‘Sanat tarihindeki kadın sanatçılar bize neden öğretilmiyor?’

Perdede bir genç kız. Lise öğrencisi “Sanat tarihinde hep erkek sanatçılar olduğu anlatıldı bize. Ama kadın sanatçılar da varmış. Bilmiyordum. Burada öğrendim. Ama neden kadın sanatçıların sanat tarihindeki önemi anlatılmadı?”

Bu genç kız İstanbul Modern ve Bosch Ev Aletleri’nin birlikte hayata geçirdiği ‘Bir Hayalin İzinde’ projesinde yer alan öğrencilerden. Çok da doğru bir soru soruyor.

Bir süredir İstanbul Modern’de 40 lise öğrencisi bu proje kapsamında eğitim alıyor. Amaç sanat eğitiminde toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemek. Bu amaçla yeteneğini ve sanatsal bakış açısını geliştirmek isteyen 40 genç kız seçildi liselerden.

İstanbul’un farklı ilçelerinde yaşayan kız öğrenciler bir öğretmen referansıyla projeye başvurmuş ve sonra bu projeye dahil olmuştu. İçlerinden beşi devlet korumasındaki gençler. Bu öğrenciler akademisyenler, sanatçılar, küratörler, sanat tarihçileri ve müze uzmanlarıyla bir araya gelip sanatsal yeteneklerini keşfediyor.

‘Toplumsal cinsiyet eşitliğini destekliyoruz’

Dün bu projenin tanıtımı vardı İstanbul Modern’de. İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı çıktı kürsüye ve projeyi anlattı: “Özel eğitim grupları için öğrenme olanakları sunmak, sanat eğitiminde fırsat eşitliği sağlamak ve cinsiyet eşitliğini destekleyen nitelikli eğitim olanakları yaratmak önceliklerimiz arasında. Yaratıcı bir gelecek için çocuk ve gençlerin sanatsal yeteneklerini destekleyen ve becerilerini güçlendiren projelere önem veriyoruz. Kız öğrencilerimiz için hayata geçirdiğimiz Bir Hayalin İzinde projesi de bunlardan biri. Bir Hayalin İzinde kapsamında, müze koleksiyonumuzdaki kadın sanatçılardan ilham alıyor ve lise düzeyindeki 40 kız öğrenciye ücretsiz sanat eğitimi sunuyoruz. Fırsat eşitliğini destekleyerek, sanata duyarlı bir neslin yetişmesine katkıda bulunma hedefimizle yaratıcı, özgür ve özgüvenli kadınların yetişmesine katkı sunmayı ümit ediyoruz.”

BSH Türkiye İcra Kurulu Başkanı Alper Sengül (solda) ile birlikte Bir Hayalin İzinde projesini anlatan İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı müze koleksiyonunun yüzde 30’nun kadın sanatçıların eserlerinden oluştuğunu söyledi.

İstanbul Modern Koleksiyonu’ndaki eserlerin yüzde 30’u kadın sanatçılara ait

Oya Eczacıbaşı bir şeyden daha bahsetti. İstanbul Modern’in koleksiyonundaki kadın sanatçıların eserlerinden. Dünyadaki önemli müzelerin koleksiyonlarında kadın sanatçıların eserleri koleksiyonların yüzde 20’sini oluştuyormuş. Lakin İstanbul Modern bu konuda hassas. Müze koleksiyonunun yüzde 30’u kadın sanatçılarının eserlerinden oluştuğunu söyledi Oya Eczacıbaşı.

2016’da Kadın Sanatçılar Fonu kuruldu

İşte bu oran da Bir Hayalin İzinde projesi de Eczacıbaşı’nın söylediği toplumsal cinsiyet eşitliği hassasiyetinden kaynaklanıyor. Bu hassasiyet nedeniyle 2016’da Kadın Sanatçılar Fonu kuruldu. Bu fonun kurulma amacı Türkiye sanat ortamında kadın sanatçıların üretimlerine destek olmak, çalışmalarının bilinirliğini arttırmak, İstanbul Modern koleksiyonuna yeni yapıtlar kazandırarak kadın sanatçıların temsilini güçlendirmekti. Dokuz yılda gözle görülür bir yol da alınmış.

Koleksiyonda bilindiği kadarıyla aralarında Fahrelnnissa Zeid, Nevin Aladağ, Semiha Berksoy, İnci Eviner, Selma Gürbüz, Aliye Berger, CANAN, İpek Duben, Neş’e Erdok, Ayşe Erkmen, Gülsün Karamustafa, Nur Koçak, Yıldız Moran, Azade Köker, Hale Tenger, Seyhun Topuz, Canan Tolon, F. Tülin, Nil Yalter’in de olduğu pek çok sanatçının eseri var.

İşte Bir Hayalin İzinde projesine dahil olan kız öğrenciler erkek egemen anlatıyla anlatılan sanat tarihinde bu sanatçıların da olduğunu öğreniyor. Öğrenince de soruyorlar neden kadın sanatçılar bize öğretilmiyor diye?