İklim diye oturdular, siyasi krizle kalktılar

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı’na (COP28) ev sahipliğiyle gündemde. Ancak BAE’nin Dubai kentinde düzenlenen zirve iklim krizinden ziyade İsrail’i konuşuyor. İsrail’in zirveye davet edilmesine gelen tepkiler İran heyetinin toplantıdan ayrılmasıyla daha da derinleşti.

COP28 İklim Zirvesi’ne İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un katılmasını gerekçe gösteren İran heyeti zirveyi terk etti. COP28 İklim Zirvesi’nde İran’ı temsilen bulunan İran Enerji Bakanı Ali Ekber Mahrabiyan heyetiyle birlikte Dubai’yi terk etme kararı aldı. Mahrabiyan “İran olarak Siyonist İsrail rejiminin zirvede bulunmasını iklim değişikliği sorununu ele alan toplantının hedefleriyle çeliştiğine inanıyoruz. Ve buna tepki olarak zirveyi terk etme kararı aldık” dedi.

Hamaney’in ifşası

İran Filistin’e saldırıları nedeniyle sık sık İsrail’i boykot çağrısı yapıyordu. En son İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in internet sitesinde İsrail ile ticarete devam eden ve aralarında Türkiye’nin de olduğu Müslüman ülkeler ifşa edilmişti. Hamaney’in sitesinde ifşa edilen ülkeler listesinde COP28’e ev sahipliği yapan BAE de yer alıyordu.

Hamaney’in sitesinde yayınlanan infografide Birleşik Arap Emirlikleri’nin İsrail’le 2022 yılında 2,56 milyar dolarlık ticaret hacmi olduğu bilgisi yer alıyordu. BAE’den İsrail’e ihracatın 2020 ile 2022 yılları arasında 632 milyon dolar olduğu belirtilen görselde ülkenin aynı yıl İsrail’e ihracat sıralamasında 17’nci sırada yer aldığı da belirtilmişti.

Herzog’un zirvede olduğu gün İsrail, Hamas’ın ateşkes koşullarını ihlal ettiği iddiasıyla Gazze’ye saldırılarına yeniden başlamıştı.

Herzog Dubai’de

COP28 Dünya İklim Eylemi Zirvesi’ne katılmak için Dubai’ye gelen İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog toplantının yapılacağı alana gelişte BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid Al Nahyan ve BM Genel Sekreteri Guterres tarafından karşılandı.

Liderler ayaküstü bir süre sohbet etti, gazetecilere poz verdi.

Herzog sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada zirvede bir araya geldiği liderlerle fotoğraflarını paylaştı. Fotoğraflarda İsrail’e desteğini her seferinde dile getiren Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, İngiltere Kralı III. Charles yer aldı. Esas dikkati çeken fotoğrafta Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın olmasıydı. Lula “Bu artık savaş değil soykırım” demişti çünkü.

Herzog lider fotoğraflarını şu notla paylaştı: “Konferansta dünyanın dört bir yanından onlarca liderle bir araya geldim. Onlarla Hamas’ın ateşkes anlaşmalarını nasıl açıkça ihlal ettiğini anlattım ve İsrail Devleti’nin kendini savunma hakkına saygının yanı sıra, rehinelerin serbest bırakılmasının uluslararası toplumun gündeminin en üst sıralarına yerleştirilmesi talebini defalarca yineledim.”

This morning at the @COP28_UAE Conference I met dozens of leaders from around the world. I spoke with them about how Hamas blatantly violates the ceasefire agreements, and repeated again and again the demand to place the release of the hostages at the very top of the… pic.twitter.com/kc1rtXj8mj

— יצחק הרצוג Isaac Herzog (@Isaac_Herzog) December 1, 2023

Hamas daveti kınamıştı

Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada İsrail’in BAE’deki İklim Zirvesi ile eşzamanlı olarak Gazze Şeridi’nde sivil yerleşim yerlerine, sağlık kuruluşlarına, okullara, camilere ve kiliselere yönelik saldırıları yeniden başlattığı belirtildi. İsrail’in Gazze’de konferansın organizatörü olan BM’ye ait tesisleri de hedef aldığı hatırlatılan açıklamada “BAE’de düzenlenen COP28’e katılmak üzere Siyonist varlığın Cumhurbaşkanı Herzog’a yapılan daveti kınadığımızı duyururuz” dendi.

Açıklamada “Dost devlet BAE’ye ciddiyetle, ev sahibi ülke olarak konferansın niteliği ne olursa olsun bu daveti reddetme çağrısında bulunuyoruz” ifadesi kullanıldı. İsrail Cumhurbaşkanı Herzog için “Gazze’deki sivillerin katledilmesinin sorumlusu ve meşrulaştırıcısı” denen açıklamada “Bu suçluya (Herzog) böyle bir şansı sunmanın hesabını verme sorumluluğu uluslararası topluma ve BM’ye aittir” değerlendirmesinde bulunuldu.

12 Aralık’a kadar sürecek

Bu yıl 28.’si düzenlenen ve 12 Aralık’a kadar sürecek konferansın ana gündeminde 2015 yılında Paris’te anlaşmaya varıldığı gibi küresel ısınmayı 1,5 derecede sabit tutma amacının canlandırılması ve hükümetlerin iklim eylemi vaatlerini daha da geliştirecek bir anlaşmaya varılması var.

İran’la kara liste şoku: Reisi’nin Ankara ziyareti son dakikada iptal