Enflasyondaki sürpriz düşüş faizi indirmek için bir oyun mu?
Merkez Bankası, ihracatı teşvik eden reeskont kredilerinde finansman maliyetini düşürdü, firma limitlerini yükseltti. Bankalara gönderilen talimata göre, reeskont kredilerinin toplam faiz maliyeti, politika faizi seviyesini aşmayacak. İhracatçının finansman maliyetleri yaklaşık 15 puan azalacak.
Merkez Bankası (TCMB), ihracatçı firmalara uygun maliyetli finansman desteği sağlanması amacıyla kullandırılan reeskont kredilerinde yeni bir düzenlemeye gitti. Yeni talimatla ihracatı teşvik eden reeskont kredilerinde finansman maliyetini düşürdü, firma limitlerini yükseltti. Bankalara gönderilen uygulama talimatına göre, TCMB’nin ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredileri faizi hesaplama yönteminde yaptığı güncelleme sonucunda reeskont kredilerinin toplam faiz maliyeti, politika faizi seviyesini aşmayacak. Politika faizinin yüzde 30’a yükseltilmesinin ardından, TL reeskont kredilerinin dönem sonu faiz maliyeti yüzde 45’e ulaşarak ticari kredi seviyesine yakınsamıştı.
Bankacılar maliyetler dahil mevcut yüzde 43 ila yüzde 45 civarında kullandırılan ilgili kredilerin toplam maliyetinin yeni adım sonrası yüzde 30’a düşeceğini hesapladı. Böylece ihracatçılara yönelik kullandırılan ilgili kredilerin TL maliyeti 15 puan azalacak.
Değişiklikle mikro işletmeler için reeskont limiti 5 milyon TL, küçük işletmeler için 50 milyon TL, orta ölçekli işletmeler için de 250 milyon TL olarak yukarı güncellendi.
TCMB’nin bir diğer değişikliği ise net ihracat kriterinin hesaplanmasında firmaların yatırım malı ithalatının dışarıda bırakmak oldu. Bu değişiklikle reeskont kredilerinden yararlanabilecek ihracatçı firma sayısı artacak.
Bugünkü karar, muhalefet vekillerinin TCMB’nin mecliste yaptığı sunumda “politika faizinin yüzde 30’da olmasına karşın ihracatçıların yüzde 45’in altında faizle finansman bulamadıkları” yönündeki eleştirilerinden kısa süre sonra geldi. Erkan mecliste toplam maliyetleri dikkate alan düzenleme yapılabileceği sinyali vermişti.
Ekonomi yönetimi yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı artırıcı selektif kredi anlayışı yürütüyor. Bu kapsamda konut taşıt gibi bireysel kredilerde maliyet artırılıp erişilebilirlik azaltılıyor. İhracat ve istihdam odağı bulunan kredilerde ise genişlemeci adımlar atılıyor. Reeskont kredileri de ihracat odağı ile artışın istendiği kredilerin başında yer alıyor.
İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi günlük kullandırım limitleri ise ayrıca haziranda başlayan kademeli artışlarla seçimler sonrasında 10 katına çıkararak günlük 3 milyar TL’ye yükseldi. Süreçte yüzde 30 ek döviz satışı ve döviz satın almama taahhütleri de kaldırılarak ilgili kredi daha erişilebilir hale getirilmişti. TCMB 2022 yılında ihracatçılara toplam 346 milyar TL reeskont kredisini kullandırdı.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, yaptığı yazılı açıklamada, TCMB’nin, reeskont kredilerinde finansman maliyetini düşürmesine ilişkin değerlendirmede bulundu. Reeskont kredilerinin ihracatçılar için hayati öneme sahip olduğunu, bu konunun İstanbul Sanayi Odası olarak gündemlerinde bulunan, çözülmesi için çaba sergileyip, katkı sundukları önemli bir konu olduğunu belirten Bahçıvan, şunları kaydetti:
“Bugün Merkez Bankası’nın ihracatı teşvik eden reeskont kredilerinde finansman maliyetini düşürmesi ve firma limitlerini yükseltmesi ihracatçımız ve sanayicimiz adına sevindirici, değerli bir karardır. Üretim hayatımıza yönelik çözüm odaklı yaklaşım ve kararları nedeniyle Merkez Bankası Başkanımız Hafize Gaye Erkan’a ve çalışma arkadaşlarına sanayicilerimiz adına teşekkür ediyorum.”