Füruzan Hacıbektaş’tan değil, Zincirlikuyu’dan uğurlanacak

“İlk kitabı ‘Parasız Yatılı’yla 1972 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı.”

11 Şubat’ta hayatını kaybeden, Türk edebiyatının en önemli yazarlarından Füruzan’ın biyografisi bu cümleyle başlar. Füruzan biyografisinin ilk cümlesini çok önemsermiş. Yalnızca yazıldıklarıyla anılmak ister, özel yaşamına göz dikilmesinden hiç hoşlanmazmış.

Verdiği röportajlardan, zarif ama mesafeli duruşundan da anlamak mümkün, fakat bunları yaklaşık 20 yıldır Füruzan’ın editörü olan Murat Yalçın’dan öğrendik. Füruzan yayıncısı Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık ve Türkiye Yayıncılar Birliği’nin ortaklaşa düzenlediği bir törenle uğurlandı. Beyoğlu’ndaki Yapı Kredi Kültür Sanat binasında düzenlenen törene edebiyat dünyasından isimler ve okurlar katıldı, salon tıklım tıklımdı. Füruzan’ın kızı Aslı Selçuk vesilesiyle aile albümünden daha önce bilinmeyen fotoğrafların yansıtıldığı bir barkovizyon önünde Füruzan’ı anlatanlardan biri Yalçın’dı.

Yalnızca kitaplarıyla anılmak isterdi

Yalçın, Füruzan’ın arkasından söyleyeceklerini duygulanmadan tamamlayabilmek için kağıda bakarak okuyacağını söyleyerek söze başladı ve şöyle devam etti:

“Biyografisini ‘Parasız Yatılı’yla başlatırdı. ‘Her yaşam bir kitap olmak içindir’ sözünü hatırlıyorum hep. Füruzan yalnız kitaplarıyla anılmak isterdi. Özel yaşamına göz dikilmesinden hoşlanmazdı. Zaten kitaplarındaki kızlar, kadınlar hatta tüm karakterlerin her biri Füruzan değil miydi?

Füruzan’a en çok vakit ayırdığımız şeylerden biri biyografisini güncellemekti. Ödüller alırdı, kitapları başka dillere çevrilirdi. Biyografisinin ilk cümlesini çok önemserdi, ‘Parasız Yatılı’yla başlatırdı. Kadın yazar ifadesini bazen eleştirirdi. Her yeni baskıda kapağı ve arka metinleri değiştirmeyi düşünürdü, metinde de küçük kelime değişiklikleri yapardı, elinde kurşun kalemle notlar alırdı. Editörünü önemserdi. Bazen beni kendisi için bir ayna olarak gördüğünü hissederdim. Ondan en çok şu cümleyi duyardım: ‘Ne diyorsun Murat?'”

Haydar Ergülen: Okudum, herkes gibi ilk seferde vuruldum ben de Füruzan’a

Yekta Kopan’ın sunuşuyla başlayan törende ayrıca Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Genel Müdürü Tülay Güngen, Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, Füruzan’ın editörü Murat Yalçın, Adnan Özyalçıner, Ayşe Sarısayın, Haydar Ergülen, Atilla Dorsay, Yalvaç Ural, Fahri Aral, Selçuk Erez, Birsen Ferahlı, Taner Gören gibi isimler Füruzan’la ilgili anılarını anlattı.

Şair Haydar Ergülen “Edebiyatımızın başı sağ olsun” diyerek başladı konuşmasına. Füruzan’la nasıl tanıştığını anlattı: “O dönem evimizde klasik kitaplarımız, herkesin okuduğu yazarlar vardı. Babam bir gün elinde Füruzan’ın ‘Parasız Yatılı’sıyla geldi. Okudum, herkes gibi ben de vuruldum. O ilk baskı hâlâ bende.”

Ergülen 2017’de yayınlanan ‘Sen Güneş Kokuyorsun Daha’ kitabında çok sevdiği şairlere göndermeler ve onlardan alıntılar yapmıştı. Kitapta ayrıca  Füruzan’ın ‘Parasız Yatılı’sındaki 12 öyküden yola çıkarak yazdığı, aynı adı taşıyan bir bölüm de vardı. Kitaptaki her öyküyle aynı başlığı taşıyan on iki şiir… Ergülen konuşmasını ‘Özgürlük Atları’nı okuyarak bitirdi.

Söz konusu edebiyatsa Füruzan her zaman ciddidir

Füruzan’ın doktoru Taner Gören de konuşmacılar arasındaydı. Neredeyse her hafta yazarı ziyaret ettiğini, klasik hasta-doktor ilişkisinden farklı olarak sık sık edebiyat konuştuklarını anlattı. Öyle ki hastalarla ilgili hikâyelerini kitaplaştırmak istediğinde Füruzan onu cesaretlendirmiş. “Her zaman yazıyı basılmış haliyle okumak isterdi. Dosyaları ona götürdükten sonra okudu, çok beğendiğini söyledi. Ben ‘ciddi misiniz?’ diye sorunca sinirlendi. ‘Böyle bir konuda nasıl ciddi olmam’ diye tersledi beni.”

‘Acı çekmeden, kendine yakışır şekilde veda etti’

Dr. Gören’den teselli niyetine bir bilgi edindik. Her ziyaretinde konuşkanlığıyla bildiği Füruzan’ın ölümünden birkaç gün önceki ziyaretinde sessizleştiğini fark etmiş Gören. Füruzan diye seslenmiş, gözleri kapalı olan Füruzan birkaç saniyeliğine gözlerini açıp gülümsemiş ve yeniden yummuş gözlerini. “Filmlerdeki o son sahne gibi acı bir gülümseme vardı o gün yüzünde. Zaten birkaç gün sonra da hayatını kaybetti. Füruzan acı çekmeden, kendine yakışır şekilde veda etti. ”

Bir yazara veda etmek ne mümkün? Dünya döndükçe, insanlık okumaya devam ettikçe var olacak Füruzan. Törende de vurgulandığı gibi Füruzan’ın edebiyatıyla konuşulmaya devam edilecek Füruzan.

Cenaze töreni değişti, İstanbul’dan uğurlanacak

11 Şubat Pazar günü vefat eden Füruzan’ın daha önce 16 Şubat Cuma günü Nevşehir Hacıbektaş’ta toprağa verileceği açıklanmıştı. Ancak durum değişti; Füruzan İstanbul’dan uğurlanacak. 16 Şubat Cuma günü Zincirlikuyu Camii’nde kılınacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilecek.

İlklerle dolu bir hayat, edebiyatta bir ‘olay’: Füruzan’a veda