Dünya ateşkes derken Netanyahu oralı değil: Lübnan’la tam güçle çatışmaya devam
ABD Başkanı Biden ve İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki gerilim sürüyor. Videolu mesajla katıldığı etkinlikte isim vermeden Biden'a yüklenen Netanyahu kendilerine verilen destekte "tutarlılık" aradı.
Tel Aviv-Washington hattı son günlerde ABD Başkanı Joe Biden’ın “Hamas’ı peşinden giderek (Refah’a saldırarak) bitiremezsiniz” demesi üzerine oldukça gerilmişti. Cumartesi günü Biden, Netanyahu’nun Hamas’a karşı savaşı ele alış biçimiyle “İsrail’e fayda sağlamaktan çok zarar verdiğini” söylemişti.
Netanyahu Fox’a verdiği demeçte “Benimle bir sorununuz yok. Sizin tüm İsrail halkıyla bir sorununuz var. Halkımız, Hamas’ı yok etmek ve Gazze’de olduğu gibi İsrail devletini tehdit edebilecek başka bir Filistin terör devletine sahip olmamamızı sağlamak için daha önce hiç olmadığı kadar birleşmiş durumda” diyerek Biden’a yanıt vermişti.
Başbakan Binyamin Netanyahu’dan Biden’a bir yanıt daha geldi. Amerikan-İsrail Siyasi Eylem Komitesi (AIPAC) toplantısına gönderdiği videolu mesajda isim vermeden Biden’a yüklendi:
“İsrail’in kendini savunma hakkını desteklediğinizi söyleyip İsrail bu hakkını kullandığında karşı çıkamazsınız. İsrail’in Hamas’ı yok etme hedefini desteklediğinizi söyleyip, sonra İsrail bu hedefe ulaşmak için gereken adımları attığında bunu reddettiğinizi söyleyemezsiniz.”
US criticism of Israel encourages Hamas, Netanyahu says in Fox News interview https://t.co/7qwj9wFkxX
— The Times of Israel (@TimesofIsrael) March 11, 2024
Bu açıklama Beyaz Saray’ın Netanyahu’dan hoşnut olmadığı izlenimi veren mesajlarına bir reddiye gibi görünüyor. Ancak konuşmasında Netanyahu, kendisi ve Biden arasında geniş bir mutabakat olduğunu ve her ikisinin de İsrail ordusunun Refah’a yapacağı bir operasyondan önce sivillerin tahliye edilmesi gerektiği konusunda hemfikir olduğunu savundu. İsrail’e verdiği destekten dolayı Biden ve Washington yönetimine teşekkür eden Netanyahu, bunun devam etmesini umduğunu ifade etti.
Başbakan “ne olursa olsun İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşı kazanacağını” ileri sürerken, bunun da Filistinlilerin sığındığı Refah’a kara saldırısıyla mümkün olacağını aksi halde Hamas’ın yeniden toparlanacağını savundu. Gazze’nin en güneyinde Filistinlilerin sığındığı tek noktaya operasyon sinyalleri veren Netanyahu”Refah’ta işi bitireceğiz.” dedi ve 1.5 milyondan fazla Filistinlinin yaşadığı bölgeye kara saldırısı düzenleyecekleri mesajını yineledi.
Netanyahu ayrıca “İsrail’i desteklediklerini ve Hamas’a karşı olduklarını iddia eden ancak İsrail’in kendisini savunmak için düzenlediği operasyonlara karşı çıkan ve terör örgütünün saldırılarındaki sivil kayıplar için İsrail’i suçlayan uluslararası toplumdaki dostlarımızı kınıyorum” dedi.
Başbakanın açıklamaları, Washington’da yönetimin Refah saldırısını sürdürmesi halinde İsrail’e yardımı şarta bağlamayı ya da kesmeyi düşündüğüne dair haberlerin çıktığı bir dönemde geldi.
NEW @J_Insider @marcrod97 / @LahavHarkov: “Netanyahu’s AIPAC speech highlights growing friction with Biden”https://t.co/Ee1mUoXAjy
— Josh Kraushaar (@JoshKraushaar) March 12, 2024
Son haftalarda Biden’ın “Netanyahu’dan bıktığına” dair çok sayıda açıklama ortaya çıktı. Bunlar arasında Biden’ın Netanyahu’dan birçok kez “g*t lalesi” diye söz etmesi de var, “imana çağırdığı” ifadeleri de. NBC News’e göre Biden aslında “İsrail’i Gazze’deki askeri taktiklerini değiştirmeye ikna edememesi” nedeniyle sırdaşlarına hayal kırıklığını ifade ediyor.
NBC’ye göre Biden, İsrail hükümetinin Gazze’ye kritik öneme sahip yardımların ulaşması için daha fazla koridor açma konusundaki isteksizliğinden duyduğu hayal kırıklığını giderek daha açık bir şekilde dile getiriyor. Başkan’ın eleştirileri, 29 Şubat’ta Gazze’de insani yardım toplamaya çalışırken onlarca Filistinlinin hayatını kaybettiği toplu katliamın ardından artan hayal kırıklığını da yansıtıyordu.
Biden’ın Netanyahu’ya yönelik son eleştirisi “İsrail’e yardımcı olacağına daha çok zarar veriyor” şeklinde olmuştu. Biden bu sözleri cumartesi günü MSNBC’ye verdiği mülakatta dile getirmişti. ABD’nin İsrail’e verdiği desteği bir kez daha vurgulayan Biden Gazze’de artan sivil ölümleri nedeniyle Netanyahu’yu azarlamayı da ihmal etmemişti.
Konuşması sırasında “İsrail’in kendini savunma hakkı var, Hamas’ı izlemeye hakkı var ancak eylemlerinin bir sonucu olarak kaybedilen masum hayatlara daha fazla dikkat etmeli” diyen Biden sözlerine, “Bana göre Netanyahu’nun stratejilerinin İsrail’e yardımdan çok zararı dokunuyor. Bunlar İsrail’in savunduğu şeylere aykırı ve bence büyük bir hata. Bu yüzden ateşkesin imzalanmasını istiyorum” diye devam etmişti.
Biden ile konuşan Jonathan Capehart, Naetanyahu’nun geçmemesi gereken “kırmızı çizgi” olup olmadığını sormuş ve örnek olarak Gazze’nin güneyindeki Refah’a kara harekâtı düzenlenmesinin bir kırmızı çizgi olup olmayacağı sorusunu yöneltmişti. ABD Başkanı bu soruyu geçiştererek “İsrail’in güvenliği hâlâ çok önemli. Ama Hamas takip edilecek diye 30 bin Filistinlinin daha ölmesine izin verilemez. Hamas’ın yol açtığı travmayla başa çıkmanın başka yolları da var” şeklinde yanıtlamıştı.
Bunun üzerine Netanyahu da Politico’ya verdiği demeç sırasında Biden’ın sözlerini “yanlış” olarak nitelendirmişti. Netanyahu “Başkanın tam olarak neyi kast ettiğini bilmiyorum ama eğer sözleriyle İsrail’de çoğunluğun isteğine karşı çıkarak şahsi politikalar izlediğimi ve bunun İsrail’in çıkarlarına zarar verdiğini kast ediyorsa o zaman her iki konuda da yanılıyor” sözlerini dile getirdi. “Politikalarım İsraillilerin ezici çoğunluğu tarafından destekleniyor” diyerek sözlerine devam eden Netanyahu, “Hamas teröristlerini yok etmek için attığımız adımları destekliyorlar” ifadelerini kullanmıştı.
İsrail Başbakanı Politico’ya verdiği mülakatta ayrıca ülkesinin Refah’ı işgal etme niyetinden vazgeçmediğini de tekrarlamıştı:
“Oraya gireceğiz ve ayrılmayacağız. Biliyorsunuz benim bir kırmızı çizgim var. Kırmızı çizgimin ne olduğunu biliyorsunuz, 7 Ekim’in tekrar yaşanmaması. Bir daha asla böyle bir şey olmayacak.”