Oya Baydar’dan karanlık bir Türkiye trajedisi: Hatırlamanın ve Unutuşun Kitabı
Mâşerî vicdan, kifayetsiz muhteris, cim karnında bir nokta... Bu tâbirleri hiç duymamış olabilir ya da anlamlarını bilmiyor olabilirsiniz. O halde Can Yayınları'ndan yayınlanan 'Lûgat 365-Bazı Tâbirler Çok Güzel' sizi yeni hazinelerle tanıştıracak.
“Mâşerî vicdanımız” başka bir deyişle toplumun benimsediği ortak değerlerimiz ne durumda acaba? “Cim karnında bir nokta” olmayanların yani bilgisiz kişilerin ağzından çıkanların insan hayatında bu denli büyük bir etkiye sahip olması nelere neden oluyor? Yine de “ya herrü ya merrü” diyerek yola çıkmak mı bizi yola devam ettiren?
Peki siz hayatınızda kaç tane “kifayetsiz muhteris” ile tanıştınız? Bahse girelim, en az beş isim sayarsınız. Malum etrafımız “bir işte yetersiz veya yeteneksiz olduğu halde gözünü hırs büyümüş, başarıya ulaşmak için her yolu deneyebilecek tıynette” insanlarla dolu.
Fakat neyse ki ağzından bal damlayanlar da var. Örneğin ola ki günün birinde biri size “dudu dilli” derse iltifat aldığınızı fark edip teşekkür edebilirsiniz. Zaten hemen aklınıza o meşhur Tarkan şarkısı gelecektir, “tatlı dillisinizdir.” Aynı şekilde biri size “sütudesıfat” derse de yine büyük bir gururla teşekkür edebilirsiniz. Çünkü karşınızdaki kişi size “karakteri sağlam, huyu suyu düzgün” diyerek sizi övüyor.
Bu tabirler tanıdık geldi mi yoksa birçoğunu ilk kez mi duydunuz? Belki de gözünüz ve kulağınız aşinadır fakat genelde hiç kullanmıyorsunuzdur. Türkçe yüzlerce zengin tâbirle dolu. Bazılarını bırakın kullanmayı, hiç duymamış bile oluyoruz. İşte Türkçenin köklü ve yerinde kullanıldığında tadından yenmeyen bu tabirlerini Banu ve Onur Ertuğrul bir araya getirdi, ortaya ‘Lûgat 365-Bazı Tâbirler Çok Güzel’ çıktı.
Lûgat 365’i Instagram’dan görmüş olabilirsiniz. Zira grafik tasarımcı Banu Ertuğrul ve dijital iletişim uzmanı Onur Ertuğrul Ocak 2015’te sosyal medyada ‘Lügat365’ projesiyle yola çıktı. Amaçları Türkçenin kıyıda köşede kalmış ‘güzel’ kelimelerini kökenleri, anlamları ve örnekleriyle sunmaktı. Bu proje sosyal medyada büyüdü, kelime sevdalıları ve meraklılarının paylaşımlarıyla yayıldı. Kelimelerin gücü öyle yayıldı ki bez çantalar, kupalar, yastıklar, anahtarlıklar, çerçeveler kelimelerle doldu. En sonunda da Can Yayınları’nın yayınladığı ‘Lûgat 365 – Bazı Kelimeler Çok Güzel’ isimli derlemeyle bir de kitaba dönüştü.
O zamanlar peşine düştükleri bu projeyi “küçük bir ihtimalin peşine düştük” diyerek anlatıyor Ertuğrul çifti. Şaşırsalar da ‘Lûgat 365’in başarısı onları çok mutlu etmiş. Hatta daha fazla kelime ve tâbirin peşine düşmeleri için ilham da olmuş. Böylece ortaya son kalp çarpıntıları, ‘Bazı Tâbirler Çok Güzel’ çıkıyor. Yeni projelerini de şu sözlerle anlatıyorlar:
“Bu tâbirler bugün dertlerinizin hemen hiçbirine derman olmayacak. Daha hızlı olmanızı sağlamayacaklar. Hiçbiri daha başarılı yapmayacak sizi. Hayat gâilesinin beklentilerini karşılamanızı kolaylaştırmayacak hiçbiri. Bilakis, belki de kafanızı karıştıracaklar. Durmaya, düşünmeye, şaşırmaya, özlemeye vesile olacaklar. Fakat ihtiyacımız olan tam da bu olamaz mı? Artık biraz durup dinlenme ye ve dinlemeye ihtiyacımız var. Düşünmeye, anlamaya, zarafete ve güvenmeye ihtiyacımız var. Birbirimizi özledik.”
Tam 365 tâbir var bu kitapta. Kimi dilimize yerleşmiş, kimilerini ilk bakışta okumak bile zor. Fakat Ertuğrul çiftinin güçlü bir motivasyonu var: Kelimelerin gücüne inanıyorlar! “Faydasız sanarak yüz çevirdiğimiz bu hazineyi sarıp sarmalayabilirsek onlar da bizim hayatımızı dönüştürebilir” diyorlar.
Siz de yeni tabirlerle tanışmak, sohbetler de etrafınızdakileri şaşırtmak ve yüz çevrilen hazinelerle heybenizi doldurmak isterseniz ‘Lûgat 365-Bazı Tâbirler Çok Güzel’ sizi bekliyor. Kuvvetle muhtemel bir süre sonra tişörtlerde, arkadaşlarınızın sosyal medya paylaşımlarında, kupalarda da göreceksiniz. Gözünüz ve kulağınız açık olsun!