James Webb’den kaçmadı: Orion Nebula’sı ‘çiftler halinde’ akıl ermez bilmecelerle dolu

James Webb Uzay Teleskobu (JWST), uzayda serbestçe dolaşan ve herhangi bir yıldıza bağlı olmayan Jüpiter büyüklüğünde ‘gezegenler’ tespit etti. Keşifle ilgili ilgi çekici olan şey ise bu nesnelerin çiftler halinde hareket ediyor gibi görünmesi. Gökbilimciler şu anda bu durumu açıklamakta zorlanıyor.

Teleskop, ünlü Orion Nebulası’nda yaptığı son derece detaylı yeni bir araştırmada, bu tür gezegenlerden yaklaşık 40 çifte rastladı. Bu cisimlere ‘Jüpiter Kütleli Çift Cisimler’ adı verildi ama siz kısaca ‘JuMBOlar’ diyebilirsiniz.

Bir tahmin bu cisimlerin, nebuladaki madde yoğunluğunun gelişkin yıldız oluşturmaya yetmediği bölgelerde büyümüş oldukları yönünde. Başka bir tahmine göreyse bu cisimler yıldızların etrafında oluşmuş ancak çeşitli etkileşimler yoluyla yıldızlararası uzaya fırlatılmış olabilir.

Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) kıdemli bilim danışmanı olan ve fırlatma hipotezinin şu anda en popüler hipotez olduğunu belirten Prof. Mark McCaughrean, BBC News’e yaptığı açıklamalarda, “Gaz fiziği, Jüpiter kütlesine sahip cisimlerin kendi başına yapılamayacağını gösteriyor. Tek gezegenlerin yıldız sistemlerinden dışarı atılabileceğini biliyoruz. Ama çift halinde atılanlara nasıl bir açıklama getirilebilir? Şu anda bir cevabımız yok. Bu tam da teorisyenlere göre bir soru” dedi.

Yeni Orion araştırmasını gerçekleştiren ekibe Prof. McCaughrean liderlik etti. JWST’nin olağanüstü çözünürlüğünü ve kızılötesi hassasiyetini kullanan gökbilimciler, buna ek olarak Webb’in selefi Hubble Uzay Teleskobu da dahil olmak üzere daha eski teleskoplardan elde edilen bilgileri de kullandı.

JWST’nin yeni görüntüsü Webb’in NIRCam aracının haftalık gözlemleri sırasında elde ettiği 700 görüntünün bir mozaiğinden oluşuyor. Bağlama oturtmak gerekirse ışık hızında seyahat eden bir uzay gemisinin tüm bu sahneyi kat etmesi dört yıldan daha uzun sürebilir. ESA, Orion Nebulası’nın tam görüntüsünü, kamuya açık bir portal olan ESASKY üzerinden yayınlayacak. Araştırmayı ve JuMBO keşfini ele alan makale ise bugün arXiv’deki yerini alacak.

Manzara, kütleleri birbirinden farklı binlerce genç yıldız görünüyor. Bu yıldızların birçoğu gezegen oluşturduğu tahmin edilen gaz ve toz diskleriyle çevrili. Ne var ki bazı durumlarda bu diskler bölgedeki büyük yıldızlardan gelen morötesi radyasyon ve güçlü rüzgarlarla yok ediliyor.

Anlayacağınız tam boyutu 21 bine 14 bin 500 piksel olan görüntüde incelenecek çok şey var. Ancak gökbilimcilerin gözü JuMBOlarda. Araştırma ekibinde yer almayan ancak JWST’nin multidisipliner araştırmacısı olan Dr. Heidi Hammel çift yıldızların nasıl birlikte fırlatılabildiğine akıl sır erdirememiş.

İkili gezegen çiftlerinin fırlatıldığına yönelik hiçbir gezegen sistemi oluşumu olmadığını söyleyen Hammel, ,”Ama belki de tüm yıldız oluşum bölgeleri bu çift Jüpiterlere ev sahipliği yapıyor ve daha önce onları görecek kadar güçlü bir teleskobumuz yoktu” diyor.

İşte James Webb’in objektifinden Girdap Galaksisi