Aşk bağımlısı mı, seks bağımlısı mı?

Jennifer Lopez’in ‘This Is Me… Now’ adlı dokuzuncu stüdyo albümüne eşlik eden aynı adlı anlatı 16 Şubat’ta yayınlandı. Filmin fragmanı Lopez’in “kalbi, ruhu ve hayallerini, aşk ve romantizm arayışını, sevgililerini ve potansiyel olarak seks bağımlılığı terapisine gitmesini” anlatıyormuş, bu yüzden de yayınlanması merakla bekleniyordu.

Filmde Lopez’in arkadaşları, potansiyel olarak seks bağımlısı olduğu konusunda onunla yüzleşiyor ve Lopez buna açıkça saçma bir fikir olarak tepki veriyor. Lopez, “Zor yoldan öğrendim, aşk hikayelerinin mutlu sonu yoktur” diyor. Şöyle bir sözü var filmde: “Ne zaman biri bana büyüyünce ne olmak istediğimi sorduğunda, cevabım hep aşktı.”

Galiba bu alıntı onun dört evliliğini (ilave olarak ilişkilerini ve nişanlarını da) doğru bir şekilde tanımlıyor:) Bu nedenle de terapisti ona bir “aşk bağımlısı” olabileceğini söylüyor. Filmin ilerleyen bölümlerinde, Kimliği Belirsiz Seks Bağımlıları (veya Kimliği Belirsiz Aşk Bağımlıları – film kararı izleyiciye bırakıyor) toplantısının tarzını taklit eden bir grup terapisi toplantısına katılımını görüyoruz.

Michael Douglas’dan, Charlie Sheen’e, Julio Iglesias’a (20 bin kadınla birlikte olduğu söyleniyor) pek çok ünlünün muzdarip olduğu bir hastalık! Bizde de Mehmet Ali Erbil (500 kadınla birlikte olduğu söyleniyor) böyle bir örnek olabilir.

Dört yıl seks bağımlılığı tedavisi gören Davut Güloğlu, “Nereye baksam kadın görüyordum” açıklamasıyla gündeme damga vurmuştu. Güloğlu, “Güzel çirkin ayrımı olmuyor. Bu hastalığa yakalananlar, 10 kadınla birlikte olabilir. Zamanla mutlu olamıyorsun, yanındaki kadın da olmuyor. Ben de bu yüzden doktora gittim” ifadelerini kullanmıştı. “Nefes alsın yeter” dedim diyor yani. Peki ya Gönül Yazar’a ne demeli? TV programında kendinin anlattığına göre 14 yaşındayken yasalar evlenmesine izin vermediği için babası yaşını 18’e büyütmek için mahkemeye başvurduğunda hakime “Kızım seks bağımlısı hakim bey… Acil evlenmesi lazım. Kendisini durduramıyoruz. Lütfen bu konuda bize acil yardımcı olun” demiş. Hakimin yüzünü düşünemiyorum:))

Seks ne zaman sadece “işlemin” kendisinden ibaret oldu ki? Her zaman sadece cinsel ilişkiden çok daha fazlası söz konusu. Mesela pekala seks fantezileri, kaygı, suçluluk, intikam, şiddet, aşk içerebiliyor. Yalnız kalma korkusundan, sevgi hissetmeye yönelik karşı konulmaz bir ihtiyaçtan dolayı yataktan yatağa, ilişkiden ilişkiye geçiş yapılabiliyor.

Bazen seks, acı verici veya istenmeyen düşünce ve duygulardan kaçınmak için kullanılıyor. Bazen savunma stratejisi olabiliyor. Sevgilileri nesneleştirerek seksin o kadar da anlamlı olmadığını, bir cinsel ilişkiden ziyade sadece bir şehvet eylemi olduğunu söyleyenler aslında kalp kırıklıklarına karşı bir savunma duvarı oluşturabiliyor.

Seks bağımlılığı kavramı ilk kez 1983 yılında Minnesota’daki hapishane psikoloğu Patrick Carnes’ın “Gölgelerin Dışında” adlı kitabının yayımlanmasıyla gün ışığına çıktı. Carnes’ın belirlediğine göre seviye 1 porno veya mastürbasyonun aşırı kullanımı ve fahişe ziyaretleri; seviye 2 mağduriyet, teşhircilik, röntgencilik ve taciz; seviye 3 tecavüz, ensest, çocuklara yönelik cinsel istismar.

Carnes, bu kişilerin kendilerine zarar veren seçimlerinin alkoliklerinkine benzediğini, yani hiçbir seçeneklerinin olmadığını açıklayarak, ‘Kimliği Belirsiz Alkolikler’in 12 adımlı tedavi programının seks bağımlılarının ihtiyaçlarına göre uyarlanmasını önerdi. Bu yeni 12 adımlı yaklaşım hızla yayıldı. Cinsel davranışlarını düzenlemekte güçlük çeken insanlar kendilerini yalnız, izole edilmiş ve utanmış hissetme eğiliminde olduğundan benzer tercihlere sahip insanlarla dolu bir odada olmanın güven verdiği anlaşıldı. Hatta bu hareket koca bir endüstri yarattı. ABD’de uyuşturucu bağımlılığı ve alkolizm tedavi merkezleri, seks bağımlılığı için yatılı tedavi seçenekleri sunmaya başladı. Bağımlılık konusunda uzmanlaşmış terapistler ve danışmanlar birdenbire tedavi edebilecekleri yepyeni bir insan demografisine sahip oldular. Tabii ki internet pornosu ile bu kişilerin sayısı katlanarak arttı.

Başa çıkma mekanizmaları, kişinin belirli duyguları veya durumları yönetmesine yardımcı olan, zaman içinde oluşan zorlamalar veya alışkanlıklar. Bazıları son derece sağlıklıyken bazıları tehlikeli ve yıkıcı. Seksi böyle bir mekanizma olarak kullanmak günün sonunda en değersiz ve çaresiz hissettiren alışkanlıklardan biri. Ama bununla yüzleşmek zor.

Bir yıl içinde 300’den fazla kişiyle seks yaptığını söyleyen 26 yaşında Avustralyalı Annie Knight , “Avustralya’nın cinsel açıdan en aktif kadını” olarak medyada bu deneyimi “güçlendirici” bulduğunu, tek bir günde beş kişiyle yatmayı bile başardığını gururla anlatırken hiç de sıkıntılı görünmüyor:) Ya da yaklaşık 13 bin kadınla beraber olduğu söylenen Warren Beatty kendini bağımlı değil şanslı olarak lanse ediyor:)

Belki de bu nedenle giderek artan sayıda terapist ve bağımlılık uzmanı, bu sorunun bir bağımlılık olarak görülmesi gerekip gerekmediğini sorguluyor. Belirli cinsel arzuları patolojik hale getirerek, bu davranışın altında yatan nedenlerle baş etmekten kaçınıldığını öne sürüyorlar.

Cinsel arzularının boyutundan veya doğasından rahatsız olan insanlar için bir hastalıktan muzdarip oldukları düşüncesi rahatlatıcı olabiliyor. Sonuçta bir hasta eylemlerinden tamamen sorumlu tutulamıyor; bağımlılık suçlular ve kurbanlar arasındaki çizgiyi bulanıklaştırıyor. Onlarca yıl kadınları hiçbir pişmanlık belirtisi göstermeden taciz eden Harvey Weinstein’ın, gerçekler ortaya çıktığında neden seks bağımlılığı rehabilitasyonuna başvurduğunu da bu şekilde anlamış oluyoruz. Seks bağımlılığı, başlarını belaya sokacak bir şeyi yaparken yakalanan erkekler için de uygun bir bahane. Eşler, sadakatsizliğin bir hastalığın ürünü olduğuna inandıklarında sadakatsizliğe karşı daha hoşgörülü olma eğiliminde.

Seksin veya pornonun ne kadarı fazla? Literatürün çoğu seks bağımlılığını, bağımlıyı hem depresif hem de utanmış hissettiren kompülsif, meşgul edici, gizli davranış sorunu olarak tanımlıyor. IITAP‘ın (International Institute for Trauma and Addiction Professionals)   önerdiği altı soruluk bir test şu soruları içeriyor: “Kendinizi sıklıkla cinsel düşüncelerle meşgul buluyor musunuz?” ve “Cinsel davranışlarınızın bir kısmını diğerlerinden saklıyor musunuz?” İkisine de evet demek kişiyi daha fazla incelenmeye aday yapıyor. Aslında bu davranışla olan ilişkiniz, yaşam hedeflerinize zarar verecek kadar yıkıcı hale geliyorsa o zaman belki de bir bağımlılık süreci söz konusu. Yani sorun seks miktarı değil, bu konuda ne hissettiğiniz.

Siz yine de uyarı işaretlerine dikkat edin. Cinsel davranışınızın kontrolden çıktığını hissediyor, devam etmeniz halinde ciddi sonuçlar doğurabileceğini biliyor, durdurmayı istiyor ancak sonuçlarını bilmenize rağmen yapamayacağınızı hissediyor, aynı seviyeye ulaşmak için giderek daha fazla sekse ihtiyaç duyuyor, seksi planlamak, seks yapmak ve seksten kurtulmak için giderek daha fazla zaman harcıyor ve seks uğruna hayatınızın diğer önemli alanlarını ihmal ediyorsanız alarm zilleri çalıyor demek.

Aşırı davranışlar pornografi kullanımından kompülsif mastürbasyona, fetişlere, yüksek riskli sekse, ücretli sekse, internette sekse ve çoklu ilişkilere kadar birçok biçim alabiliyor. Özetle Davut Güloğlu gibi nereye baksanız “kadın” (erkek de diyebiliriz) görüyorsanız fazla geciktirmeden bir uzmana başvurun diyorun! Bir de skor tablosu var tabi, eğer skor günlüğü tutmaya başlamışsanız sizi hemen terapiye alalım.