Suudi Arabistan-İsrail normalleşmesinde ‘Filistin’ çıkmazı: Riyad’dan ‘Batı Şeria’yı ilhak etmeme’ şartı
Ramallah'ta ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile görüşen Filistin lideri Abbas Gazzelilerin göçüne yönelik girişimleri kesinlikle reddettiklerini söyledi. İçeride görüşme sürerken dışarıda bir grup gösterici ABD'li bakanı protesto etti.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarında 3 ay geride kalırken Gazze ve Batı Şerida’da binlerce sivil yerinden edildi. 23 bini aşkın kişinin hayatını kaybettiği savaşta “bölgenin Hamas’tan arındırılması” hedefi güttüklerini söyleyen İsrailli makamları Gazzelilerin zorunlu göçünü içeren tezlerini gündemde tutmaya devam ediyor.
ABD dahil birçok uluslararası kuruluşun da karşı çıktığı bu öneriye ilişkin bir açıklama da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’tan geldi. Filistin resmi ajansı WAFA’nın aktardığına göre Abbas bölge turu kapsamında Kudüs’ten gelen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ı Ramallah’taki başkanlık binasında kabul etti. Görüşmede Gazze Şeridi’ndeki saldırıları durdurma çabaları bölgeye insani yardım girişinin hızlandırılmasının önemi ve Batı Şeria’daki gelişmeler ele alındı. Abbas görüşmede “Gazze Şeridi’nde veya Batı Şeria’da hiçbir Filistin vatandaşının zorla yerinden edilmesine izin vermeyeceğiz” dedi.
İsrailli bakanların ve yetkililerin Filistin halkını Gazze Şeridi’nden veya Kudüs dahil Batı Şeria’dan zorla yerinden etmeyi amaçlayan açıklamalarına işaret eden Abbas şöyle dedi: “Gazze Şeridi Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır ve işgal (İsrail) makamlarının onu ayırma veya herhangi bir kısmını bölme planının kabul edilmesi ya da bu planların ele alınması mümkün değildir.”
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre görüşmede ABD’nin Batı Şeria’daki “aşırılık yanlısı şiddetle” mücadelesi, Gazze’de sivil zararları en aza indirme çabaları, insani yardımın bölgeye ulaştırılması ve iki devletli çözüm olasılığı ele alındı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller ise Abbas ve Blinken’ın “uygulanması halinde Filistin halkının yararına olacak idari reformları” da görüştüğünü söyledi.
Abbas’ın Blinken’la görüştüğü sıralarda başkanlık binası yakınında gerginlik yaşandı. ABD’li bakanı protesto eden bir grup göstericiyle Filistin polisi arasında arbede yaşandı. Kent merkezindeki El-Minare Meydanı’nda toplanan göstericiler ziyareti protesto ederek ABD ve Blinken aleyhinde sloganlar attı. Göstericiler “Soykırımı durdur,” “Blinken dışarı,” “Özgür Filistin” yazılı pankartlar açtı.
Palestinian Authority (PA) security forces clamp down on protesters peacefully demonstrating against US Secretary of State Antony Blinken’s visit to Ramallah and his meeting with PA leader Mahmoud Abbas. pic.twitter.com/W65CrciMlY
— Quds News Network (@QudsNen) January 10, 2024
İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırılarındaki ABD’nin rolünü kınadıklarını ifade eden sloganlar atan göstericiler ABD Başkanı Joe Biden ve yönetiminin İsrail saldırganlığının ortağı olduğunu dile getirdi.
Öte yandan Abbas Blinken’la görüşmesinde İsrail’in alıkoyduğu Filistin’e ait vergi gelirleri konusuna da değindi. Filistin lideri ülkesinin kesilen fonlarının derhal serbest bırakılmasını istedi.
İsrail devlet televizyonu KAN daha önce yayımladığı haberde Blinken’ın İsrail ziyareti sırasında kesilen vergi fonlarının Filistin yönetimine devredilmesi konusunun da ele alınacağını bildirilmişti ancak bu konuda herhangi bir eyleme geçilmedi.
Yabancı bağışçılardan gelen yardımlarla birlikte vergi fonları, nakit sıkıntısı çeken Filistin Yönetimi’nin kamu gelirlerinin büyük kısmını oluşturuyor ve aynı zamanda Batı Şeria’daki memur maaşlarının ve diğer hizmetlerin ödenmesine yardımcı oluyor.
İsrail’in Filistin Yönetimi’nin hapse atılan ya da öldürülen Filistinli örgütlerin silahlı üyelerinin ailelerine verdiği desteği kesmesi üzerine Filistinliler 2019 yılında vergi fonunu birkaç kez reddetmişti.
İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich 7 Ekim’de başlayan Gazze’ye yönelik saldırılardan bu yana geçen süredeki vergi gelirlerinin tamamını Filistin yönetimine vermeyi reddetmişti. Buna karşı Filistin yönetimi de kasımda İsrail’in Gazze’ye tahsis edilen miktarı keserek yaptığı ödemeyi (yaklaşık 162 milyon dolar) kabul etmeyip İsrail’e iade etmişti.
Kesinti nedeniyle Filistin Yönetimi memurların maaşlarının ödemesini son iki ay içinde geciktirmiş ve maaşların bir kısmını ödemek için yerel bankalardan borç alınmıştı. İsrail merkezli Walla haber sitesi ise 29 Aralık’ta “ABD yönetiminin son haftalarda İsrail hükümetine, alıkoyduğu Filistin vergi gelirlerini serbest bırakması için baskı yaptığını” yazmıştı.
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye de salı günü uluslararası toplumu Filistin Yönetimi için toplanan vergi gelirlerinden hukuka aykırı olarak kesilen tüm tutarları serbest bırakması için İsrail’e baskı yapmaya çağırdı.
Başbakanlık Ofisi Iştiyye’nin bu açıklamaları Norveç hükümetinin Ortadoğu özel temsilcisi Hilde Haraldstad’ı Ramallah’ta kabulü sırasında yaptığını duyurdu.
Iştiyye Gazze Şeridi’ne ayrılan fonların Filistin vergi gelirlerinden kesilmesinin Batı Şeria’yı Gazze’den ayırma girişimlerini sürdürmeyi amaçlayan “siyasi bir karar” olduğunu söyledi ve bağışçı ülkeleri, yükümlülüklerini yerine getirmesine yardımcı olmak üzere Filistin’e mali destek sağlamaya çağırdı.
Filistin hükümetinin Bakanlar Kurulu da kamu işlerini olağanüstü hal olarak yönetmeye ve bu koşullar altında vatandaşlara hizmet sağlamak için 2024 bütçesini ve hükümet faaliyetlerini hızlandırmaya karar vermişti.