Amerikan Kongresi sosyal medya devlerine ateş püskürdü: Elinizde çocuk kanı var

Teknolojinin gençler üzerindeki etkisi ABD’de daha çok konuşulan bir konu haline gelirken, Amerikan kongresi çarşamba günü Meta, TikTok, X, Snapchat ve Discord’un üst düzey yöneticilerini ağırladı. Ancak teknoloji liderleri, kongrede pek misafirperver bir şekilde karşılanmadılar. Senatörler söz konusu teknoloji markalarının liderlerini “çocuklar için zararlı içerikleri kasıtlı olarak görmezden gelerek Amerika’da kriz yaratmakla” suçladı.

Hararetli geçen 3 buçuk saatlik oturumda Senato Yargı Komitesi üyeleri seslerini yükselterek, gençler ve çocuklar arasında popüler olan bu platformları yöneten beş lideri karşılarına alarak “gençlerin güvenliği yerine kârlarına öncelik verdikleri” gerekçesiyle pek çok kez suçladı. Bazı senatörler ise bu şirketlerin “ellerine kan bulaştığını” ve platformların politikalarında çocukları koruyacak değişiklikleri yapmalarını “beklerken öleceklerini” söyledi.

Bazı milletvekilleri bir noktada teknoloji şirketlerini sigara üreticileriyle kıyaslayacak kadar ileri de gitti. Teksas’ın Cumhuriyetçi Senatörü Ted Cruz, “Amerika’daki her ebeveyn evlatlarımızın önüne çıkan çöplerden dehşete düşüyor” dedi.

Bu liderlerden bazıları kongreye mahkeme celbiyle zorla getirildi. Meta CEO’su Mark Zuckerberg sekizinci kez kongre karşısına çıkarak ifade verdi. TikTok’un CEO’su Shou Chew, daha geçen yıl TikTok’taki veri güvenliği konusunda kongre karşısına çıkmıştı, bir kez daha siyasilere ifade vermek zorunda kaldı. Snapchat’in CEO’su Evan Spiegel, X’in CEO’su Linda Yaccarino ve Discord’un CEO’su Jason Citron ise kendilerine gönderilen celp sonrası ilk kez senatörlerin karşısına çıktı.

İki kısımdan oluşan oturumda teknolojinin çocuklar ve gençler üzerindeki etkisine dair artan krizler özetlendi. Geçen yıl Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Dairesi Başkanı Vivek Murthy sosyal medyayı gençlerin ruh sağlığı problemlerinin bir nedeni olarak tanımlamıştı. Yine geçen yıl Ulusal Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi, çocuk cinsel istismarıyla ilgili 105 milyondan fazla internet görüntüsü, video ve içerik tespit etti. Ebeveynler ise sosyal medya platformlarını siber zorbalığı ve çocuk intiharlarını körüklemekle suçluyor.

O muhteşem savunma: Bizim de çocuklarımız var

Bir kısmı platformlardaki güvenlik önlemlerini güçlendirmek için milyarlarca dolarlık yatırım yaptıklarını söylerken, bazıları da çocukların mahremiyeti ve ebeveynlerin sosyal medya üzerindeki kontrolünü güçlendiren bir yasa tasarısını desteklediklerini belirtti. Bazıları ise rakiplerinin hatalarına işaret etti. Ama hepsinin savunmasında geçen cümle şuydu: “Bizim de çocuklarımız var.”

Senatörler en çok Zuckerberg ve Chew’e yüklense de Spiegel’i de Snapchat üzerinden uyuşturucu satışı yapılmasıyla ilgili sıkıştırdı. Bunun üzerine Spiegel, platform aracılığıyla uyuşturucu satın aldıktan sonra aşırı dozdan ölen çocukların ailelerinden özür diledi ve platformda uyuşturucuyla ilgili anahtar kelimelerin engellendiğini ve güvenlik güçleriyle bu konuda işbirliği yapıldığını belirtti.

Meta’nın CEO’su Mark Zuckerberg ise internet ortamında cinsel istismara uğrayan çocukların ailelerine hitaben, “Yaşadığınız her şey için üzgünüm. Hiç kimse sizin yaşadıklarınızı yaşamamalı” dedi ama Meta’nın platformlarının bu cinsel istismarlarda rol oynayıp oynamadığı konusuna değinmeyerek, yalnızca şirketin bu tür olayları önlemek için yatırım yaptığını söyledi.

Baskılar ne kadar etkili?

Daha iki ay önce Meta’nın 2019’un başından bu yana Instagram’da 13 yaşın altındaki kullanıcılarla ilgili 111 milyondan fazla ihbar aldığı, ancak bu hesapların yalnızca bir kısmını devre dışı bıraktığı ortaya çıktı. Tabii bu daha buzdağının görünen tarafı. California, Colorado ve diğer 31 eyaletin yetkilileri Meta hakkında “gençleri tuzağa düşürmek” ve “kendi içinde yaptığı araştırmaların sonuçlarına rağmen uygulamanın kullanıcılara zarar veren özelliklerini ortadan kaldırmamak”la suçluyor. 

Bu konu normalde neredeyse ak denene kara diye cevap veren Cumhuriyetçilerle Demokratları bile bir araya getirdi. Öyle ki kongre Silikon Vadisi şirketlerine genç ve savunmasız kullanıcılarına internet ortamında davranılış şeklinin denetlemeleri için baskılarını artırıyor. Bazı eyaletler sosyal medya platformlarına kullanıcılarının yaşlarını doğrulama zorunluluğu getirmesi için yasa çıkarırken, Avrupa Birliği ve İngiltere’de de çevrimiçi güvenlik üzerine birtakım yasalar onaylandı.

Ne var ki sosyal medya platformları veri güvenliği konusunda uzun zamandır sınanıyor. Mesela Meta 2017’den bu yana yabancı ajanların seçimlere müdahale etmesi, antitröst ve sosyal medyanın 6 Ocak Kongre baskınındaki rolü gibi konularda 33 kez senatörlerin karşısına çıkarak ifade verdi. Peki ya sonuç? Teknoloji şirketlerine hesap sorulabilirlik konusunda ABD’de tek bir federal yasa bile çıkarılmadı. Bu yöndeki girişimler de ayrıntılarda anlaşamamazlık ve teknoloji sektörünün lobicilikleri nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandı.

Farklı sorular da soruldu, YouTube duruşmaya çağrılmadı

Oturumda zaman zaman çocukların güvenliği konusunun dışına da çıkıldı. Mesela Chew, geçen yıl olduğu gibi bu oturumda da senatörlerin TikTok’un Amerikan kullanıcılarının verilerini nasıl işlediği konusundaki sorularla karşı karşıya kaldı. Malum TikTok’un esas sahibi Beijing merkezli ByteDance.

Öte yandan gençler arasında en popüler uygulamalardan biri olan YouTube’un oturuma katılmaması dikkat çekti. Pew Araştırma Merkezi’ne göre her 10 gençten yedisi her gün YouTube kullanıyor. TikTok gençlerin yüzde 58’i tarafından her gün kullanılırken, onu yüzde 51 ile Snapchat, yüzde 47 ile Instagram takip ediyor. Google’ın hazırladığı bir rapora göre 2022 yılında YouTube’daki 631 bin içerik Ulusal Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi’ne bildirildi.

Herkesin bildiği sır: Meta ‘çocukların platformlarında bulunmasına göz yumdu’

WSJ: Instagram çocuk takipçilerine müstehcen içerik üretiyor