Avrupa silahlanıyor: İthalat beş yılda iki katına çıktı

Rusya-Ukrayna savaşı sonrası artan jeopolitik risklerin ardından Avrupa’da birçok ülke savunma yatırımlarını artırma kararı alırken kıtanın silah ithalatı beş yılda neredeyse iki katına çıktı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) küresel silah transferlerine ilişkin raporuna göre Avrupa’da savaş uçağı, tank ve denizaltı gibi silah ithalatı 2019-2023 döneminde 2014-2018 dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 94 arttı.

En çok Ukrayna alıyor

Avrupa’daki en büyük ithalatçı kıtanın toplam silah ithalatının yüzde 23’üyle Ukrayna oldu. Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından sonra Batılı ülkelerin Kiev’e askeri yardımlarının artmasıyla Ukrayna’nın 2019-2023 yıllarında dünyanın dördüncü en büyük ithalatçısı olması dikkati çekti.

Rusya-Ukrayna savaşı küresel silah pazarını önemli ölçüde değiştirirken, Ukrayna için en önemli iki ihracat ülkesi ithal edilen malların yüzde 69’unu sağlayan ABD ve yüzde 30’unu tedarik eden Almanya oldu.
ABD 2019-2023 döneminde silah ihracatını 2014-2018 dönemine göre yüzde 17 artırarak bu alandaki liderliğini korudu. Aynı dönemde Rusya’nın silah satışı yüzde 53 düştü. 2019-2023 döneminde 107 ülkeye silah satan ABD bu alandaki “küresel silah tedarikçisi” rolünü artırarak son beş yılda daha fazla ülkeye silah ihracatı yaptı.

Rusya ise 2019 yılında 31 ülkeye önemli silahlar ihraç ederken geçen yıl bu rakam 12 ülkeye geriledi. Rusya en büyük iki silah tedarikçisinden biri unvanını Fransa’ya kaptırdı.
Fransa’nın silah ihracatı söz konusu dönemde yüzde 47 artarken ülke kayıtların tutulduğu 1950’den beri ilk kez Rusya’nın hemen önünde ikinci en büyük silah ihracatçısı konumuna yükseldi. Fransa’nın silah ihracatında en büyük payı yüzde 42 ile Asya ve Okyanusya’daki ülkeler alırken ihracatın yüzde 34’ü Orta Doğu ülkelerine yapıldı.
SIPRI Silah Transferleri Programı kıdemli araştırmacısı Pieter Wezeman 800’e yakın savaş uçağı dahil olmak üzere sipariş edilen birçok yüksek değerli silahla birlikte Avrupa’nın silah ithalatının yüksek bir seviyede kalmasının beklendiğini belirterek “Son iki yılda Avrupa’da hava savunma sistemlerine yönelik talebin de arttığını gördük. Bu talep Rusya’nın Ukrayna’yı havadan bombalamasından kaynaklandı” dedi.

ABD ve Avrupa’nın ihracattaki payı da yükseldi

ABD ve Batı Avrupa ülkelerinin 2014-2018 döneminde yüzde 62 olan küresel silah ihracatındaki payının, 2019-2023 döneminde yüzde 72’ye yükselmesi de dikkati çekti. Avrupa’nın en büyük ekonomisine sahip Almanya aynı zamanda küresel silah endüstrisindeki “Büyük Beşli”den birisi olurken, bu ülkenin silah ihracatı 2014-2018 dönemine kıyasla 2019-2023 döneminde yüzde 14 azaldı.

İsrail silahlarının yüzde 30’unu Almanya’dan alıyor

Küresel silah ihracatındaki payı yüzde 5,6 olan Almanya’nın, İsrail’in silah ithalatının yüzde 30’unu gerçekleştirdiği görüldü. SIPRI’ye göre Hindistan dünyanın en büyük silah ithalatçısı olurken, bu ülkenin silah ithalatı yüzde 4,7 arttı. Suudi Arabistan 2019-2023 döneminde küresel silah ithalatının yüzde 8,4’ünü gerçekleştirerek dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı oldu. Son beş yılda silah ithalatı yüzde 396 artan Katar dünyanın en büyük üçüncü silah ithalatçısı olarak kayıtlara geçti. Orta Doğu ülkelerinin silah ithalatının yüzde 52’si ABD tarafından sağlanırken, bu ülkeyi yüzde 12 ile Fransa, yüzde 10 ile İtalya ve yüzde 7,1 ile Almanya izledi.

Türkiye de silah ihracatında rekor kırdı

Türkiye ise 2019-2023 döneminde dünyada en fazla silah ihraç eden 11. ülke olurken Türkiye’nin dünya silah pazarındaki ihracat payı 2014-2018’deki yüzde 0.7’den yüzde 1.6’ya yükseldi. Türkiye’nin 2019-2023 döneminde en fazla silah ihraç ettiği ülke yüzde 15’lik payla BAE oldu. BAE’yi yüzde 13’lük payla Katar ve yüzde 11 ile Pakistan izledi. Türkiye 2019-2023 döneminde dünyada en fazla silah ithal eden 17. ülke oldu. Türkiye’nin dünya silah pazarından ithal payı 2014-2018’deki yüzde 2.2’den yüzde 1.6’ya geriledi.

Avrupa’nın gözü korktu, silahlanma yarışı başladı