86 yıllık gizem: Öncü kadın pilotlardan Amelia Earhart’ın kayıp uçağı sonunda bulundu mu?

Atlas Okyanusu’nu tek başına geçen ilk kadın pilottan, Amelia Earhart’tan ve kullandığı Lockheed 10-E Eleçtra uçağından 2 Temmuz 1937’de Yeni Gine’den havalandıktan sonra bir daha haber alınamaması havacılık tarihinin en büyük gizemlerinden biri.

Earhart dünyayı uçarak dolaşan ilk kadın olmaya çabalıyordu. O ve meslektaşı Fred Noonan yakıt ikmali için Pasifik’in güneybatısındaki küçük mercan adası Howland’e gidiyordu. Ama ikisini de bir daha gören olmadı.

Pek çok kişi yıllarca uçağın enkazını bulmaya çalıştıysa da başarısız oldu. Ama şimdi, deniz robotu şirketi Deep Sea Vision enkazı bulduğuna inanıyor. Bazı uzmanlar ise iddiaya şüpheyle yaklaşıyor.

Sonar görüntüsü. Fotoğraf: Deep Sea Vision

Şirketin CEO’su Tony Romeo geçen yıl yapılan bir keşif gezisi sırasında yakaladıkları sonar görüntüsüne Pasifik Okyanusu’nun dibinde bir uçağın yansıdığını söylüyor. Aracın kesin konumu hakkında ise herhangi bir bilgi verilmedi. Ama 16 kişilik keşif ekibinin bu görüntüyü gezilerinin son gününde Yeni Gine ile Howland Adası arasında 13 bin 500 kilometrekarelik alanı taradıktan sonra elde ettiklerini söyledi.

Bu uçağın Earhart’ın uçağı olduğuna inanmasının nedeni aracın arkasındaki yatay stabilizatörlerin tıpkı Earhart’ınki gibi farklı ve uçağın Earhart’ın uçurduğu çift motorlu Lockheed’le hemen hemen aynı boyda olması.

86 yıllık gizem

Çocukluğundan beri Earhart’ın hikayesine hayrana olduğunu söyleyen Romeo bu hafta verdiği bir mülakatta “100 gün boyunca hiçbir şey bulamadık. Neredeyse birbirimizle gırtlak gırtlağa gelmiştik. Ama oradaydı işte. Ekranda beliriverdi. İşte o anda Amelia’nın uçağını 86 yıl sonra gören ilk kişiler olduğumuzu fark ettik. İnanılmaz bir andı” diye anlattı.

Kadınların havacılığa adım atmasında öncü isimlerden biri olan Earhart 1932 yılında uçağıyla ABD boyunca tek başına kesintisiz dolaşan ilk kadın pilot oldu. Aynı yıl Atlas Okyanusu’nu tek başına kesintisiz uçarak geçen ilk kadın da Earhart’tı. Uçağı kaybolduğunda onlarca kaşif harıl harıl enkazı aradı. Japonların uçağı ele geçirdiği mi dersiniz, Earhart’ın ABD’ye dönerek başka bir isimle hayatına devam ettiği mi dersiniz, pek çok ilginç söylenti çıktı hakkında.

2017 tarihinde yayınlanan History Channel belgeselindeki iddia Earhart ve Noonan’ın Marshall Adaları’nda yere çakıldığı ve yakalanarak Saipan Adası’na götürüldükleri, rehin tutuldukları ve sonunda öldükleri yönünde. Bu teori ABD arşivlerinde bulunan ve bulanık figürler görülen bir fotoğrafa dayanıyor. Araştırmacılar bu fotoğrafta Hart’ın ve uçağının olduğunu iddia ediyordu. 

Earhart’ın biyografisini kaleme alan Susan Butler ise Earhart ve Noonan’ın yakıtının bittiğine ve Howland Adası açıklarına gömüldüklerine inanıyor.

Uzmanlar keşfe temkinli yaklaşıyor

Deep Sea Vision’un denemelerinin değerli olduğunu düşünen uzmanlar olsa da bazıları hemen gelin güvey olunmaması gerektiği uyarısını yaparak görüntünün Earhart’ınki bir yana dursun uçak bile olamayabileceğine dikkat çekiyor.

Batık uçakları araştıran sualtı arkeologu Megan Lickliter-Mundon New York Times’a verdiği demeçte görüntünün epey heyecan verici olduğunu belirtmekle birlikte bulunan şeyin gerçek bir uçak olduğunu teyit etmek için araştırmacıların farklı açılardan ek sonar görüntülerini incelemesinin gerekeceğini söyledi. Aracın Earhart’a ait olup olmadığını öğrenmek için video kameralı uzaktan kumandalı bir deniz aracı aracılığıyla uçağın seri numarası ve ayırt edici olabilecek diğer özellikler incelenecek. Lickliter-Mundon 80 yılı aşkın süredir okyanusun dibinde kalan uçağın sonar görüntüsünde göründüğü kadar sağlam olmasının şaşırtıcı olacağını söylüyor.

California’daki Scripps Oşinografi Enstitüsü’nde sualtı arkeoloğu olan Andrew Pietruszka WSJ’nin yayınladığı görüntünün sonar sistemindeki bir “parazit” ya da okyanus tabanındaki jeolojik yapılardan biri olabileceğini belirtiyor. Dünya Savaşı döneminden kalma uçakları araştıran Pietruszka’ya göre sonara yansıyan cismin uçak olduğu kesin olarak söylenemez ama “Amelia Earhart’ın uçağına ulaşmak gibi umut vaat edici bir hedefe sahip olmak” iyi bir şey.

Babası da pilotluk yapmış, Hava Kuvvetleri’nin eski istihbarat subayı 43 yaşındaki Romeo gelecekte başka bir keşif gezisi düzenleyerek bunun Earhart’ın uçağı olduğunu kanıtlayacağı bir sualtı videosu çekmeyi planladığını söyledi ve Lockheed’in seri numarası NR16020’nin hâlâ görünür olduğunu umut ettiğini belirtti.

Sınır kapısından giren TIR’da kaçak uçak ele geçirildi