Google, 6 Şubat depremleri sırasında umulan uyarı mesajını iletememiş

6 Şubat’ta gece 04.17’de Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve büyük bir yıkıma yol açan depremle ilgili BBC’nin Newsnight programının yaptığı çarpıcı araştırma Google’ın başarıyla çalıştığını söylediği deprem uyarı sisteminin umulan uyarıları gönderemediğini ortaya koydu. 

Depremin kısa süre öncesinde ya da sırasında telefonlar üzerinden halka uyarı gönderilmesine yönelik denemeler ABD’nin Kaliforniya eyaletinde uygulanmaya başlamış ve 2022’de başarılı bir deneyim de yaşanmıştı. Kaliforniya’da 2022’de meydana gelen 6.4 büyüklüğünde depremde ana sarsıntıdan önce insanlara önlem alabilmek için değerli saniyeler kazandırılmıştı. Bununla birlikte dakikalar önce depremi haber verebilecek bir teknolojinin denendiği bilgisiyle BBC haberinde karşılaştık.

BBC haberinde Google’ın, uyarı sistemiyle depremlerden bir dakika öncesine kadar Android tabanlı telefonlar üzerinden kullanıcılara bildirim gönderebilecek teknolojiye sahip olduğunu belirttiğini yazılıyor. Google uyarıyı Kahramanmaraş depreminde de milyonlarca kişiye gönderdiğini iddia ederken BBC, depremden etkilenen üç bölgedeki araştırmasında bu uyarıyı almış herhangi bir kişiye ulaşamadığını açıklıyor.

Pasifik Kuzeybatı Sismik Ağı’nın direktörü Prof. Harold Tobin, “Eğer bu Google’ın bir vaadiyse, bu vaat örtülü bile olsa depremler öncesinde erken uyarı sistemi hizmeti sunmayı vadediyorsa, o zaman beklentiler yükselir” diyor ve şöyle devam ediyor: “Böylesi hayat memat meselesinde vaatlerinin arkasında durmak gibi sorumlulukları var.”

Google’ın bu sistemden sorumlu yöneticilerinden Micah Berman, BBC’nin sorularına verdiği cevabında sistemin çalıştığı konusunda ısrar ederken, “Bu sistemin devreye girdiğine ve uyarılar gönderdiğine eminiz” ifadesini kullanıyor ancak şirket uyarıların yaygın şekilde insanlara gittiğini kanıtlayamadı.

7.8 büyüklüğündeki ilk depremin ardından 13.14’te merkez üssü Elbistan olan yeni deprem meydana gelirken, BBC bu ikinci deprem için uyarı aldığını söyleyen az sayıda kişiye ulaşmış.

Google’ın Android Deprem Uyarı Sistemi, 2021’in haziran ayında Türkiye’de faaliyete geçmişti. Akıllı telefonlar sarsılmayı tespit edebilen küçük ivmeölçerlere sahip olduğu için, birçok telefonun aynı anda sarsılmasını değerlendiren Google, depremin merkezini belirleyip sarsıntının şiddetini de tahmin edebiliyor. 4.5 üzerindeki depremde Android sistemi uyarı gönderebiliyor.

BBC’nin konuştuğu insanlar, depremden saatler, günler ve haftalar sonra dahi sistemden kendilerine gelen herhangi bir uyarı olmadığını söylüyorlar.

Deprem bölgesinde tespit ettiklerini Google yöneticilerinden Berman’a soran BBC ekibi şunu söylemiş: “Çok şiddetli ve yıkıcı ilk deprem sırasında uyarı sistemi kullanıcılar dikkatlerini bambaşka şeylere yönelttikleri için arka planda kalmış olabilir. Bence bu en muhtemel açıklama gibi görünüyor.”

Google’ın tek kanıtı 13 paylaşımlık bir PDF olmuş

Google’ın BBC’ye sunduğu tek kanıt belgesi, şirketin o gün uyarı hakkında konuşan 13 sosyal medya gönderisini topladığı bir PDF belgesi olmuş.

BBC bu gönderileri paylaşanlarla da iletişime geçmiş. Adana’da uyarı aldığını belirten Rıdvan Güntürk, paylaşımının ikinci deprem için olduğunu, ilk deprem için bir uyarı almadığını söylemiş.

Sosyal medya paylaşımlarından sadece biri, ilk depremle ilgili uyarıyı açıklamış. BBC’ye konuşan kişi, bir uyarı aldığını düşündüğünü ancak olayın vahameti nedeniyle bundan emin olamadığını söylüyor.

Google, röportajdan sonra BBC’ye yaptığı açıklamada, “Yıkıcı bir deprem sırasında, kullanıcıların bir uyarıyı alıp almayacağını, fark edip etmeyeceğini veya uyarıya tepki verip vermeyeceğini etkileyebilecek bir sürü faktör var. Bunlar arasında depremin özellikleri ve internet bağlantısının olup olmadığı da yer alır” ifadelerini kullandı.