Juan Martin Del Potro Amerika’da veda etmek istiyor
7 yaşında verdiği sözü tuttu. Dünyanın 1 numarasına yükselmekle kalmadı, profesyonel tenis tarihinde 24 grand slam şampiyonluğu bulunan tek oyuncu oldu. Gluten duyarlılığından aşı karşıtlığına Novak Djokovic'in öyküsü...
Sezonun son grand slam tenis turnuvası ABD Açık’ta tek erkekler finalinde Daniil Medvedev’i 3-0 mağlup eden Novak Djokovic kariyerinin 24. grand slam şampiyonluğunu elde etti. Bu aynı zamanda tarihi bir şampiyonluktu. Sırp raket, 23 şampiyonluğu bulunan ABD’li Serena Williams’ı geçerek en çok grand slam kazanan tenisçi oldu. Bu başarı kolay gelmedi. İşte hedefleri olan bir çocuğun süper bir şampiyona dönüşmesinin öyküsü…
Novak Djokovic 22 Mayıs 1987 yılında Belgrad’da doğdu. Çocukluğunun büyük bir bölümünü ailesinin bir pizza salonu işlettiği küçük Sırp dağ beldesi Kopaonik’te geçirdi. Babası Srdjan eski bir profesyonel kayakçıydı. Dört yaşındayken televizyonda bir tenis maçı izledi ve hayatı değişti. Babası ona küçük bir raket aldı. 2014 yılında CNN’e verdiği bir söyleşide Djokovic, “Birdenbire olan bir şeydi. Tenise aşık oldum” diyecekti.
Altı yaşındayken Kopaonik’te, Sırbistan doğumlu eski dünya 1 numarası ABD’li Monica Seles ile çalışmış olan Sırp antrenör Jelena Gencic tarafından fark edildi. Gencic, onun ailesine “Djokovic, Monica Seles’ten bu yana gördüğüm en büyük yetenek” diyordu. İkili, beş yıl boyunca birlikte çalıştı. Bu sürede Gencic öğrencisine klasik müzik dinlemekten, Puşkin okumaya kadar pek çok hayat dersi verdi. Djokovic, 2013 Fransa Açık sırasında Gencic’in ölüm haberini aldığında büyük bir üzüntü yaşadı ve maç sonrası basın toplantısını iptal etti.
1994 yılında, o zamanlar yedi yaşında olan Djokovic Sırbistan televizyonuna çıktı ve kendinden emin bir şekilde şunları söyledi: “Benim için hedef dünya 1 numarası olmak.”
Bu hedefi 17 yıl sonra 2011’de ilk Wimbledon şampiyonluğunu kazandıktan sonra gerçekleştirecekti. Dünya 1 numarasına yükselen ilk Sırp tenisçi olacaktı. Ancak Djokovic bunun için çok önemli badireleri atlatmak zorunda kalacaktı.
11 yaşında Belgrad’daki yatağında uyurken büyük bir patlamanın ardından hava saldırısı sirenlerinin sesiyle uyandı. Tarih 24 Mart 1999’du. NATO, o dönem ismi Yugoslavya olan ülkenin başkanı Slobodan Miloseviç’in Kosova’da yaptığı operasyona müdahale etti. Uçaklar Belgrad’ı bombalarken Djokovic ailesinin evinde büyük bir panik vardı. Babası Srdjan, ilk patlamanın ardından başını radyatöre çarparak bayılan annesi Dijana’ya yardım ederken, Novak Djokovic zifiri karanlık dairelerinde kardeşleri sekiz yaşındaki Marko ve dört yaşındaki Djordje’yi aradı. O günden itibaren kardeşlerinin güvenliğinden kendisini sorumlu tuttu. Annesinin bilinci yerine geldikten sonra Djokovic ailesi Belgrad’ın ışıksız sokaklarında bomba sığınağı olan teyzesinin apartmanına ulaşmaya çalıştı. Anne ve babası küçük kardeşlerini kucaklayarak sokaklarda koştururken, Djokovic sokakta düştü ve kendini yapayalnız buldu. 2013 tarihli ‘Kazanmak için servis at’ isimli otobiyografisinde bu anları şöyle anlatıyordu: “Ve sonra her şey oldu. Binamızın çatısından bir F-117 bombardıman uçağı geçiyordu. Uçak, tam başının üzerinden lazer güdümlü iki füze atttı ve bu füzeler birkaç sokak ötedeki bir hastane binasına isabet etti. Havadaki kumlu, tozlu, metalik kokuyu ve tüm şehrin bir mandalina gibi nasıl parladığını hatırlıyorum.”
Djokovic uzakta anne babasını ve kardeşlerini gördü ve hepsi güvenli bir şekilde barınağa ulaşana kadar peşlerinden gitti. Sığınakta saklanan yaklaşık 20 aile vardı. Djokovic, o günü hiç unutmayacağını vurguluyor: “Ağlayan çocuklar vardı. Gecenin geri kalanında titremem hiç durmadı. Yaşananlar beni asla terk etmeyecek. Bugün bile yüksek sesler beni korkutuyor.”
Djokovic, 2015’te CNN televizyonuna verdiği bir röportajda, NATO’nun 78 gün süren harekatı boyunca her geceyi ailesiyle birlikte saat 8’den itibaren sığınakta geçirdiklerini söyleyecekti: “O zamanlar kesinlikle hiç kimsenin yaşamasını istemediğim bir dönem. İki buçuk ay boyunca her gün ve gece şehre bombalar yağdı. Başımızın kaldırdığımızda uçaklar gördük ve roketler ve bombalar hemen yanı başımızı vuruyordu.”
Bombardıman sürerken kendisini ‘çaresiz’ hissetse bile bu onu tenis oynamaktan alıkoymadı. NATO uçaklarının aynı yeri iki kez hedef almaması umuduyla, Gencic tarafından Belgrad’da en son bombaların düştüğü yerlere göre seçilen yerlerde günde beş saat antrenman yaptı.
Otobiyografisinde Djokovic şöyle yazacaktı: “Benim gibi Sırbistan’da büyüyen bir çocuğun tenis şampiyonu olması? En iyi koşullarda bile bu pek olası değildi. Ve bombalar düşmeye başladığında daha da olanaksız hale geldi. Hava operasyonu başladığında korkudan felç olmuşken, saldırılar devam ettikçe bir şeyler değişti. Korkmayı bırakmaya karar verdik. Bu kadar çok ölümden, bu kadar çok yıkımdan sonra saklanmayı bıraktık. Gerçekten güçsüz olduğunuzu fark ettiğinizde, özgürlük duygusu sizi ele geçiriyor.”
Bombalı saldırılar tenis kariyerini kolayca sona erdirebilecek olmasına rağmen, Djokovic’in hayata farklı bir şekilde bakmasını sağladı. Sırp tenisçi 2015’te yaptığı açıklamada şunları söyledi: “O günler, hayatımdaki değerlere çok daha fazla önem vermemi sağladı. Tenisten aileye kadar. Hiçbir şeye sahip olmamanın ve sonra da dünyanın zirvesinde olmanın nasıl bir his olduğunu biliyorum. Dolayısıyla bu zıtlık bana hayatta doğru perspektifi veriyor.”
10 Haziran 1999’da Miloseviç’in Kosova’dan askerleri çekmeyi kabul etti ve hava saldırıları sona erdi. O yılın eylül ayında, artık 12 yaşında olan Djokovic, eski Yugoslav profesyonel Niki Pilic’in tenis akademisinde eğitim almak üzere Sırbistan’dan ayrılarak Almanya’nın Münih kentine gitti. Dört yıl sonra profesyonel oldu.
Profesyonel tenisteki kariyeri yeni başlamışken lisede Jelena ile tanıştı. Beraber teniz oynayan çift 2005’te çıkmaya başladı. Jelena, İtalya’nın Milano kentindeki Bocconi Üniversitesi’nde pazarlama eğitimi almaya devam ederken, Novak Djokovic teniste kariyerini büyütmeye devam ediyordu. Karadağ’da 10 Temmuz 2014’te evlendiler. Djokovic, düğünden beş gün önce, Roger Federer’i beş set sonunda devirerek ikinci Wimbledon şampiyonluğunu kazanmıştı.
Teniste kariyerinin ilk yılları istediği gibi geçmedi. Dünyanın 1 numarası olma hedefinin uzağındaydı. Otobiyogrifisinde 2008 yılı için şunları söylüyordu: “Belki de sorunum fiziksel değil, zihinseldi. Zihnime dinginlik kazandırmak için meditasyona, ardından da yogaya başladım. Antrenmanlarım bir takıntı halini aldı: Her gün, günde 14 saat yalnızca zihinsel ve fiziksel oyunumu geliştirmeye odaklandım. Bu süreçte dünyanın en iyi 10 tenisçisinden biri oldum. Ama benim bir hayalim vardı ve bu, en iyilerden biri olmak değildi. Dünyada en iyi olan iki oyuncu -Roger Federer ve Rafael Nadal- vardı. Onlar için ben, işleri zorlaştığında her an defedilecek, ara sıra sorun çıkaran bir baş belasından başka bir şey değildim. Bu adamlar elittiler. Bense bir alt sınıfta kalmıştım.”
2010 Avustralya Açık’ta Jo-Wilfried Tsonga’ya kaybettiği çeyrek final kariyerinin dönüm noktalarından biri oldu. Maç sırasında nefes alamıyordu. Doktor Igor Cetojevic, onu televizyonda görüp teşhisini koydu. Sorun sindirim sistemindeydi. Gluten, Djokovic’e iyi gelmiyordu. Cetojevic, antrenörü Marian Vajda vasıtasıyla Djokovic’e ulaştı. Teşhis doğruydu. Djokovic, tüm beslenme alışkanlıklarını kökten değiştirdi. Sonrasında kilo verdi ve esnekliği inanılmaz arttı. Dayanma gücüne gelince sonsuz bir enerjiye kavuşmuş gibiydi. Djokovic bir söyleşisinde şöyle diyecekti: “Artık benimle ilgili yazıların çoğunda glutensiz diyetimden bahsediliyor. Hayatımdaki bu değişikliğin başarımdaki en büyük sır olduğunu söylüyorlar. Tam öyle değil. Evet, büyük bir değişiklik ve bana çok yardımı dokundu ancak maçları, bir anda, sadece glutensiz beslendiğim için kazanmaya başlamadım.”
Bu tespit de doğruydu. Fiziksel olarak daha iyi hale gelmiş olması özgüvenini arttırmış kortlarda bir canavar yaratmıştı.
Kovid-19 salgını Novak Djokovic’in kariyerinde rekorlarını kırmasını engelledi. Tenisçi ”Uzman değilim ama vücudum için neyin en iyi olduğunu seçme hakkına sahip olmalıyım” diyerek aşı olmayı reddetmişti. Haziran 2020’de Kovid’e yakalanan Djokovic bir Facebook canlı yayınında ”Turnuvalarda yarışabilmek için birileri tarafından aşı olmaya zorlanmak istemem. Kovid-19 gibi sahtekarlara karşı metabolizmamızı nasıl güçlendirebileceğimiz konusuyla yakından ilgiliyim” demişti. Aşı olmaması nedeniyle 2022’de Avustralya ve ABD Açık turnuvalarına katılamadı. Sırp raket bu yıl aşı zorunluluğunun kalkmasıyla iki turnavaya da katıldı ve kazandı.
Novak Djokovic, ABD Açık’ı kazanarak 24 grand slam kazanan profesyonel tek tenisçi olurken rekorları bununla sınırlı değil. Bu yıl Avustralya Açık, Roland Garros ve ABD Açık’ı kazanan Sırp raket, bir sezonda dört kez (2011, 2015, 2021, 2023) üç büyük turnuvayı kazanan ilk isim oldu. Djokovic ‘Büyük Unvanlar’ yarışında Rafael Nadal’a karşı liderliğini sürdürüyor ve şu anda 69 kupaya sahip. ‘Büyük Unvan’ Grand Slam şampiyonlukları, ATP Finalleri ve ATP Masters 1000 turnuvalarındaki kupalar ve Olimpiyat tekler altın madalyalarının birleşiminden oluşuyor. 36 yaşındaki oyuncu, bu sezon Melbourne, Paris, Cincinnati ve şimdi de ABD Açık’ı kazanarak bu tür dört etkinlikte zafere ulaştı. Bu, Djokovic’in en az dört ‘Büyük Unvan’ elde ettiği 11. yıl.
Novak Djokovic’in bugüne kadar Avustralya Açık’ta 10, Wimbledon’da yedi, ABD Açık’ta dört ve Fransa Açık’ta üç kez zafere ulaştı. İşte Djokovic’in 24 şampiyonluğu ve zaferin ardından verdiği demeçleri…
1- 2008 Avustralya Açık: Finalde Jo-Wilfried Tsonga’yı 4-6, 6-4, 6-3, 7-6 setlerle 3-1 yendi. “İlk Grand Slam’imi burada kazandığım için çok ama çok mutluyum, umarım seni bu sahnede daha sık görürüz” dedi.
2 -2011 Avustralya Açık: Finalde Andy Murray’i 6-4, 6-2, 6-3 setlerle 3-0 yendi. “Gökyüzüne uçmak ve ‘Ben en iyisiyim’ falan demek istemiyorum. Rafa ve Roger’ın başarılarıyla kıyaslanamam” dedi.
3- 2011 Wimbledon: Rafael Nadal’ı 6-4, 6-1, 1-6, 6-3 setlerle 3-0 yendi. Roger Federer dışında Nadal’ı bir grand slam finalinde yenen ilk oyuncu oldu ve sıralamada Nadal’ın yerine 1 numaraya yerleşti. “Ben bunun için yaratıldım. Kazanmak istiyorum. Ben bir profesyonelim. Daha fazla büyük turnuva, daha fazla şampiyonluk kazanmak istiyorum. Açıkçası, ABD Açık bir sonraki büyük turnuva” dedi.
4- 2011 ABD Açık: Rafael Nadal’ı 6-2, 6-4, 6-7, 6-1’lik setlerle 3-1 yendi. “Kanıtlayacak daha çok şey, kazanacak daha çok turnuva var” dedi.
5- 2012 Avustralya Açık: Rafael Nadal’ı 5-7, 6-4, 6-2, 6-7, 7-5’lik setlerle 3-2 yendi. “Zihinsel olarak orada kalmaya, soğukkanlılığımı korumaya ve duygularımı kontrol altında tutmaya çalıştım” dedi.
6 – 2013 Avustralya Açık: Finalde Andy Murray’i 6-7, 7-6, 6-3, 6-2’lük setlerle 3-1 yendi. Üst üste üç Avustralya Açık şampiyonluğu kazanan ilk tenisçi oldu. “Kendime güvenmemek için hiçbir nedenim yok” dedi.
7 – 2014 Wimbledon: Finalde Roger Federer’i 6-7, 6-4, 7-6, 5-7, 6-4 setlerle 3-2 yendi.”Sadece rakibime karşı değil, kendime karşı da kazanmayı ve içimdeki gücü bulmayı başardım” dedi.
8 – 2015 Avustralya Açık: Andy Murray’i 7-6, 6-7, 6-3, 6-0’lık setlerle 3-1 yendi. “Tam bir kedi-fare mücadelesiydi. Bizim için her zaman öyledir” dedi.
9 – 2015 Wimbledon: Roger Federer’i 7-6, 6-7, 6-4, 6-3’lük setlerle 3-1 yendi. “Her zaman üzerinde çalışabileceğim bir şeyler vardır ve oyunumu daha yüksek bir seviyeye çıkarabileceğimi biliyorum” dedi.
10 – 2015 ABD Açık: Finalde Roger Federer’i 6-4, 5-7, 6-4, 6-4’lük setlerle 3-1 yendi. “Her zaman yaptığımız gibi birbirimizin sınırlarını zorladık” dedi.
11 – 2016 Avustralya Açık: Finalde Andy Murray’i 6-1, 7-5, 7-6’lık setlerle 3-0 yendi. “Hiç bu kadar kalabalık ve bu kadar sevgi görmemiştim” dedi.
12 – 2016 Fransa Açık: Finalde Andy Murray’i 3-6, 6-1, 6-2, 6-4’lük setlerle 3-1 yendi. Böylece kariyer grand slam’ini tamamladı. “Bu gerçekten çok özel bir an. Belki de kariyerimin en güzel anı” dedi.
13 – 2018 Wimbledon: Finalde Kevin Anderson’ı 6-2, 6-2, 7-6’lı setlerle 3-0 yendi. Sağ dirseğinden ameliyat olduktan sonra ilk büyük şampiyonluğunu kazandı. “Uzun bir yolculuktu. Dürüst olmak gerekirse, tenis dünyasında zirveye çıkmak ve geri dönüş yapmak için daha iyi bir yer seçemezdim” dedi.
14 – 2018 ABD Açık: Finalde Juan Martin Del Potro’yu 6-3, 7-6, 6-3’lük setlerle 3-0 yendi. “Belki 10 yıl önce, Nadal ve Federer’in olduğu bu dönemin bir parçası olduğum için çok mutlu olmadığımı söylerdim. Aslında bugün öyleyim. Gerçekten mutluyum. Bu adamların… beni olduğum oyuncu haline getirdiğini hissediyorum” dedi.
15 – 2019 Avustralya Açık: Finalde Rafael Nadal’ı 6-3, 6-2, 6-3’lük setlerle 3-0 yendi. “Bu şartlar altında, gerçekten mükemmel bir maçtı” dedi.
16 – 2019 Wimbledon: Finalde Roger Federer’i 7-6, 1-6, 7-6, 4-6, 13-12’lik setlerle 3-2 yendi. Beşinci sette 8-7’de iki şampiyonluk puanı kurtardı. “Ne yazık ki bu tür maçlarda oyunculardan biri kaybetmek zorunda” dedi.
17 – 2020 Avustralya Açık: Finalde Dominic Thiem’i 6-4, 4-6, 2-6, 6-3, 6-4’lük setlerle 3-2 yendi. Susuzluktan başı döndü. “Maçı kaybetmenin eşiğindeydim” dedi.
18 – 2021 Avustralya Açık: Daniil Medvedev’i 7-5, 6-2, 6-lük setlerle 3-2 yendi. Üçüncü turda karın kasını yırttı. Medvedev’in 20 maçlık galibiyet serisini sonlandırdı. “Bugünden itibaren, tenisten emekli olana kadar, dikkatimin ve enerjimin çoğu büyük turnuvalara yönelik olacak, daha fazla büyük kupa kazanmaya çalışacağım.”
19 – 2021 Fransa Açık: Finalde Stefanos Tsitsipas’ı 6-7, 2-6, 6-3, 6-2, 6-4’lük setlerle 3-2 yendi.Yarı finalde Rafael Nadal’ı eleyerek Roland Garros’ta ispanyol raketi iki kez yenen tek tenisçi oldu. Finalde 2-0’dan geri döndü. “Birçok insanın başarmamın mümkün olmayacağını düşündüğü bazı şeyleri başardım” dedi.
2021 Wimbledon: Finalde Matteo Berrettini’yi 6-7, 6-4, 6-4, 6-3’lük setlerle 3-1 yendi. “Kendimi en iyi olarak görüyorum ve en iyi olduğuma inanıyorum, aksi takdirde grand slam’leri kazanmak ve tarih yazmak hakkında kendimden emin bir şekilde konuşmazdım. Ancak tüm zamanların en iyisi olup olmadığımı tartışmayı başkalarına bırakıyorum” dedi.
21 – 2022 Wimbledon: Finalde Nick Kyrgios’u 4-6, 6-3, 6-4, 7-6’lık setlerle 3-1 yendi. “Ne kadar çok kazanırsanız, kendinize güveniniz o kadar artar, kendinizi o kadar rahat hissedersiniz” dedi.
22 – 2023 Avustralya Açık: Finalde Stefanos Tsitsipas’ı 6-3, 7-6, 7-6’lık setlerle 3-0 yendi. Djokovic, COVID-19 aşısı olmadığı için Avustralya’dan sınır dışı edilmesinden bir yıl sonra kupayı kazandı.”Bu muhtemelen hayatımın en büyük zaferi diyebilirim” dedi.
23 – 2023 Fransa Açık: Finalde Casper Ruud’u 7-6, 6-3, 7-5’lik setlerle 3-0 yendi. Her grand slam etkinliğinde en az üç şampiyonluk kazanan ilk isim oldu. “23. Grand Slam’i burada Paris’te kazanmam tesadüf değil, çünkü bu turnuva kariyerim boyunca kazanmamın en zor olduğu turnuvaydı” dedi.
24 – 2023 ABD Açık: Finalde Daniil Medvedev’i 6-3, 7-6, 6-3’lük setlerle 3-0 yendi. 36 yaşındaki Djokovic, ABD Açık’ı kazanan en yaşlı tenisçi oldu. “Burada sizinle birlikte durup 24 Slam’den bahsedeceğimi hiç hayal etmemiştim. Bunun gerçek olacağını hiç düşünmemiştim” dedi.
– Tenis zihinsel bir oyundur. Herkes formda, herkes harika forehand ve backhand vuruşları yapıyor.
– (Rocky Balbao’ya gönderme yaparak) Bu ne kadar sert vurduğunuzla ilgili değil. Ne kadar sert vurabildiğiniz ve hareket etmeye devam edebildiğinizle ilgilidir.
– Teniste hile yapmak, uzun vadeli sonuçları olan kısa vadeli bir kazançtır. Buna değmez.
– Avustralya Açık, oyuncuların yıla büyük bir patlama ile başlamak için ateşin içinden geçtiği yerdir.
– Roland Garros topun farklı dans ettiği bir yer ve benzersiz bir dizi beceri gerektiriyor.
– Wimbledon bir tenisçinin kariyerini tanımlayan turnuvadır. Onu kazanmak en büyük hayaldir.
– Amerika Açık’ta oynamak tenis evreninin merkezinde oynamak gibi. Enerji ve heyecanın eşi benzeri yok.