2025 yılına kadar dünya çapında yaklaşık 1,1 milyar kadın menopoza girmiş olacak. Kadının hayatında önemli bir yeri olan menopoz genel sağlığa, yakın ilişkilere özellikle de cinselliğe nasıl yansıyor? Konuyu eskiye göre çok daha özgürce konuşmak mümkün.
10haber’de yanıtladığım yaşça daha ileri kadın okurlarımın soruları cinsellik ve ilişkilerle ilgili çıkmazlarını gösteriyor. Toplumumuzda genç kadın – yaşlı erkek ilişkisi her zaman kabul görürken ve hatta takdir toplarken; genç erkek – yaşlı kadın kombinasyonu her zaman ayıplanmayla karşılanıyor. Buna rağmen rahmetli Aysel Gürel’den Seda Sayan’a, Diva Bülent Ersoy’a, Kibariye’den, Pınar Altuğ’a genç bir erkekle evlendiği için tepki gören ama yine de kalbinin sesini dinleyen cesur panter (çünkü İngilizcede bu kadınlar cougar olarak adlandırılıyor) kadınlar ünlüler dünyasında adından sıklıkla söz ettiriyor.
Niye böyle bir giriş yaptım?
Gerçekten dünya nüfusu yaşlanıyor ancak kadınlar artık ununu eleyip eleğini duvara asmış anane formatında olmak istemiyor. Hormonal değişim yaşına yaklaşan kadın sayısı giderek artıyor – 2025 yılına kadar dünya çapında yaklaşık 1,1 milyar kadın menopoza girmiş olacak. Dünyada ortalama doğal menopoz yaşı 52 iken, Türkiye’de bu yaş 45-47’ye kadar düşüyor. Türkiye’de kadınlar için doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye İstatistik Kurumu 2015 verilerine göre 80,7 yıl olduğuna göre kadınlar, yaşamlarının büyük bölümünü menopoz sonrası dönemde geçiriyor ve bu dönemde karşılaşılacak sorunların önemi artıyor. Galiba en önemli sorunlar da cinsellik ve ilişkilerde yaşanıyor ve daha da yaşanacak.
Menopozu takiben başta östrojen olmak üzere hormonal kayıplar, bir kadının vücudunda ve cinsel dürtüsünde değişikliklere yol açabiliyor, uyarılma ve istek sorunları baş gösteriyor, vajinal kuruma ve doku kayganlığı azalması nedenleri ile ilişkide acı ve yanma hissedilebiliyor. Bir de üzerine gece terlemeleri ile uykusuzluğu, duygusal değişiklikleri eklersek cinselliğin neden zorlayıcı olduğunu anlayabiliyoruz. Ancak bir çok araştırma gösteriyor ki, artık kadınlar bu sorunlar nedeni ile geri plana çekilmek yerine hayata bağlanmayı, aktif ve aşk dolu yıllarına devam etmeyi arzu ediyorlar.
Öyle ki artık başta kitaplar olmak üzere, sosyal medya grupları üzerinden bilgi alışverişleri en güncel tedavileri , kayganlaştırıcıları, diyet programlarını takip etme imkanı sağlıyor. Hatta New York Times’da Caren Osten Gerszberg tarafından kaleme alınan “Sağlıklı Yaşam Seyahatlerinde Son Durum: Menopoz İnzivası” isimli yazıda belirtildiği üzere anlaşılan giderek artan sayıda kaplıca ve tatil köyü, menopoz değişikliklerini hedef alan programlar sunuyor.Seyahat endüstrisi yeni bir alana hitap ediyor: Sıcak basmalarından ruh hali değişimlerine kadar aynı dönemden geçen diğer kadınlarla bağ kurma şansı sunan merkezler , farkındalık tekniklerinden bitkisel ilaçlara, beslenme rehberliğine ve egzersize kadar geniş bir yelpazede hizmetler sunuyor.
Tabi Portekiz, Fransa, İtalya ya da Amerika’da bu merkezlerden birinde kalmak bayağı ateş pahasına. Örneğin Fransa’nın güneybatısındaki Alet-les-Bains’de bulunan bir butik otelde düzenlenen beş günlük bir inzivada hormonal değişikliklerin yaşama ve ilişkilere olan etkilerini öğrendiğiniz atölye çalışmaları ve koçluk seansları, östrojen oluşturmak için bitki bazlı yemekler, meditasyon, masaj ve yoga içeren program ücreti (neyseki oda ve yemek dahil) yaklaşık 1.700 dolardan başlıyor.
Bu ücreti verince yeni yaş dönemini yüzde yüz dengeli, hareketli, rahatlamış karşılamak mümkün mü bilemiyorum. Ancak galiba menopoz seyahati söz konusu olduğunda en büyük fayda zamanınızı ve kaynaklarınızı kendiniz için ayırıyor olmanız ve bir anlamda “yıkılmadım ayaktayım” enerjisini yüklenmeniz. Bakalım Türkiye’de menopoz turizmini ilk kim keşfedecek!
Son zamanlarda en çok okunan kişisel gelişim kitaplarına bir göz attığımızda da yine “yıkılmadım ayaktayım” mesajı veren kitapların ön sıralarda olduğunu görüyoruz.
Davina McCall ve Dr Naomi Potter The British Book Awards 2023 Yılın Kitabı ve Sunday Times’ın en çok satan kişisel gelişim rehberi olan Menopoz adlı kitaplarında semptomlarla başa çıkmaya yardımcı olacak tüyolar veriyor, şehir efsanelerini bilimsel gerçeklerle çürütüyor ve hikayeler paylaşarak kadınların kendilerini daha az yalnız ve daha fazla anlaşılmış hissetmelerini hedefliyor.
Dr. Eisten Roberts “Cinsellik ve İlişki Üzerine Menopoz: Cinsel Benliğinizi Yeniden Keşfetmenin ve Menopozdaki Değişiklikleri Kucaklamanın 7 Yolu” isimli kitabında ilişkide aktif kalmak üzere kayganlaştırıcıyı nasıl kullanacağınızdan, yeni pozisyonlara ve seks terapisine, beslenme ve uykuya çeşitli konularda pratik tavsiyeler ve ipuçları sunuyor.
Son olarak Dr. Louise Newson’un Sunday Times En Çok Satanlar Listesinde 1 Numara olan “Perimenopoz ve Menopoza Hazırlık” adlı kitabı yanlış teşhis, yanlış bilgilendirme ve damgalanmanın yaygın olduğu bu geçiş döneminde bir rehber vazifesi üstleniyor, çeşitli kadınların hasta hikayelerinden yararlanıyor ve kadınlara sağlıklarının ve değişen bedenlerinin sorumluluğunu güvenle üstlenmeleri konusunda güç veriyor.
Türkiye’deki kitaplara göz attığımda Dr. Mustafa Atasoy’un Hormon isimli kitabı ile karşılaşıyoruz. Ancak beni şaşırtan konunun jinekolojik bir yaklaşım yerine fonksiyonel tıp açısından ele alınması oluyor. Çok yakında bu konuda başka kaynakların da çıkacağını düşünüyorum.
Kadınlar artık doğru bilimsel yaklaşımlarla sorunlarla başa çıkmak ve cinselliklerini doyasıya yaşamak arzusunda. 15 yıl boyunca 3.200’den fazla kadını takip eden bir araştırmaya göre, kadınların orta yaş ve sonrasına girdiklerinde sekse olan ilgilerini yitirdikleri bir efsane.Kuzey Amerika Menopoz Derneği’nin Eylül 2020’deki yıllık toplantısında sunulan çalışma, kadınların yaklaşık dörtte birinin, yaşlarına bakılmaksızın cinselliği önemli bulduklarını söylüyor.
Elbette ileri yaşta gençlik yıllarındaki şehvetli, spontane, kayganlaştırıcı gerektirmeyen seks için biraz gayret gerekiyor. Ancak doğru yardımla yaş farkına rağmen, panter kadınlar fiziksel ve duygusal olarak yaş sorunlarını aşabilen güçlü bir bağ oluşturabiliyor. Bir sözüm de andropozdaki eşlere. Artık karşınızda eski zamanların sakin, sessiz ,dünya nimetlerine kendini kapamış kadınları yok. Yazıyı panter kadınların talepleri ile açtım ama iyi bir ilişki birlikte yaşlanan çiftlerde de hem fiziksel hem de duygusal olarak pekala devam edebiliyor. Bu nedenle erkekler! Ayağınızı denk alın! Başım ağrıyor ayakları ile “kaçak et” peşinde koşmayın, evdeki bulgurdan da olmanız bir direkt mesaja bakar! Uyarayım…