Güvendiği Batı’ya karlar mı yağdı: İsrail artık yalnız

İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaşta ölü sayısı her geçen gün tırmanıyor. İsrail’in saldırılarında hayatlarını kaybeden Filistinlilerin sayısı 32 bine dayanırken Tel Aviv güçleri hem vurmaya hem de yardımlara ambargo uygulamaya devam ediyor. İnsanlık dramının arşa çıktığı Gazze için İsrail’in müttefikleri dahi tavır değiştirmek zorunda kaldı. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile arası açılırken Kanada da İsrail’e silah ambargosu uygulama kararı aldı. ABD’nin önde gelen haber kurumlarından Axios da İsrail Başbakanının Kongre’de büyük bir boykotla karşı karşıya kalabileceğini gündeme getirdi. Axios, Netanyahu’nun Kongreye hitap etmesi için planlanan bir daveti kabul etmesi halinde hiç beklemediği bir tepkiyle karşılaşacağını yazdı. Bu gündem de öyle kendi kendisine oluşmadı elbet,  her şey Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Mike Johnson’un açıklamasıyla başladı. Johnson perşembe sabahı yaptığı açıklamada Netanyahu’yu Kongre’ye bir konuşma yapması için davet etmeyi planladığını söyledi. Eğer ki Netanyahu bu daveti kabul ederse, karşılaşacağı tablo destekten çok daha farklı olacak. Netanyahu’nun bu daveti kabul etmesi aynı zamanda büyük bir kırılışın da göstergesi olabilir. Axios’un ortaya koyduğu boykot ihtimali, İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaşın başlamasından bu yana ABD’deki Demokratlarla Tel Aviv arasındaki iyice ayyuka çıkan gerginliğin de bir göstergesi olacak.

‘İsrail yalnız’

İsrail’in yalnızlığı yalnızca Axios’un gündeme getirdiği boykot ihtimalinden ibaret değil. Artık müttefiklerinin dahi savunamayacağı bir konuma gelen İsrail yönetiminin yalnızlığını The Economist de kapağına taşıyarak tescillemiş oldu. Dünyanın önde gelen dergilerinden The Economist, kapağında “İsrail yalnız” manşetini kullandı.

The Economist’in bu kapağı uygun gördüğü yazısının konusu tabii ki İsrail’in artık uluslararası toplum tarafından büyük tepki gören saldırganlığı. Economist bu “Gazze cehenneminden” iki çıkış yolu olduğu vurgularken bu yolların dar olduğunu yazmaktan da geri durmuyor. aslında çok da haksız değil, çünkü ne ateşkese ne de esir takasına açılan yolların sonu görülmüyor. The Economist’e göre olası bir esir takası ya da geçici ateşkes anlaşması İsrail’de hükümetin değişmesine dahi neden olabilir. Ancak ateşkes ve esir takası görüşmelerinin başarısız olması da oldukça muhtemel. Bu da, İsrail’i 75 yıllık varoluşunun en kasvetli yörüngesine itebilir: aşırı sağ politikalar ve kaçınılmaz sonu olarak izolasyon. Şöyle yazıyor The Economist: “Bugün pek çok İsrailli bunu inkar ediyor ancak siyasi bir hesaplaşma eninde sonunda yaşanacak Bu sadece Filistinlilerin kaderini değil, aynı zamanda İsrail’in önümüzdeki 75 yıl içinde başarılı olup olmayacağını da belirleyecek.”

‘Netanyahu kötü bir insan’

Şimdi ise Axios’un boykot haberine geri dönelim. Axios, Kongrede öne çıkan birçok isimle konuşarak Netanyahu’ya karşı boykot olasılığının altını çiziyor. Mesela Temsilciler Meclisi Üyesi, Demokrat Jamaal Bowman, Axios’a “Netanyahu’nun, bölgeme yardımcı olabilecek hiçbir şey söyleyemeyeceğini düşünüyorum” dedi. Bowman’a göre, seçmenleri İsrail’in çatışma inadına oldukça kızgın. Bu sebeple İsrail Başbakanı olur da Kongre’ye hitap edecek olursa kendisi konuşma sırasında orada olmayacak.

Yine bir Demokrat olan Temsilciler Meclisi üyesi Maxwell Frost da Axios’un Netanyahu’nun konuşmasına katılıp katılmayacağı sorusuna “hayır” cevabını verdi. “Çünkü” dedi, Frost: “Netanyahu kötü bir insan.”

Demokrat Temsilciler Meclisi üyelerinin verdikleri cevaplarla devam edelim:

• Demokrat Chuy García: “Netanyahu’nun sağcı koalisyonu ülke tarihindeki en aşırı hükümet. İsrail’in savaş sırasındaki tutumu nedeniyle muhtemelen konuşmasına katılmam.”
• Demokrat Greg Casar: “Bu olası konuşma, programımı değiştirip katılacağım bir şey değil gibi. İnsanların onunla aynı fikirde olmadığımızı göstermesi ve ifade etmesi sembolik olarak önemli.”

Kongre’deki tek Filistin kökenli Amerikalı olan Temsilci Rashida Tlaib (Demokrat) daha da ileri giderek Netanyahu’nun “Kongre’ye gelmemesi gerektiğini, Lahey’e gönderilmesi gerektiğini” ifade etti. Taib, “Onun (Netanyahu) Amerika Birleşik Devletleri’ne gelmeye hakkı yok” dedi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson’un Netanyahu’yu davet etme fikri, birçoklarına göre Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer’in İsrail Başbakanını hedef alan açıklamalarına “cevap hakkı.” Schumer yaptığı açıklamada Kongre’de ortak bir oturumda konuşma yapılmasına olumlu yaklaştığının sinyalini verdi: “İsrail Başbakanı’na Kongre’de konuşma yapma fırsatı verilmesini her zaman memnuniyetle karşılayacağım.”

Bazı Demokratlar Netanyahu’nun olası konuşmasını “açıkça siyasi bir hamle” olarak yorumluyor.

İsrail başbakanlık ofisi Axios’un yorum talebine yanıt vermedi. Axios’a göre, Netanyahu ve İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un önceki konuşmalarına katılan isimler dahi bu kez tepkili.

Boykot ihtimali, yalnızlık… Ama İsrail’in umudu var: Silah listesiyle Washington yolunda

Tüm bu ihtimaller İsrail’in ne inadını ne de umudunu kırmıyor. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın gelecek hafta Washington’a cebinde uzunca bir silah listesiyle gitmesi bekleniyor. Yine Axios’a göre Gallant, İsrail’in hızla almak istediği ABD silahlarının uzun bir listesiyle birlikte gelecek hafta Washington’a gidecek. Bir yıl kadar önce göreve gelen ABD Savunma Bakanı ilk ABD ziyaretini pazar günü gerçekleştirecek. Biden’ın Demokrat Partisi içindeki siyasetçi, İsrail’in ABD yapımı silah kullanmasına ilişkin bir takım koşullar getirilmesi için ısrar ederken Washington’un Tel Aviv’e silah tedariki de giderek daha fazla mercek altına alınıyor.

ABD silahları da İsrail için her geçen gün daha da önemli bir hale geliyor. 7 Ekim’den bu yana İsrail, Gazze’deki savaşta ABD yapımı silahlara giderek daha fazla bağımlı hale geldi ve Lübnan’da Hizbullah’la çatışmanın tırmanması durumunda da yine onlara sarılmak zorunda kalacak.

İsrailli ve ABD’li yetkililer, Gallant ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in çarşamba günü telefonda konuştuğunu ve İsrailli bakanın yaklaşan seyahatini tartıştıklarını söyledi. Yetkililer, Gallant’ın bir listeyle geleceğini söylediğini de ekledi. Üst düzey bir İsrailli yetkili, taleplerin yalnızca Gazze’deki savaşa ilişkin kısa vadeli talepleri değil, aynı zamanda daha fazla F-35 ve F-15 savaş uçağı satın alma seçeneği de dahil olmak üzere uzun vadeli talepleri de içereceğini aktardı.

İsrailli yetkililer, ABD’nin silah sevkiyatının hızından endişe duyduklarını ve Biden’ın İsrail’e silah tedariği konusunda artan baskıyla karşı karşıya kalması nedeniyle Pentagon’un bu silahların teslimatını yavaşlatabileceğini söylüyor.

İsrail, Gazze’de yerle yeksan etmediği tek yer olan ve bir milyonu aşkın Filistinlinin son çare olarak sığındığı Refah’a kara operasyonu hazırlığında. ABD ve diğer müttefikleri de bu operasyona karşı çıkıyor. Haliyle İsrail’in Refah inadı sürdükçe izole olma olasılığı da artıyor.

İsrail’in gizli planı: Hamas karşıtları önce yardımları sonra Gazze’yi yönetsin