6 Ocak Kongre Baskınının 44 bin saatlik görüntüleri yayınlanacak

Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) yeni Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson 6 Ocak Kongre Baskınının 44 bin saatlik videolarını yayınlayacağını söyledi. Johnson 6 Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’na yapılan saldırının binlerce saatlik görüntülerini kamuoyuna açıklamayı planladığını anlattı. Johnson Temsilciler Meclisi başkanı seçilmek için yürüttüğü kampanya sırasında partisindeki aşırı sağcı üyelere bunun sözünü verdiğini, bu sözü tutacağını belirtti.

Today, I am keeping my promise to the American people and making all the January 6th tapes available to ALL Americans.

— Speaker Mike Johnson (@SpeakerJohnson) November 17, 2023

Johnson bu kararın milyonlarca Amerikalıya, sanıklara, kamu yararına çalışan kuruluşlara ve medyaya yönelik olduğunu ifade ederek “Küçük bir grup hükümet yetkilisinin yorumuna güvenmek yerine o gün neler olduğunu kendi gözleriyle görme olanağı sağlayacaktır” dedi. Meclis Başkanı yaklaşık 90 saatlik güvenlik görüntülerinin ilk bölümünün Cuma günü halka açık bir şekilde komitenin internet sitesinde yayınlanacağını ve toplam 44 bin saat olan kayıtların geri kalanının da önümüzdeki birkaç ay içinde yayınlanmasının planlandığını açıkladı. Bu kayıtlar için Kongre Binası’nda halka açık bir izleme odası da kurulacağını ifade etti.  Son birkaç aydır Cumhuriyetçiler liderliğindeki Temsilciler Meclisi İdare Komitesi videoyu sadece medya mensuplarına, ceza sanıklarına ve sınırlı sayıda başka kişiye randevu ile erişilebilir hale getirmişti. Video eski ABD Başkanı Donald Trump’ın yüzlerce destekçisinin binayı basarak polis memurlarına şiddetle saldırdığı ve pencere ve kapıları kırarak içeri girdiği sırada yaşanan çatışmaların bir kısmını yakından gösteriyor ve ziyaretçilerin nadiren gördüğü Kongre Binası kompleksinin kuşbakışı görüntüsünü veriyor. Johnson sağlanan bu kısıtlı erişimi halka açarak aralarında eski Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy’nin görevden alınmasını sağlayan Florida temsilcisi Matt Gaetz’in de bulunduğu partisinin en muhafazakar üyelerine geçen ay verdiği sözlerden birini yerine getirmiş olacak. Hem Gaetz hem de 6 Ocak saldırısındaki rolü nedeniyle federal suçlamalarla karşı karşıya olan ve şu anda yeniden seçilmek için yarışan Trump, Johnson’ın bu kararını takdir ettiklerini ifade etti. Trump konuya ilişkin kendi sosyal medya platformu Truth Social üzerinden bir paylaşım yaparak Johnson’ı görüntüleri yayınlama cesaretine ve metanetine sahip olduğu için tebrik ettiğini söyledi. Johnson’ın bu hamlesi birçok eleştirmenin yanlış ellere geçmesi halinde Kongre Binası’ndaki personelin ve Kongre üyelerinin güvenliğini tehlikeye atabileceği uyarısı yaptığı hassas görüntülere halkın erişimini sağlayacak.

6 Ocak 2021 – Trump destekçileri Kongre binasına yürüyor

Saatler süren görüntüler sadece Trump destekçilerinin binaya girerken ABD Kongre Binası polisine yaptıkları şok edici saldırıyı değil, binaya nasıl girdiklerini ve milletvekillerinin güvenli bir yere kaçmak için kullandığı rotaları da içeriyor.  Johnson komitenin “herhangi bir kişinin hedef alınmasını önlemek amacıyla” kişilerin yüzlerini bulanıklaştırmak için görüntüleri işlediğini söyledi. Görüntülerin tahminen yüzde 5’lik bir kısmının “bina mimarisiyle ilgili hassas güvenlik bilgileri içerebileceği” için kamuya açıklanmayacağını da sözlerine ekledi.  Trump destekçileri tarafından Kongre Binası’na yapılan saldırıya ilişkin görüntüler ve videolar;  belgeselciler, haber kuruluşları ve hatta destekçilerin kendileri tarafından geniş çapta dolaşıma sokulmuş ancak yetkililer güvenlik kameralarında bulunan kayıtları saklamıştı. Şubat ayında eski Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy, o zamanki Fox News sunucusu Tucker Carlson’a görüntülere özel erişim izni vermiş ancak bu hamle Demokratlar tarafından “güvenlik ihlali” gerekçesiyle hızla kınanmıştı.

Tüm bunlar, geçen yıl Temsilciler Meclisi 6 Ocak komitesinin bulgularının ardından Cumhuriyetçilerin ayaklanmayla ilgili anlatıyı yeniden tanımlamaya yönelik çabalarından biri. Yedi Demokrat ve iki Cumhuriyetçiden oluşan seçici komite, Kongre’nin Demokrat Joe Biden’a karşı yenilgisini onaylarken Trump’ın destekçilerini Kongre binasına girmeleri ve “cehennem gibi savaşmaları” için nasıl bir araya getirdiğini tanıklık ve video kanıtlarıyla aylarca titizlikle belgeledi.

Komitenin geçtiğimiz Aralık ayında yayınlanan nihai raporunda Trump’ın 2020 başkanlık seçimlerinin yasal sonuçlarını bozmak için “çok parçalı bir komplo” kurduğu ve destekçilerinin Kongre Binası’na saldırmasını engellemek için harekete geçmediği sonucuna varılmıştı. Heyet soruşturmasını Adalet Bakanlığı’na ileterek federal savcıların eski başkan hakkında ayaklanmaya yardım da dahil olmak üzere dört suçtan soruşturma açmasını tavsiye etti. Ağustos ayında Trump’a saldırıdaki rolü nedeniyle dört ağır suçlama yöneltilmiş, Adalet Bakanlığı da Trump’ı demokrasinin “temel işlevine” saldırmakla suçlamıştı.

ABD tarihinin en uzun günü: 6 Ocak 2021

ABD’de 3 Kasım 2020’de yapılan ve Demokrat Joe Biden’ın zaferiyle sonuçlanan başkanlık seçimleri, “son yıllarda yapılan en tartışmalı seçimler” olarak tarihe geçti. Dönemin ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi adayı Donald Trump, daha seçim gerçekleşmeden önce seçimlerde “hile” yapılacağı, posta yoluyla kullanılan oyların “manipüle” edildiği iddialarını ortaya attı. Trump yanlıları da bu iddiaları savunmaya başladı, seçimin ardından özellikle kritik eyaletlerin başını çeken Pensilvanya’da oyların günlerce sayılamaması ve seçim sonuçlarının gecikmesi ise bu tartışmaları alevlendirdi. Biden’ın zaferi 7 Kasım’da ilan edilse de Trump ve ekibi bunu reddetti. Cumhuriyetçiler, seçimlerde hile olduğu iddiasıyla birçok eyalette hukuk mücadelesi başlattı. Trump, gerek sosyal medyada gerekse mitinglerinde 3 Kasım seçimlerini “çalınmış seçimler” olarak nitelendirdi.

Seçimlerin 6 Ocak 2021’de Kongre tarafından tasdiki esnasında ülke tarihinin en uzun günü yaşanmaya başlamıştı. Trump, 6 Ocak sabahı Kongre oturumu başlamadan önce Beyaz Saray önünde bir konuşma yapacağını söyledi. Trump’ın konuşma yapacağını söylemesinin ardından ABD’nin birçok eyaletinden destekçileri, başkent Washington DC’ye geldi. On binlerce Trump yanlısı, Beyaz Saray önündeki “National Mall” isimli alanı doldururken, “Proud Boys” başta olmak üzere aşırı sağcı gruplar da aynı saatlerde Kongre önüne gitmeye başladı. Trump ise konuşmasından önce Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Senato Başkanı” sıfatıyla Kongre’deki seçim oturumunu yönetecek Başkan Yardımcısı Mike Pence’e “Gerekeni yap, seçim sonuçlarına itiraz et” çağrısında bulundu. Kongredeki oturumdan dakikalar önce açıklama yayımlayan Pence ise “Anayasayı desteklemeye ve savunmaya yönelik ettiğim yemin, beni hangi Seçiciler Kurulu oyunun sayılıp sayılmayacağına karar vermek için tek taraflı yetki iddia etmekten alıkoyuyor” ifadesini kullandı. Trump, Beyaz Saray önünde yaptığı konuşmada, başkanlık seçimlerinde yenilgiyi kabul etmeyeceğini ve mücadeleyi bırakmayacağını söyleyerek, destekçilerini “Kongreye yürüyerek seçimleri barışçıl ve vatansever şekilde protesto etmeye” çağırdı. Kendisinin de Kongreye yürüyeceğini açıklayan Trump, buna rağmen konuşmanın ardından Beyaz Saray’a döndü, destekçileri ise yaklaşık 25 dakika yürüme mesafesindeki Kongreye doğru yürüyüşe geçti. Trump’ın konuşmasının sonlarına doğru ise Kongrede gerilim tırmanmaya başladı. Bir grup, barikatları yıkarak Kongreye girmeye çalıştı, polis ilk grubu geri püskürttü ve takviye istedi. 13.45’teKongre polisi, “baskın alarmı” verdi. Trump destekçilerinin Kongre içine girdiği ve polisin biber gazıyla müdahale ettiği anlar, sosyal medyada paylaşılmaya başlandı.

Protestocular kısa sürede dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı namı diğer “Kriz kadın” Nancy Pelosi’nin odasına girdi, Kongredeki oturum iptal edildi, Pence de güvenli bir yere alındı.

Trump ise Twitter’dan “itidal” çağrısı yaptı, benzeri bir çağrı Pence’ten de geldi.

Kolluk kuvvetlerinin saatler süren müdahalesinin ardından akşam saatlerinde Kongrede güvenlik tekrar sağlandı ve Biden’ın başkanlığının tescili oturumuna yeniden başlandı ancak baskında 1’i polis 5 kişi öldü. Kongre üyeleri ve Pence, yapılan baskını kınarken; Trump yönetiminden de ardı ardına istifalar gelmeye başladı.

ABD’de yaşanan tarihi Kongre baskınının sorumlusu ise özellikle Demokrat kesim tarafından Trump olarak görüldü. Trump’ın “halkı galeyana getirdiği” iddialarının ardından Twitter, Facebook ve Instagram, Trump’ın hesaplarını önce geçici ardından da kalıcı olarak askıya aldı. Sosyal medya şirketlerinin bu adımları ise “ifade özgürlüğü” bağlamında ülkede uzun süre tartışıldı.

Trump, “ABD tarihinde hakkında 2 kez azil soruşturması açılan ilk ABD başkanı” olarak tarihe geçti. Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesince hazırlanan ve Trump’ın “isyana teşvik” ile suçlandığı azil maddesi, 14 Ocak günü Temsilciler Meclisinde kabul edildi.

Baskında kafasındaki boynuzlarla dikkatleri üzerine çeken ve “QAnon Şamanı” olarak bilinen Jacob Chansley, 17 Kasım’da 3 yıl 5 ay hapis cezasına çarptırıldı. Öte yandan Cumhuriyetçilerin tüm itirazlarına rağmen Temsilciler Meclisi de baskının soruşturulması için komite kurdu. ABD siyasi tarihine geçen Kongre baskınının siyasal ve toplumsal nedenlerine ilişkin tartışmalar da gündemdeki yerini koruyor.

Trump kongre baskını davasında Ağustos ayında yargılanmaya başladı.

Konuşma yasağı kalkan Trump açtı ağzını, yumdu gözünü