade etti. Bu canlandırmayı belli aralıklarla katılımcılara aktarmak istediklerini vurgulayan Rıdvan Gölcük, “Bizim Troya’yı algılayışımız, Troya kahramanlarını ve Homeros’u algılayışımızı temelde şekillendiren şey aslında, bu canlandırmanın bir örneği” dedi.